Γιατί το κάστρο της  Μονεμβασιάς βρίσκεται ανάμεσα στα 14 υπό απειλή μνημεία της Ευρώπης

Το κάστρο της  Μονεμβασιάς βρίσκεται ανάμεσα στα 14 υπό απειλή μνημεία και τόπους πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης για το 2025, με την απειλή να εντοπίζεται στο σχέδιο για τελεφερίκ που προωθείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και τη δημοτική αρχή.

Τουλάχιστον αυτό τονίζεται από το  Europa Nostra, το  ευρωπαϊκό δίκτυο της κοινωνίας των πολιτών για την πολιτιστική κληρονομιά, και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕIB) ανακοίνωσαν  τα 14 μνημεία και τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη που προκρίθηκαν για τη φετινή έκδοση του προγράμματος «7 Most Endangered».

Συγκεκριμένα: 

"Η κύρια απειλή για τη Μονεμβασιά βρίσκεται σήμερα σε ένα σχέδιο για τελεφερίκ που προωθείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και τη δημοτική αρχή. Σύμφωνα με την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η οποία πρότεινε το Κάστρο της Μονεμβασιάς για ένταξη στο πρόγραμμα των 7 πιο απειλούμενων μνημείων για το 2025 (7 Most Endangered 2025), το σχέδιο τελεφερίκ προφανώς συνιστά απειλή υποτίμησης της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής αξίας του συνολικού χώρου, υποβάθμισης της εμπειρίας των επισκεπτών, και διάρρηξης της ενότητας του τοπίου. Η διαθέσιμη «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» στερείται σαφήνειας και λεπτομέρειας σχετικά με τις επιπτώσεις του έργου στην πανίδα και τη χλωρίδα, στην ηχορύπανση και την κυκλοφοριακή συμφόρηση.

Συνολικά, το έργο φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από κερδοσκοπικά ενδιαφέροντα παρά από ζητήματα προσβασιμότητας, παρότι εντάσσεται σε πρόγραμμα που αφορά την προσβασιμότητα του χώρου από άτομα με αναπηρία.

Η απειλή, που συνιστά το έργο του τελεφερίκ,  έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες και έχει προσελκύσει δημόσιες δηλώσεις και δελτία τύπου από μια σειρά φορέων, όπως το ICOMOS, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και η Monumenta. Πολυάριθμοι φορείς και άτομα έχουν αναλάβει ή σχεδιάζουν να αναλάβουν μια σειρά από δράσεις για να μπορέσει η τοπική κοινότητα της Μονεμβασιάς, ο δήμος, το ελληνικό κράτος και το διεθνές κοινό να αναγνωρίσουν την απειλή που θέτει το έργο του τελεφερίκ τόσο για το περιβάλλον όσο και για την πολιτιστική κληρονομιά του Κάστρου της Μονεμβασιάς.

Η Ελληνική Εταιρεία Πολιτισμού και Αθλητισμού προτείνει να αντικατασταθεί το σχέδιο για τελεφερίκ με σχέδιο για ανελκυστήρα επιβατών. Ένας βιομηχανικός ανελκυστήρας κατασκευάστηκε στη Μονεμβασιά πριν από μια δεκαετία για να διευκολύνει τα έργα αποκατάστασης της Άνω Πόλης. Μια φιλική προς τους επιβάτες εκδοχή του ανελκυστήρα.θα προωθούσε την επιθυμητή βελτίωση της προσβασιμότητας της Άνω Πόλης.

Αυτό το έργο θα πρέπει να συνδυαστεί με μελέτες και συνεννόηση με τον τοπικό πληθυσμό, με μεγαλύτερη στήριξη στο Σχέδιο Διαχείρισης του Κάστρου της Μονεμβασιάς, με καταγραφή των προτεραιοτήτων αλλά και των αντιπαραθέσεων, με συγκρότηση εκ των προτέρων λεπτομερών μελετών για τις περιβαλλοντικές και πολιτιστικές επιπτώσεις, και με προώθηση ενός ευρύτερου διαλόγου για την προσβασιμότητα των χώρων πολιτιστικής και περιβαλλοντικής σημασίας με τους φορείς χάραξης πολιτικής στην Ελλάδα".

Αυτά είναι τα 14 υπό απειλή μνημεία και τόποι πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης για το 2025:

o Κάστρο της Μονεμβασιάς, ΕΛΛΑΔΑ
o Μονή και Οικισμός Arakelots, ΑΡΜΕΝΙΑ
o Σιδηροδρομικός σταθμός Mixnitz-Bärenschützklamm, ΑΥΣΤΡΙΑ
o Σιδερένιο κάστρο του Ath, ΒΕΛΓΙΟ
o Κάστρο Nyborg, ΔΑΝΙΑ
o Blower Hall, Esch-sur-Alzette, ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ
o Σιδηροδρομικές γέφυρες και ανάχωμα Baardwijkse Overlaat, ΟΛΛΑΝΔΙΑ
o Εθνικό Θέατρο, Όσλο, ΝΟΡΒΗΓΙΑ
o Μεγάλη Συναγωγή στην Orla, ΠΟΛΩΝΙΑ
o Εκκλησία και Μοναστήρι των Paulistas στη Λισαβόνα, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
o Μοντερνιστικό συγκρότημα Generalštab στο Βελιγράδι, ΣΕΡΒΙΑ
o Εκκλησία του San Estevo de Pousada, ΙΣΠΑΝΙΑ
o Κολυμβητήριο Valhalla, Γκέτεμποργκ, ΣΟΥΗΔΙΑ
o Victoria Tower Gardens, Λονδίνο, ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ