Η Σύρος των 100 εκατ. ετών: Ενας κορυφαίος πυρήνας γεωτουρισμού

Η γεωλογία πρόκειται να γίνει ένα από τα μοναδικά σημεία προβολής της Σύρου, με ένα Γεωλογικό Πάρκο που προσφέρει εμπειρίες που όχι μόνο προσελκύουν αλλά ικανοποιούν ολιστικά τους επισκέπτες.

Στο πλαίσιο του έργου, το Γεωλογικό Μουσείο θα αποτελέσει εξέχον σημείο αναφοράς για τους κατοίκους, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και φυσικά για τους τουρίστες, ενώ τα υφιστάμενα μονοπάτια θα επεκταθούν έτσι ώστε να παρέχουν ασφαλή πρόσβαση στις γεωλογικά πιο αξιοσημείωτες τοποθεσίες. Αυτό θα προσελκύσει περισσότερους πεζοπόρους στη Σύρο και θα τους επιτρέψει να τα εξερευνήσουν και να απολαύσουν πλούσιες εμπειρίες.

Ειδικότερα, το Γεωλογικό Μουσείο θα βρίσκεται στην πολιτιστική και οικονομική εστία της Σύρου, στεγαζόμενο σε ένα ιστορικό κτίριο το οποίο θα αξιοποιείται από κοινού με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Για τα Γεωλογικά Μονοπάτια ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στο βόρειο τμήμα της Σύρου, που ονομάζεται Απάνω Μεριά. Ορισμένες από τις σημαντικότερες περιοχές γεωλογικού ενδιαφέροντος είναι ο Αερόλιθος και το λατομείο Κρικάκη, ενώ ένα υπάρχον δίκτυο μονοπατιών παρουσιάζεται ως βάση, ώστε με την ανάπτυξη και την επέκτασή τους να αποτελέσουν τα πιο ελκυστικά και πολύτιμα GeoPaths (γεωδιαδρομές).

Εξάλλου, ως αποτέλεσμα εκτεταμένης διεθνούς έρευνας στο Αιγαίο, η γεωλογική ιστορία των Κυκλάδων είναι πλέον κατανοητή: η Σύρος προέκυψε από τη σύγκρουση μεταξύ της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής πλάκας. Η δραματική εξέλιξη διάρκειας 100 εκατομμυρίων ετών, θα παρουσιαστεί χρησιμοποιώντας τόσο ψηφιακά όσο και φυσικά μοντέλα στον χώρο του Γεωλογικού Μουσείου. Τα βράχια της Σύρου προήλθαν βαθιά μέσα από μια ζώνη υποβύθισης, σε πολύ υψηλές πιέσεις, υπό συνθήκες που σπάνια είναι ορατές στη Γη. Ένα χαρακτηριστικό σύνολο ορυκτών εμφανίζεται, συμπεριλαμβανομένου του γλαυκοφανούς, για το οποίο η Σύρος είναι παγκοσμίως γνωστή, καθώς πρωτοεμφανίστηκε στο νησί. Αυτά τα πολύχρωμα ορυκτά και πετρώματα θα εμφανίζονται και θα εξηγούνται στο Γεωλογικό Μουσείο.

Μεταξύ άλλων, θα κατασκευαστούν δύο φυσικά τρισδιάστατα μοντέλα για να βοηθήσουν τους επισκέπτες να κατανοήσουν την τεκτονική σύγκρουση που έχει διαμορφώσει τη Σύρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα από τα βράχια στο νησί σχηματίστηκαν πριν λιγότερο από 50 εκ. χρόνια, τα παλαιότερα πριν από 300 εκ. χρόνια.

Επιπλέον, η Απάνω Μεριά περιλαμβάνει την Ειδική Περιοχή Προστασίας και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής, μέρος του δικτύου NATURA 2000 που δημιουργήθηκε από την ΕΕ. Η περιοχή περιλαμβάνει επίσης σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού σε διάφορες τοποθεσίες, καθώς και παραδοσιακούς οικισμούς, κυρίως Φοινικιά, Μύτακα, Παπούρι, Πλατύ Βουνί, Χαλανδριανή και Σαν Μιχάλη.

Οι στόχοι

Παράλληλα, το γεωλογικό πάρκο θα λειτουργήσει ως ομπρέλα για την κάλυψη περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών του νησιού, αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών μνημείων και παραδοσιακών οικισμών, πέραν από την προσέλκυση γεωτουριστών και πεζοπόρων που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν τα γεωλογικά θαύματα της Σύρου. Αναλυτικά, το Γεωλογικό Μουσείο - Εκθετήριο στην Ερμούπολη, εξυπηρετεί κυρίως τους εξής στόχους:

- να εκθέσει χαρακτηριστικά που καθιστούν τη Σύρο τόσο μοναδική για τους γεωλόγους παγκοσμίως

- να παρουσιάσει και να εξηγήσει την τεκτονική θέση και δομή του πεδίου του Αιγαίου

- να προβάλλει και να εξηγεί τα υπέροχα ορυκτά και πετρώματα που υπάρχουν στη Σύρο

- να καταδείξει τη σημασία που έχει η Σύρος στην αρχαιολογία και την πρώιμη κυκλαδική ιστορία

- να παρέχει ένα προσβάσιμο αλλά επιστημονικά ακριβές πλαίσιο για το πώς λειτουργεί η Γη.

Αφότου ενημερωθούν για τη γεωλογική εξέλιξη και την προϊστορία της νήσου και έχοντας παρακολουθήσει την επίδειξη του τί είναι ορατό και πού βρίσκεται στη Σύρο, οι επισκέπτες θα είναι φυσικά περίεργοι να εξερευνήσουν τους θησαυρούς του νησιού κατά μήκος επιλεγμένων μονοπατιών με την απαραίτητη καθοδήγηση.

Στόχος της δημιουργίας του Γεωλογικού Πάρκου, είναι η προώθηση και προστασία ευαίσθητων περιοχών και τοπίων ώστε να διασφαλιστεί ότι θα μπορεί και θα λειτουργήσει ως πόρος φυσικού τουρισμού και γεωτουρισμού. Ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μιας υποδομής για γεωτουρισμό, κυρίως το Γεωλογικό Εκθετήριο και μια σειρά GeoPaths, ο το σχεδιασμός δράσεων για την προώθηση του Γεωπάρκου και η υποστήριξη προγραμμάτων που ευαισθητοποιούν την κοινότητα για τη φυσική κληρονομιά και τη διατήρησή της.

Η Σύρος θα επωφεληθεί από την τόνωση αυτής της μορφής ήπιου τουρισμού, η οποία τείνει να προσελκύει οικογένειες, άτομα και ομάδες από τις αρχές της άνοιξης μέχρι το τέλος του φθινοπώρου, διευρύνοντας έτσι την τουριστική περίοδο πέρα από τους δύο μήνες υψηλής τουριστικής κίνησης του καλοκαιριού. Οι απαιτήσεις του ήπιου τουρισμού πιθανότατα θα ωφελήσουν και τους τοπικούς αγρότες και βιοτέχνες με την αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων τους. Οι πεζοπόροι τουρίστες έχουν επίσης την τάση να είναι ευαισθητοποιημένοι στο περιβάλλον, επομένως η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί και να διατηρηθεί χωρίς σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον.

Τέλος, η ανωτέρω δράση προϋπολογισμού  367.285 ευρώ, αποτελεί την τελική τροποποίηση ένταξης του έργου Δράσεις Αξιοποίησης της Γεωλογικής Ιστορίας με σκοπό την ανάπτυξη του Γεωτουρισμού στη Σύρο, ώστε να καταστήσει την υλοποίησή του εφικτή.