Βιομηχανικό Μουσείο Σμύριδας στη Νάξο, υπό την αιγίδα της ΠτΔ

Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Σμυριδεργάτη στη Νάξο τέλεσε στις 11 Αυγούστου ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ανακοινώνοντας ότι η προσπάθεια δημιουργίας Βιομηχανικού Μουσείου Σμύριδας θα τελεί υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας, η οποία θα είναι αρωγός και συμπαραστάτης για τη διάσωση όλων των μηχανισμών του εναέριου μεταφοράς σμύριδας.

Τον κ.Παυλόπουλο υποδέχθηκε ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Μανόλης Μαργαρίτης, στο λιμάνι της Μουτσούνας, όπου εγκαταστάθηκε το άγαλμα για να θυμίζει σε όλες τις γενιές τον αγώνα διαβίωσης των εργατών σμύριδας, οι οποίοι για πολλά χρόνια προσέδιδαν τόσο στην τοπική όσο και στην εθνική οικονομία.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης  του κ. Παυλόπουλου για πρώτη φορά στη Νάξο και σε ένδειξη τιμής για την προσφορά του στον δημόσιο βίο, στην επιστήμη και στην τοπική αυτοδιοίκηση, το Δημοτικό Συμβούλιο ανακήρυξε ομόφωνα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Επίτιμο Δημότη Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, σε επίσημη τελετή, που πραγματοποιήθηκε την ίδια μέρα στο Δημοτικό Θέατρο «Ιάκωβος Καμπανέλλης».

Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου και στην τιμητική εκδήλωση αναγόρευσης Επίτιμου Δημότη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλόπουλου παραβρέθηκαν ο Εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, κ. Γιάννης Βρούτσης, οι Βουλευτές κ.κ. Φίλιππος Φόρτωμας και Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Παροναξίας κ.κ. Καλλίνικος, ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών κ. Στέφανος Ήμελλος, ο Αντιπεριφερειάρχης και Έπαρχος Νάξου  κ. Γιάννης Μαργαρίτης, ο πρώην Υπουργός κ. Γιώργος Ανωμερίτης, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας, τοπικών φορέων και πλήθος κόσμου.

Η ομιλία του κ.Παυλόπουλου

Η παρουσία μου κατά τα αποκαλυπτήρια του «Μνημείου του Σμυριδεργάτη», ύστερα από την ευγενική πρόσκληση του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, μου παρέχει την ευκαιρία να εκπληρώσω ένα ιστορικό χρέος της Πολιτείας απέναντι σε όλους εκείνους που εδώ, στη Νάξο, για αιώνες εξόρυξαν και επεξεργάσθηκαν τη «Ναξία Σμύριδα», παρέχοντας ένα εμβληματικό παράδειγμα συμβολής στην εξέλιξη όχι μόνο του Νησιού, αλλά της Ελληνικής Οικονομίας γενικότερα.

Ο μουσειακός τόπος, στον οποίο βρισκόμαστε τώρα, οφείλει την ιστορική του αναφορά και καταγωγή στο «σμυρίγλι», την σμύριδα της Νάξου, γνωστή από την αρχαιότητα, ήδη από την εποχή του Πίνδαρου, ο οποίος μνημονεύει τη «Ναξία ακόνα».

Από τις αρχές του 15ου αιώνα, το μέρος αυτό της Νάξου έσφυζε από ζωή, όντας ένα μοναδικό, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη, εργοτάξιο εξόρυξης και επεξεργασίας σμύριδας, εξαιρετικής ποιότητας. Εργοτάξιο, το οποίο εξελισσόταν τεχνολογικώς αδιαλείπτως, έως ότου σιγήσει μετά τα μέσα του 20ού αιώνα. Αψευδής μάρτυρας αυτής της εξέλιξης, ο τρόπος εξόρυξης και μεταφοράς, με κορύφωση τον «εναέριο σιδηρόδρομο», ο οποίος συνέδεε τον τόπο εξόρυξης με το λιμάνι της Μουτσούνας, απ’ όπου η σμύριδα εξαγόταν ιδίως στην Σμύρνη, στην Βενετία και στην Μασσαλία.

Όπως τόνισα πριν, τα εργοτάξια της σμύριδας στη Νάξο έχουν πια σιγήσει. Οι εγκαταστάσεις του πάλαι ποτέ «εναέριου σιδηροδρόμου» συνομιλούν νοσταλγικά με τον χρόνο, περιμένοντας να πάρουν τη θέση τους στην ιστορία του Νησιού, οικονομική και όχι μόνο. Σήμερα ξεκινάμε αυτή την οφειλόμενη αναδρομή στον χρόνο, όπως αρμόζει. Ήτοι με την απόδοση τιμής στον «Σμυριδεργάτη», τον ανώνυμο βιοπαλαιστή, δίχως τον οποίο η ιστορία της σμύριδας της Νάξου δεν θα είχε γραφεί και η οικονομία του Νησιού αλλά και της Χώρας δεν θα είχε αποκομίσει τα οφέλη, τα οποία την στήριξαν και μάλιστα σε δύσκολες περιόδους. Κι ας μην ξεχνάμε τις συνθήκες, υπό τις οποίες εργάσθηκαν οι εργάτες της σμύριδας: Συνθήκες καθημερινού σκληρού αγώνα για την επιβίωση, που δείχνουν όμως την δύναμη του Ανθρώπου, ο οποίος θέλει να ζήσει τίμια και να δημιουργήσει.

Με τα αποκαλυπτήρια λοιπόν του «Μνημείου του Σμυριδεργάτη» αποτίουμε, ουσιαστικώς, φόρο τιμής στον Άνθρωπο του αγώνα και της δημιουργίας. Σε αυτόν, ο οποίος μας έχει κληρονομήσει, με τον τρόπο του , ένα αειθαλές παράδειγμα ζωής για το μέλλον. Παράδειγμα που η σημασία του έγκειται στο ότι δεν συνδέεται τόσο με το επίπεδο της μόρφωσης ή της οικονομικής επιφάνειας του Ανθρώπου, αλλά μόνο με την αδάμαστη δύναμη της ψυχής του.

Το Δημοτικό Συμβούλιο ανακήρυξε ομόφωνα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Επίτιμο Δημότη Νάξου και Μικρών Κυκλάδων