Έρευνα | Ποιος είναι ο επισκέπτης του Ηρακλείου; Πόσα ξοδεύει; Πώς αξιολογούν την πόλη οι τουρίστες;

Το προφίλ των επισκεπτών του καταγράφει ο Δήμος Ηρακλείου με δύο μεγάλες έρευνες σε 2.023 επισκέπτες της πόλης (διανυκτερεύοντες / ημερήσιοι) τους μήνες Αύγουστο - Σεπτέμβριο 2021, καθώς και σε 400 επιχειρήσεις της πόλης που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό κλάδο. Την έρευνα διεξήγαγε η Καπα Research μία από τις κορυφαίες εταιρείες στον κλάδο των υπηρεσιών έρευνας αγοράς, στρατηγικής, επικοινωνίας και επιχειρησιακού σχεδιασμού στην Ελλάδα.

Ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού Γιώργος Σισαμάκης επισημαίνει:  

«Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς θα βοηθήσουν τον Δήμο και τους Φορείς της πόλης στην καλύτερη προετοιμασία και χάραξη στρατηγικών για την ανάδειξη της πόλης του Ηρακλείου σε αειφόρο  τουριστικό προορισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Να σημειώσουμε ότι σε επίπεδο Δήμου δεν υπάρχουν στατιστικά δεδομένα και αυτό ακριβώς το κενό καλούμαστε να καλύψουμε. Στόχος μας είναι να επαναλάβουμε και τα επόμενα χρόνια ανάλογες έρευνες ώστε να αποκτήσουμε τα δεδομένα αυτά».

Βασικά συμπεράσματα των δύο ερευνών: 

Ποιοι έρχονται;

Οι επισκέπτες του Ηρακλείου είναι κυρίως νέοι σε ηλικία, αυτό δηλαδή που αποκαλείται στην αγορά «δυναμικά κοινά». Αναφορικά με τη χώρα προέλευσης την πρώτη θέση κατέχουν οι Γερμανοί επισκέπτες (16%), ακολουθούν οι Γάλλοι (15%) και στην τρίτη θέση βρίσκονται οι Έλληνες. Είναι αξιοσημείωτα τα μερίδια των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης (συνολικά 16%) με τους Ρώσους και τους Πολωνούς να έχουν στην κατηγορία αυτή σημαντικά μερίδια από 5% για κάθε χώρα.

Σχεδόν  1 στους 3 έρχονται στην πόλη για ημερήσια επίσκεψη κυρίως για να επισκεφθούν μουσεία ή αξιοθέατα,  να περιπλανηθούν στην πόλη, να επισκεφθούν τα εμπορικά καταστήματά της καθώς και τα καταστήματα εστίασης ή τα καφέ της πόλης, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό (2 στους 3) αφορά επισκέπτες που διανυκτερεύουν στην πόλη ή γύρω από αυτήν. Σημαντικό ποσοστό (20%) μένει σε Αirbnb, ενώ ένα 10% περίπου είναι «fan» της πόλης αφού την έχουν επισκεφθεί πάνω από 5 φορές. Τέλος 80% των επισκεπτών που διανυκτερεύουν είναι μεμονωμένοι επισκέπτες και μόλις 20% έρχονται με οργανωμένο ταξίδι.

Πόσα ξοδεύουν;

Η έρευνα εξετάζει τα οικονομικά με άντληση πληροφοριών από τη πλευρά της «ζήτησης» και όχι της «προσφοράς». Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που μας έδωσαν οι επισκέπτες η Μέση Κατά Κεφαλή Δαπάνη (ΜΚΔ) των τουριστών στο Ηράκλειο ανέρχεται για ένα τυπικό 7ήμερο διακοπών στα 1.100 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του εισιτηρίου) για όσους έρχονται με οργανωμένο ταξίδι και στα 940 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του εισιτηρίου) για τους μεμονωμένους ταξιδιώτες. 

Τα ποσά αυτά καταγράφονται λίγο υψηλότερα από τα  864 ευρώ ΜΚΔ που υπολογίζει για το 2019 μελέτη του ΣΕΤΕ για το σύνολο της χώρας. Συμπερασματικά το Ηράκλειο βρίσκεται πολύ κοντά στη ΜΚΔ της Ισπανίας που αποτελεί και έναν στόχο του ελληνικού τουρισμού. Ο σχετικός δείκτης (εκτός από τις χώρες της βαλκανικής) ανήλθε το έτος 2019 στα 1.102 ευρώ. Αντίστοιχα η εκτίμηση για το Ηράκλειο μας δίνει τον αντίστοιχο δείκτη ΜΚΔ μεταξύ 1.050 και 1.100 ευρώ.

Πώς επέλεξαν το Ηράκλειο και Πώς το αξιολογούν

Οι ημερήσιοι επισκέπτες επιλέγουν την πραγματοποίηση μιας εκδρομής στο Ηράκλειο για τα αξιοθέατά του (μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι) και για να γνωρίσουν την πόλη, ενώ κατατάσσουν στην τρίτη θέση τη θάλασσα και τις παραλίες. Στον αντίποδα οι τουρίστες που διανυκτερεύουν στο Ηράκλειο το επέλεξαν ως τόπο διακοπών κυρίως για τον ήλιο και τον καλό καιρό, για τη θάλασσα και τις παραλίες και κατατάσσουν στην τρίτη θέση τα αξιοθέατα της πόλης, ενώ αναφέρουν σε υψηλά ποσοστά τη κρητική κουζίνα.

Δύο στους τρεις διανυκτερεύοντες βγαίνουν για περιπάτους στην πόλη, πάνω από τους μισούς 62% επισκέπτονται την εστίαση για φαγητό, 34% κάνουν αγορές στα καταστήματα της πόλης και 16% βγαίνουν για νυχτερινή διασκέδαση. Οι ημερήσιοι επισκέπτες της πόλης επισκέπτονται σε ποσοστό 41% τα μνημεία, οι μισοί από αυτούς δεν πάνε μόνο στην Κνωσσό αλλά βγαίνουν και για περιπάτους στην πόλη, 38% συνδυάζουν τον περίπατο και με φαγητό σε κάποιο κατάστημα εστίασης, το 16% κάνει αγορές στα καταστήματα της πόλης. 

Και στα δύο κοινά (ημερήσιοι/διανυκτερεύοντες) τα δύο πράγματα που άρεσαν περισσότερο στην πόλη ήταν ο περίπατος στους δρόμους της πόλης και το φαγητό στα καταστήματα εστίασης, με τη διαφορά ότι οι ημερήσιοι επισκέπτες κατατάσσουν τον περίπατο στην πρώτη θέση ικανοποίησης ενώ οι διανυκτερεύοντες το φαγητό. 

Η κυκλοφοριακή συμφόρηση, ο θόρυβος και η καθαριότητα είναι τα τρία θέματα που αφήνουν αρνητικές εντυπώσεις για την πόλη στους επισκέπτες της. Σημαντικό ποσοστό γύρω στο 20% αναφέρει και το πρόβλημα της προσβασιμότητας ή το άναρχο παρκάρισμα που το επιτείνει. Γενικά όμως ο επισκέπτης φαίνεται να είναι ικανοποιημένος από την εμπειρία του στο Ηράκλειο. Μόλις 5% δηλώνουν μη ικανοποιημένοι ενώ 93% δηλώνουν ικανοποιημένοι με το 46% να δηλώνουν «πολύ» ικανοποιημένοι από τη ταξιδιωτική τους εμπειρία στο Ηράκλειο.

Το Ηράκλειο ως πόλη προορισμός

Στην ερώτηση «Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει μια πόλη προορισμός;» Οι επισκέπτες της πόλης σε ποσοστά πάνω ή κοντά στο 50% απάντησαν με σειρά προτεραιότητας :

• Καλά εστιατόρια

• Αξιοθέατα

• Δυνατότητα και διαδρομές περιπάτων

• Ιστορικά Μνημεία

• Μουσεία

• Καλά ξενοδοχεία

Το Ηράκλειο τα έχει σχεδόν όλα, ενώ πρέπει να δώσει βάρος σε υποδομές περιπάτων και διαδρομών ενδιαφέροντος μέσα στην πόλη. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγεί η απάντηση στο αν το Ηράκλειο ανταποκρίνεται στο τι αναζητούν σε μια πόλη προορισμό. Το 78% απαντά ρητά καταφατικά ότι το Ηράκλειο διαθέτει τα χαρακτηριστικά μια πόλης - προορισμού, το 19% απαντά πως μάλλον τα διαθέτει ενώ μόλις το 2% απαντά πως το Ηράκλειο δεν έχει προδιαγραφές πόλης - προορισμού.

Το 68% θα επισκέπτονταν το Ηράκλειο και εκτός καλοκαιρινής σαιζόν, ενώ όσοι έρχονται στην πόλη, δηλώνουν στην πλειοψηφία τους (2 στους 3) την πρόθεση να γίνουν πολλαπλασιαστές προσέλκυσης τουριστών (θα σύστηναν το Ηράκλειο, σε γνωστούς και φίλους, ως ένα προορισμό σαββατοκύριακου ή τριήμερου αλλά και ως τόπο διακοπών).

Επιχειρήσεις : Βαθμός ικανοποίησης – Προσδοκίες

Παρά την πανδημία και τα προβλήματα που αυτή δημιούργησε, κυρίως στην τουριστική αγορά, η πλειοψηφία (59%) των ιδιοκτητών και στελεχών των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ικανοποιημένοι από την πορεία της επιχείρησης.  Σε σύγκριση με το 2020 64% δηλώνουν πως τα πράγματα το 2021 είναι καλύτερα. Είναι δε αξιοσημείωτο πως για ένα μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων (47%) εκτιμά πως η κατάσταση είναι ίδια ή και καλύτερη με το 2019 που, κατά γενική ομολογία, ήταν μια από τις καλύτερες τουριστικές σαιζόν.

Οι επιχειρήσεις της πόλης φαίνεται πως αντλούν από τον τουρισμό ένα  μεγάλο μέρος των εσόδων τους. Κατά μέσο όρο το 40-45% του κύκλου εργασιών προέρχεται από τουρίστες και μόλις το 7% δηλώνουν πως δεν έχουν τζίρο από επισκέπτες της πόλης. Η έρευνα καταρρίπτει ένα «μύθο». Η επικρατούσα παλαιότερα δημόσια αντίληψη ότι ο Έλληνας επισκέπτης είναι καλύτερος πελάτης υποστηρίζεται μόνο από το 20% των επιχειρήσεων σε αντιδιαστολή με το 38% που θεωρούν πως οι ξένοι επισκέπτες της πόλης  είναι οι καλύτεροι πελάτες. Τέλος οι Γερμανοί, οι Ρώσοι και οι Σκανδιναβοί εκτιμάται από τους επιχειρηματίες και τα στελέχη ότι αποτελούν τους καλύτερους ξένους πελάτες μεταξύ των επισκεπτών της πόλης.

Η πλευρά της προσφοράς (οι επιχειρήσεις) αξιολογεί το Ηράκλειο ως τουριστικό προορισμό παρόμοια με την πλευρά της ζήτησης (επισκέπτες). Το 87% των επιχειρήσεων θεωρούν την πόλη έναν καλό προορισμό. Ένα μεγάλο ποσοστό 64% επικεντρώνει στο πλεονέκτημα των αξιοθέατων της πόλης. Ως προς τα μειονεκτήματα υπάρχει απόλυτη ταύτιση με τα τρία σημαντικότερα που αναφέρουν και οι επισκέπτες (κυκλοφοριακό, άναρχη οδήγηση/parking, καθαριότητα).

Αναφορικά με τις προτεραιότητες έργων εκ μέρους των φορέων η βαρύτητα δίνεται στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων προβλημάτων: κυκλοφοριακό, καθαριότητα, αναπλάσεις, βελτίωση προσβασιμότητας και υποδομές διαδρομών στην πόλη είναι τα πέντε θέματα που τίθενται ως προτεραιότητες.