Καλαμάτα: Ανάπλαση ιστορικού κέντρου σημαίνει ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ

Του Γιώργου Καραμπάτου (*)
Η υπόθεση των αρχαιοτήτων της Υπαπαντής είναι μια ευκαιρία για να ξαναδούμε συνολικά την εικόνα της Καλαμάτας στο πέρασμα του χρόνου και το πως θα πρέπει να πορευτούμε στη νέα μετά κορονοϊό περίοδο.
Σ’ ότι αφορά την ανάγκη ανάδειξης των αρχαιοτήτων δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε γιατί το θεωρούμε αυτονόητο, ειδικά μετά τη συλλογή πέραν των 2.000 υπογραφών δημοτών, στο πλαίσιο διαδικτυακής έρευνας, των δημόσιων δηλώσεων, επιστολών, συνεντεύξεων στα τοπικά μέσα ενημέρωσης από τοπικούς παράγοντες της αυτοδιοίκησης, της εκκλησίας και του πολιτισμού. Οφείλουμε ωστόσο να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει πλήρης αφωνία από εκπροσώπους της επιχειρηματικής κοινότητας και τους (κυβερνητικούς) πολιτικούς της Μεσσηνίας οι οποίοι μάλλον περιμένουν να δουν που «γέρνει η ζυγαριά» ή να ακούσουν τις θέσεις της Υπουργού Πολιτισμού για να πάρουν θέση.
Σε κάθε περίπτωση, μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους η πρόταση του κατεξοχήν επαΐοντος για το θέμα αυτό, καθηγητή Πέτρου Θέμελη (Θάρρος, 19 Αυγούστου 2020), της «Περιβαλλοντικής–Πολιτιστικής Ένωσης Μεσσηνίας» (Ελευθερία & Θάρρος, 13 Αυγούστου 2020) και του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων (Θάρρος, 21 Αυγούστου 2020), που προτείνουν συστηματική αρχαιολογική διερεύνηση και υπό αυστηρούς επιστημονικούς όρους διενέργεια των εργασιών στην πλατεία Υπαπαντής.
Επειδή όμως «ουδέν κακόν αμιγές καλού» δράττουμε την ευκαιρία για να δούμε τις κατά καιρούς αναπλάσεις στην Καλαμάτα (κεντρική πλατεία, ιστορικό κέντρο, Νέδοντα κ.α.) και κατά πόσο αυτά τα έργα επηρέασαν ή κατάφεραν να εξασφαλίσουν στην Καλαμάτα μια συντηρήσιμη ανάπτυξη.
Πολλοί έχουν αναφερθεί στην ανάγκη των αναπλάσεων αλλά εμείς θα σταθούμε στον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση που έλεγε ότι «ανάπλαση ιστορικού κέντρου σημαίνει ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ για να την γνωρίσουν οι κάτοικοί της, οι διερχόμενοι, οι επισκέπτες, οι τουρίστες, οι φοιτητές, οι φίλοι της πόλης».
Συνεπώς, οι αναπλάσεις θεωρούνται έργα καθαρά αναπτυξιακά, όταν βοηθούν στη διατήρηση της ιστορικής συνέχειας της πόλης, την ενίσχυση της ιστορικής συνείδησης των πολιτών και επαναλαμβανόμενης εμπειρίας για τους επισκέπτες.
Με δεδομένο ότι αστικό περιβάλλον και συμπεριφορά συνδέονται άρρηκτα, σε μια πόλη δίχως ύφος διαβρώνονται με την πάροδο του χρόνου οι παραδοσιακοί κανόνες κοινωνικής διαβίωσης των κατοίκων της, με επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους, η πόλη παραμένει αδιάφορη για τους επισκέπτες και δεν ευνοεί τη διαμόρφωση φιλικού και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον και κατ’ επέκταση να εξασφαλίσει συντηρήσιμη ανάπτυξη.
Στην Καλαμάτα τα τελευταία 40 χρόνια οι αναπλάσεις ξεπέρασαν κάθε λογική αφού όλοι οι δημαρχούντες έκαναν την δική τους ανάπλαση (ειδικά στην κεντρική πλατεία), ξοδεύοντας πολύτιμους αναπτυξιακούς εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους για να φτιάξουν την ίδια πλατεία με διαφορετικά οικοδομικά υλικά. Και πάντα με την ίδια δικαιολογία, “…εάν δεν κάνουμε το έργο, θα μας πάρουν τα λεφτά”. Καμία όμως απάντηση δεν έχει δοθεί στα ερωτήματα, αν το έργο αυτό ήταν το πλέον σημαντικό για τις ανάγκες μας. Αν το έργο αυτό θα πρόσθετε αξία στην πόλη. Αν το έργο αυτό θα βοηθούσε στη διατήρηση της ιστορικής συνέχειας της πόλης…
Παρατηρεί κανείς ότι σε καμία από τις αναπλάσεις που έγιναν τα τελευταία 40 χρόνια –ηθελημένα ή μηδεν προβλέφθηκε η προβολή της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας της πόλης. Αλλιώς, πώς να εξηγηθεί η απαξίωση σημαντικών ιστορικών κτιρίων, η μη τοποθέτηση πινακίδων που να πληροφορούν για την ιστορία εμβληματικών κτιρίων (βιομηχανικών, αρχοντικών κ.α.) εντός του ιστού της ή οι ατυχείς επιλογές δενδροφύτευσης σε δρόμους και πλατείες, όπου έπρεπε να δεσπόζουν οι ελιές;
Η απαξίωση του «πολιτισμού του άστεως»
Συμπέρασμα -εκ του αποτελέσματος– είναι ότι και στην πόλη μας τις τελευταίες δεκαετίες (ειδικά μετά τους σεισμούς του 1986) ξεκίνησε η απαξίωση του «πολιτισμού του άστεως», με συνέπεια οτιδήποτε αστικό & βιομηχανικό να βρίσκεται στο στόχαστρο και στη λοιδορία μιας καταστροφικής ιδεολογικής αντίληψης που επικρατούσε εκείνη την εποχή, επειδή θεωρούσαν ότι ταυτιζόταν με το “μπουρζουά”. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χαθούν σημαντικά βιομηχανικά μνημεία άρρηκτα συνδεδεμένα με την οικονομική και κοινωνική ιστορία της πόλης, όπως το Ελαιουργείο-Σαπωνοποιείο Λιναρδάκη που θα μπορούσε να αναπαλαιωθεί και να φιλοξενήσει σύγχρονες δραστηριότητες όπως του αυτές του Φεστιβάλ Χορού, αντί να κατασκευαστεί στη θέση του νέο αλλά απρόσωπο κτίριο παντελώς άσχετο με την ιστορία της με κόστος μεγαλύτερο των 14 εκατ. ευρώ.
Σήμερα, για να ανταποκριθεί η Καλαμάτα στον ρόλο της και ως Μητροπολιτικό κέντρο της Μεσσηνίας, για να ισχυροποιηθεί απέναντι στον ανταγωνισμό και να γίνει μια ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ, πρέπει να συνδεθεί με το παρελθόν της και να αναδείξει τις ιδιαιτερότητές της. Η ανάδειξη των αρχαιοτήτων της Υπαπαντής, είναι ένα βήμα για να αναδειχθεί ο μακραίωνος βίος της Καλαμάτας και η ανάπλαση του Ιστορικού της Κέντρου είναι μια ευκαιρία για να συνδεθεί αυτό το μακρινό παρελθόν της πόλης με την πιο πρόσφατη ιστορία της.
Μια ιστορία που ξεκίνησε στα βάθη των αιώνων (2.600-2.300 π.Χ.) και στους νεότερους χρόνους συνδέθηκε με παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα, όπως οι ξακουστές σε ολόκληρο τον πλανήτη «Ελιές Καλαμών», μοναδικό συγκριτικό της πλεονέκτημα που παραμένει αναξιοποίητο.
Στους δύσκολους και χαλεπούς καιρούς μας, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε τίποτα αναξιοποίητο. Είναι ώρα να πάψουμε να αναμασάμε τα ίδια και να κοπιάρουμε πολυφορεμένες ιδέες «ανάπλασης». Είναι ώρα να ακούσουμε τους επαΐοντες αρχιτέκτονες, τις ιδέες και τις προτάσεις τους και να ακολουθήσουμε τα λαμπρά παραδείγματα πόλεων που κατάφεραν με απλές ιδέες να μπουν στην διεθνή πρωτοπορία προβάλλοντας την ιστορία και τις ιδιαιτερότητές τους. Η Καλαμάτα έχει την τύχη να είναι ξεχωριστή αρκεί να το δείξει!
(*) Ο κ.Γιώργος Καραμπάτος είναι Εκτελεστικός Δ/ντής Πολιτιστικού Οργανισμού «Δρόμοι της Ελιάς», τέως Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Μεσσηνίας
- 1) «Kefalonian Tratarisma»: Δεύτερο Γαστρονομικό και Οινολογικό Φεστιβάλ στο Αργοστόλι
- 2) Οι Κυκλάδες στο travmagazine.be: Ένας παράδεισος εμπειριών στο Αιγαίο
- 3) Νίκος Χαλκιαδάκης: Μόλις στο 50% η πληρότητα στην Κρήτη– Δεν φτάνουν οι αεροπορικές αφίξεις στα ξενοδοχεία
- 4) Καταστηματάρχες Μεσσηνίας | Προτάσεις για την επιμήκυνση της σεζόν και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας
14/06 07:05
McKinsey: Αυξημένη η διάθεση των Ευρωπαίων για τις θερινές διακοπές - Υποτονική η αγορά των ΗΠΑ
14/06 07:02
Ο νέος επικεφαλής Απευθείας Πωλήσεων και Customer Loyalty του alltours
14/06 06:37
«Kefalonian Tratarisma»: Δεύτερο Γαστρονομικό και Οινολογικό Φεστιβάλ στο Αργοστόλι
13/06 22:22
Γ. Χατζής: "Η κρίση στη Μ. Ανατολή ίσως φέρει περιορισμένες ακυρώσεις"
13/06 21:37
Συναγερμός στο Ηνωμένο Βασίλειο για τα ταξίδια στη Μ.Ανατολή και Αφρική
13/06 21:24
Ο M. Τσακαλάκης στο Tornos News | Ιδιαιτέρως σημαντική η αγορά του Ισραήλ για την Κρήτη
13/06 19:59
Lufthansa: Αναστολή πτήσεων προς Τελ Αβίβ και Τεχεράνη έως τα τέλη Ιουλίου
13/06 19:51
Σε αναμονή ο Ελληνικός τουρισμός για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή
13/06 18:59
13/06 18:57
Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η Gulf Air γιόρτασαν μαζί τα 75α γενέθλια της εταιρείας
13/06 14:41
Συνάντηση Υπουργών με CLIA: Στο επίκεντρο η βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα
13/06 14:26
Αναστολή όλων των πτήσεων της EL AL - κλειστός ο εναέριος χώρος του Ισραήλ
13/06 14:03
13/06 13:41
Κατάλληλες για κολύμβηση όλες οι θαλάσσιες περιοχές της ΠΕ Ηρακλείου
13/06 12:36
13/06 11:33
13/06 11:26
Rodos Park: Πρόγραμμα καλοκαιρινών εκδηλώσεων του με έναρξη στις 19 Ιουνίου
13/06 10:28
13/06 10:14
13/06 10:03
13/06 09:56
13/06 08:10
13/06 07:39
Το Ηράκλειο φιλοξενεί το πρώτο Συνέδριο Δικαίου του Τουρισμού
13/06 07:05
easyJet: Νέες συνδέσεις με Κέρκυρα και Ρόδο από το Νιουκάστλ το 2026
13/06 07:00
Η ρεσεψιόν… αποχαιρετά την υποδοχή: Το μέλλον των ξενοδοχείων είναι ψηφιακό
13/06 06:52
Οι Κυκλάδες στο travmagazine.be: Ένας παράδεισος εμπειριών στο Αιγαίο
13/06 06:48
Τα Ιόνια Νησιά στη Σεούλ: Στόχος η προσέλκυση ποιοτικών ταξιδιωτών από την Ασία
13/06 06:44
Κατάλληλες για κολύμβηση οι ακτές των Χανίων – Ποιες περιοχές εξαιρούνται
13/06 06:21
Αυστηροί έλεγχοι Ευρωπαίων στα αμερικανικά αεροδρόμια | ποιοι κινδυνεύουν με ...απέλαση
13/06 06:10
13/06 06:09
Πώς είναι το πρώτο JW Marriott στην Ελλάδα που ανοίγει στην Κρήτη
13/06 06:06
Ωδή του National Geographic στην αυθεντικότητα της ελληνικής κουζίνας
13/06 05:32
13/06 05:05
13/06 05:05
«Ο τουρισμός είναι το κοινό μας στοίχημα – ποιοτικό, βιώσιμο, αυθεντικό»
12/06 04:58
12/06 04:50
TUI: Κύπρος και Ελλάδα οι «καυτοί» προορισμοί για τους Σουηδούς αυτό το καλοκαίρι
12/06 04:45
12/06 04:45
Πτήση από Ζυρίχη προς Ηράκλειο δεν έφτασε ποτέ - περιπέτεια 32 ωρών για τους επιβάτες
12/06 04:45
8ο Τρόπαιο Λυκούργος Λογοθέτης: Αθλητισμός, Πολιτισμός και Τουριστική Ανάπτυξη στη Σάμο
12/06 04:43
12/06 04:35
12/06 04:30
Ρέθυμνο: Στην πρώτη γραμμή για την προστασία της Καρέττα – Καρέττα
12/06 04:21
Alexander Beach Hotel: Πράσινο φως για ανάπτυξη ομπρελοκαθισμάτων στο Μαύρο Λιθάρι
12/06 04:18
12/06 04:17
12/06 04:16
Επιστροφή αεροπορικών εταιρειών και υψηλές τιμές στο αεροδρόμιο της Βηρυτού
12/06 04:11
Η Ελλάδα στο top10 των πιο προσβάσιμων χωρών στην Ευρώπη για ψηφιακούς νομάδες
11/06 21:06
11/06 18:49
Γιάννης Παράσχης | Η φορολογία γονατίζει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού
11/06 17:26
Καλαμαριά | Συνάντηση των Δημάρχων του Δικτύου Πάφου - Αδελφοποιημένων Πόλεων της Ελλάδας
11/06 15:25
Taste of Loutraki 2025: Η Κορινθία στο προσκήνιο του γαστρονομικού τουρισμού
11/06 15:01
Θήρα: Ημερίδα της ΑΝΑΚΕΜ για τη βιώσιμη διαχείριση των κατασκευαστικών αποβλήτων
11/06 14:58
Ψηφιακή προβολή της τουριστικής Πιερίας - συνεργασία του Π.Ο.Τ.Α.Π. με την Marketing Greece
11/06 14:33
11/06 14:01
O EOT στην ITB China 2025 - Δράσεις προβολής στην κινεζική αγορά
11/06 13:56
Wyndham Hotels: Συνεργασία με Pegasus Airlines για νέο πρόγραμμα επιβράβευσης
11/06 11:34
Σημαντική συνεργασία στο χώρο των serviced apartments από DKG Development και Libere Hospitality
11/06 10:56
Η Ελληνίδα Ακαδημαϊκός, που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Βιώσιμης Ενέργειας 2025
11/06 10:50
Vamos! Flamenco Camp 2025 | Εργαστήρι τέχνης και πολιτιστικής συνάντησης στον Βάμο Αποκορώνου
11/06 10:41
Πού θα ταξιδέψουν φέτος οι Γάλλοι | Σταθερά στην κορυφή η Ελλάδα – σε ελεύθερη πτώση οι ΗΠΑ
11/06 08:30
11/06 08:00
11/06 07:58
Γιατί οι Αμερικανοί προτιμούν ξενοδοχεία παρατεταμένης διαμονής
11/06 07:39
Αργολίδα: Απαγόρευση κυκλοφορίας σε δάση και περιοχές Natura -Εξαιρείται το Amanzoe
11/06 07:33
Πολιτιστικές δράσεις στην Τεχνόπολη από υπ.Πολιτισμού, Περιφέρεια και Δήμο
11/06 07:30
11/06 07:26
Aφιέρωμα της The Sun στην Κάρπαθο | Σημαντική προβολή του νησιού στη Βρετανία
11/06 07:23
Ναυτική Εβδομάδα στο Βόλο 2025 με τιμώμενη περιοχή την Κρήτη
11/06 07:15
ETC: Μειωμένη διάθεση για ταξίδια στην Ευρώπη από μακρινές αγορές
11/06 06:56
Οι ξεναγοί στο μικροσκόπιο – Τα καθήκοντα και τα πρόστιμα σε όσους παρανομούν
10/06 22:44
Στο επίκεντρο των διεθνών επενδυτικών εξελίξεων στον τουρισμό η Ελλάδα
10/06 22:17
10/06 19:21
Στο προσκήνιο η ανάγκη ενιαίας στρατηγικής για το νερό στην Κρήτη
10/06 16:51
Επιστημονική συνάντηση για τη φροντίδα ηλικιωμένων στην Κρήτη
10/06 16:48
10/06 16:06
Αμερικανοί, Βρετανοί και Γάλλοι επιλέγουν Ελλάδα την τελευταία στιγμή
10/06 14:28
Έρευνα Visa | Παραλίες, πολιτισμός και γραφικοί προορισμοί ελκύουν τους τουρίστες στην Ελλάδα
10/06 14:24
Συνεργασία IndiGo, Delta, Air France-KLM και Virgin για σύνδεση της Ινδίας με Ευρώπη και Β. Αμερική
10/06 13:34
10/06 12:47
10/06 10:33
H Eλλάδα «Καλύτερος Ταξιδιωτικός Προορισμός στον κόσμο» για τους Φινλανδούς
10/06 09:50
10/06 09:45
Σύσταση Βρετανικού ΥΠΕΞ για πεζοπορίες και τα τροχόσπιτα στην Ελλάδα
10/06 09:45
Ένας νέος αερομεταφορέας γεννιέται στο Ισραήλ – Σχέδια για πτήσεις και στην Ελλάδα
10/06 07:17
10/06 07:11
10/06 07:09
Η επένδυση που θα αλλάξει τα Λουτρά Πόζαρ - Επαναλειτουργία του ξενοδοχείου ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
10/06 07:05
10/06 06:57
10/06 06:27
Ο Δήμος Μονεμβασίας στους κορυφαίους της χώρας – Πρώτος στη Λακωνία, δεύτερος στην Πελοπόννησο
10/06 06:10
Ανδρέας Ανδρεάδης: Ανοίγει το Ikos Kissamos τον Απρίλιο του 2026
10/06 06:10
10/06 06:06
Καταρρέουν τα επαγγελματικά ταξίδια από την Ευρώπη στις ΗΠΑ | -26% τον Απρίλιο
09/06 18:58
09/06 17:20
Δύο διακεκριμένοι σεφ στη Σχολή Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης
09/06 07:27
09/06 07:23
Η «Οδύσσεια» μιας Μέδουσας | Μπέρδεμα με «δωρεά» του Στέλιου Ρόκκου στο Δήμο Θεσσαλονίκης
09/06 06:41
Πώς αλλάζει το τουριστικό μάρκετινγκ στην εποχή της AI και των social media
09/06 00:20
Αερομεταφορές | Η έλλειψη νέων αεροσκαφών προσγειώνει τις προσδοκίες του κλάδου
Συναγερμός στο Ηνωμένο Βασίλειο για τα ταξίδια στη Μ.Ανατολή και Αφρική
Ο M. Τσακαλάκης στο Tornos News | Ιδιαιτέρως σημαντική η αγορά του Ισραήλ για την Κρήτη
Lufthansa: Αναστολή πτήσεων προς Τελ Αβίβ και Τεχεράνη έως τα τέλη Ιουλίου
Σε αναμονή ο Ελληνικός τουρισμός για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή
Γ. Χατζής: "Η κρίση στη Μ. Ανατολή ίσως φέρει περιορισμένες ακυρώσεις"
Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η Gulf Air γιόρτασαν μαζί τα 75α γενέθλια της εταιρείας
«Kefalonian Tratarisma»: Δεύτερο Γαστρονομικό και Οινολογικό Φεστιβάλ στο Αργοστόλι
Αναστολή όλων των πτήσεων της EL AL - κλειστός ο εναέριος χώρος του Ισραήλ
Συνάντηση Υπουργών με CLIA: Στο επίκεντρο η βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα
( 0 )