Κομισιόν | Χωρίς περιορισμούς τα ταξίδια των εμβολιασμένων στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα 3 Μαΐου να επιτραπεί η είσοδος στην ΕΕ για μη ουσιώδεις λόγους όχι μόνο για εκείνους που προέρχονται από χώρες με καλή επιδημιολογική κατάσταση, αλλά και για όλα τα πρόσωπα που έχουν λάβει την τελευταία συνιστώμενη δόση εμβολίου εγκεκριμένου από την ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί και σε εμβόλια για τα οποία έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης άδειας χρήσης έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί, σύμφωνα με την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης στην ΕΕ, το κατώτατο όριο που σχετίζεται με τον αριθμό των νέων κρουσμάτων COVID-19 που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό καταλόγου χωρών από τις οποίες θα πρέπει να επιτρέπονται όλα τα ταξίδια. Αυτό θα επιτρέψει στο Συμβούλιο να διευρύνει αυτόν τον κατάλογο.

Ταυτόχρονα, η εμφάνιση παραλλαγών του κορωνοϊού που προκαλούν ανησυχία απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Ως εκ τούτου, ως αντιστάθμισμα, η Επιτροπή προτείνει έναν νέο μηχανισμό «φρένου έκτακτης ανάγκης», ο οποίος θα συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ και θα περιορίζει τον κίνδυνο εισόδου τέτοιων παραλλαγών στην ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να ενεργούν γρήγορα και να περιορίζουν προσωρινά στο απολύτως ελάχιστο όλα τα ταξίδια από τις επηρεαζόμενες χώρες για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τη θέσπιση κατάλληλων υγειονομικών μέτρων.

Μη αναγκαία ταξίδια για εμβολιασμένους ταξιδιώτες

Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη να άρουν τους περιορισμούς για τα μη αναγκαία ταξίδια των εμβολιασμένων προσώπων που ταξιδεύουν προς την ΕΕ. Αυτό αντικατοπτρίζει τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώμες που δείχνουν ότι ο εμβολιασμός συμβάλλει σημαντικά στη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν τη μετακίνηση προς την ΕΕ των προσώπων που έχουν λάβει, τουλάχιστον 14 ημέρες πριν από την άφιξή τους, την τελευταία συνιστώμενη δόση εμβολίου που έχει λάβει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να επεκτείνουν τη δυνατότητα αυτή για όσους έχουν εμβολιαστεί με εμβόλιο για το οποίο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης άδειας χρήσης έκτακτης χρήσης από τον ΠΟΥ. Επιπλέον, εάν τα κράτη μέλη αποφασίσουν να μην επιβάλλουν απαιτήσεις στο έδαφός τους ως προς την υποβολή των εμβολιασμένων προσώπων σε αρνητικό τεστ PCR και/ή σε καραντίνα, θα πρέπει επίσης να μην επιβάλλουν τις απαιτήσεις αυτές στους εμβολιασμένους ταξιδιώτες από χώρες εκτός της ΕΕ.

Αυτό θα διευκολυνθεί μόλις τεθεί σε λειτουργία το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, σύμφωνα με τους κανόνες που πρότεινε η Επιτροπή στις 17 Μαρτίου. Ειδικότερα, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν το καθεστώς εμβολιασμού τους με ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό που θα εκδίδεται από τις αρχές των κρατών μελών σε ατομική βάση ή με άλλο πιστοποιητικό που θα αναγνωρίζεται ως ισοδύναμο βάσει απόφασης επάρκειας της Επιτροπής.

Έως ότου τεθεί σε λειτουργία το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να δέχονται πιστοποιητικά από τρίτες χώρες βάσει της εθνικής νομοθεσίας, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα επαλήθευσης της γνησιότητας, της εγκυρότητας και της ακεραιότητας του πιστοποιητικού και του κατά πόσον περιέχει όλα τα σχετικά δεδομένα.

Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας πύλης που θα επιτρέπει στους ταξιδιώτες να ζητούν την αναγνώριση πιστοποιητικού εμβολιασμού που έχει εκδοθεί από τρίτη χώρα ως αξιόπιστης απόδειξης εμβολιασμού και/ή την έκδοση ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού. 

Τα παιδιά που εξαιρούνται από τον εμβολιασμό θα πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν με τους εμβολιασμένους γονείς τους εάν διαθέτουν αρνητικό τεστ PCR COVID-19 που έχει διενεργηθεί το νωρίτερο 72 ώρες πριν από την άφιξη. Στις περιπτώσεις αυτές, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να απαιτούν τη διενέργεια πρόσθετων τεστ μετά την άφιξη.

Πλήρης άρση των περιορισμών στα μη αναγκαία ταξίδια από περισσότερες χώρες

Επί του παρόντος, επιτρέπονται τα μη αναγκαία ταξίδια, ανεξάρτητα από το προσωπικό καθεστώς εμβολιασμού, από 7 χώρες με καλή επιδημιολογική κατάσταση. Ο κατάλογος αυτός αποφασίζεται από το Συμβούλιο με βάση τα επιδημιολογικά κριτήρια που περιέχονται στην υφιστάμενη σύσταση.

Η Επιτροπή προτείνει να τροποποιηθούν τα κριτήρια ώστε να ληφθούν υπόψη τα αυξανόμενα στοιχεία του θετικού αντίκτυπου των εκστρατειών εμβολιασμού. Η πρόταση αποσκοπεί στην αύξηση του κατώτατου ορίου του 14ήμερου σωρευτικού ποσοστού ανακοίνωσης κρουσμάτων COVID-19 από 25 σε 100. Το ποσοστό αυτό παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από τον σημερινό μέσο όρο της ΕΕ, ο οποίος είναι πάνω από 420.

Το προσαρμοσμένο κατώτατο όριο θα πρέπει να επιτρέπει στο Συμβούλιο να διευρύνει τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες επιτρέπονται τα μη αναγκαία ταξίδια, ανεξάρτητα από το καθεστώς εμβολιασμού, με την επιφύλαξη μέτρων που σχετίζονται με την υγεία, όπως ο έλεγχος και/ή η καραντίνα. Σήμερα, το Συμβούλιο θα πρέπει να επανεξετάζει τον κατάλογο αυτό τουλάχιστον κάθε 2 εβδομάδες.

Τα αναγκαία ταξίδια θα εξακολουθήσουν να επιτρέπονται

Όσοι ταξιδεύουν για λόγους ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, των διασυνοριακών εργαζομένων, των εποχικών εργαζομένων στον τομέα της γεωργίας, του προσωπικού μεταφορών και των ναυτικών, των διερχόμενων επιβατών, όσων ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς λόγους ή εκείνων που ταξιδεύουν για σπουδές, θα πρέπει να συνεχίσουν να εισέρχονται στην ΕΕ, ανεξάρτητα από το αν έχουν εμβολιαστεί ή από ποια χώρα προέρχονται. Το ίδιο ισχύει για τους πολίτες της ΕΕ και τους επί μακρόν διαμένοντες, καθώς και για τα μέλη των οικογενειών τους. Τα ταξίδια αυτά θα πρέπει να συνεχίσουν να υπόκεινται σε μέτρα σχετικά με την υγεία, όπως τα τεστ και η καραντίνα, όπως αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

«Φρένο έκτακτης ανάγκης» για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης παραλλαγών

Όταν η επιδημιολογική κατάσταση μιας χώρας εκτός ΕΕ επιδεινώνεται γρήγορα και ιδίως εάν εντοπιστεί μια παραλλαγή που προκαλεί ανησυχία ή ενδιαφέρον, ένα κράτος μέλος μπορεί να αναστείλει επειγόντως και προσωρινά όλα τα ταξίδια προς την ΕΕ πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν στην εν λόγω χώρα. Οι μόνες εξαιρέσεις στην περίπτωση αυτή θα ήταν οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, το προσωπικό μεταφορών, οι διπλωμάτες, οι διερχόμενοι επιβάτες, όσοι ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς λόγους, οι ναυτικοί και τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας ή για άλλους ανθρωπιστικούς λόγους. Οι ταξιδιώτες αυτοί θα πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους και καραντίνα, ακόμη και αν έχουν εμβολιαστεί.

Όταν ένα κράτος μέλος εφαρμόζει τέτοιους περιορισμούς, τα κράτη μέλη που συνέρχονται στο πλαίσιο των δομών του Συμβουλίου θα πρέπει να επανεξετάζουν την κατάσταση από κοινού με συντονισμένο τρόπο και σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, και θα πρέπει να συνεχίσουν να το πράττουν τουλάχιστον κάθε 2 εβδομάδες.

Επόμενα βήματα

Εναπόκειται πλέον στο Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή. Μια πρώτη συζήτηση έχει προγραμματιστεί σε τεχνικό επίπεδο στο πλαίσιο συνόδου του Συμβουλίου για την ολοκληρωμένη πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων (IPCR) που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Μαΐου, ακολουθούμενη από συζήτηση στο πλαίσιο συνεδρίασης της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων στην ΕΕ (ΕΜΑ) στις 5 Μαΐου.

Μόλις η πρόταση εγκριθεί από το Συμβούλιο, εναπόκειται στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τα μέτρα που ορίζονται στη σύσταση. Το Συμβούλιο θα πρέπει να επανεξετάζει τον κατάλογο των τρίτων χωρών που εξαιρούνται από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς με βάση τα επικαιροποιημένα κριτήρια και να συνεχίσει να το πράττει κάθε 2 εβδομάδες. 

Ιστορικό

Επί του παρόντος ισχύει προσωρινός περιορισμός για τα μη αναγκαία ταξίδια προς την ΕΕ από πολλές τρίτες χώρες, με βάση σύστασης που έχει συμφωνηθεί από το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο επανεξετάζει τακτικά και, κατά περίπτωση, επικαιροποιεί τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες επιτρέπονται τα ταξίδια, βάσει της αξιολόγησης της υγειονομικής κατάστασης.

Ο περιορισμός αυτός καλύπτει μόνον τα μη αναγκαία ταξίδια. Όσοι έχουν ουσιαστικό λόγο να έρθουν στην Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι σε θέση να το πράξουν. Οι κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες παρατίθενται στο παράρτημα II της σύστασης του Συμβουλίου. Οι πολίτες της ΕΕ και οι επί μακρόν διαμένοντες στην ΕΕ, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται στην ΕΕ.

Μετά από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο συμφώνησε στις 2 Φεβρουαρίου 2021 πρόσθετες διασφαλίσεις και περιορισμούς για τους διεθνείς ταξιδιώτες στην ΕΕ, με στόχο να διασφαλιστεί ότι τα βασικά ταξίδια προς την ΕΕ θα συνεχιστούν με ασφάλεια στο πλαίσιο της εμφάνισης νέων παραλλαγών του κορονοϊού και της ασταθούς κατάστασης της υγείας παγκοσμίως. Αυτά εξακολουθούν να ισχύουν.

Στις 17 Μαρτίου 2021, σε ανακοίνωση κοινή πορεία προς την ασφαλή επανέναρξη των δραστηριοτήτων στην Ευρώπη, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη λειτουργία της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ και να προτείνει τροποποιήσεις σύμφωνα με τις σχετικές εξελίξεις. Η σημερινή πρόταση επικαιροποιεί τη σύσταση του Συμβουλίου.

Παράλληλα με την προετοιμασία για την επανέναρξη των διεθνών ταξιδιών για εμβολιασμένους ταξιδιώτες, η Επιτροπή πρότεινε, στις 17 Μαρτίου 2021, τη δημιουργία ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού, το οποίο θα αποδεικνύει ότι ένα πρόσωπο έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19, έχει λάβει αρνητικό αποτέλεσμα τεστ ή έχει αναρρώσει από COVID-19, ώστε να διευκολυνθεί η ασφαλής και ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ. Η παρούσα πρόταση παρέχει επίσης τη βάση για την αναγνώριση των πιστοποιητικών εμβολιασμού τρίτων χωρών.

Η σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ αφορά την είσοδο στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη, όταν αποφασίζουν εάν οι περιορισμοί των μη αναγκαίων ταξιδιών μπορούν να αρθούν για μια συγκεκριμένη τρίτη χώρα, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αμοιβαιότητα που παρέχεται στις χώρες της ΕΕ. Πρόκειται για ξεχωριστό ζήτημα από εκείνο της αναγνώρισης πιστοποιητικών που εκδίδονται από χώρες εκτός ΕΕ στο πλαίσιο του ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού.

Η σύσταση του Συμβουλίου καλύπτει όλα τα κράτη μέλη (εκτός της Ιρλανδίας), καθώς και τα 4 κράτη εκτός ΕΕ που προσχώρησαν στον χώρο Σένγκεν: Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία. Για τους σκοπούς του ταξιδιωτικών περιορισμών, οι χώρες αυτές καλύπτονται με παρόμοιο τρόπο όπως τα κράτη μέλη.

Οι τελευταίες πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες που εφαρμόζονται για την είσοδο από τρίτες χώρες, όπως κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη, είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Re-open EU.