NextGenerationEU: Έως και 800 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε στις 14 Απριλίου μέτρα για να διασφαλίσει ότι ο δανεισμός στο πλαίσιο του προσωρινού μέσου ανάκαμψης NextGenerationEU θα χρηματοδοτείται με τους πλέον ευνοϊκούς όρους για τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους πολίτες τους. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης για να συγκεντρώσει έως και περίπου 800 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές μέχρι το 2026. Η προσέγγιση αυτή, η οποία θα είναι σύμφωνη με τις βέλτιστες πρακτικές των κρατικών εκδοτών, θα επιτρέψει στην Επιτροπή να συγκεντρώσει τα αναγκαία κεφάλαια με ομαλό και αποτελεσματικό τρόπο. Με τον τρόπο αυτό θα προσελκύσει, επίσης, επενδυτές στην Ευρώπη και θα ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του ευρώ.

O κ. Γιοχάνες Χαν, επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση, δήλωσε τα εξής: «Το NextGenerationEU αλλάζει τα δεδομένα για τις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Σήμερα, αποκαλύπτουμε τον κινητήρα που θα τροφοδοτήσει με καύσιμο το NextGenerationEU. Η στρατηγική χρηματοδότησης θα ενεργοποιήσει το πρόγραμμα δανειοληψίας NextGenerationEU και ως εκ τούτου, θα έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα απαραίτητα εργαλεία για τη δρομολόγηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάκαμψης και την προώθηση της πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάπτυξής μας. Το μήνυμα είναι σαφές: μόλις η Επιτροπή αποκτήσει τη νομική δυνατότητα να δανείζεται, θα είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε!»

Δανεισμός για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης

Το NextGenerationEU – στο επίκεντρο της απάντησης της ΕΕ στην πανδημία του κορονοϊού – θα χρηματοδοτηθεί με δανεισμό στις κεφαλαιαγορές. Θα συγκεντρώσουμε περίπου 800 δισ. ευρώ από σήμερα έως το τέλος του 2026.

Αυτό θα λάβει τη μορφή δανεισμού ποσών ύψους περίπου 150 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο, γεγονός που θα καταστήσει την ΕΕ έναν από τους μεγαλύτερους εκδότες ευρώ. Όλα τα δάνεια θα αποπληρωθούν έως το 2058.

Ενώ η Επιτροπή δανειζόταν και στο παρελθόν – για να στηρίξει τα κράτη μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες – οι όγκοι, η συχνότητα και η πολυπλοκότητα του προγράμματος δανειοληψίας NextGenerationEU έχουν υπαγορεύσει μια ριζική αλλαγή στην προσέγγιση των κεφαλαιαγορών.

Μια διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης θα ανταποκρίνεται σε αυτές τις νέες ανάγκες χρηματοδότησης. Θα επιτρέψει στην Επιτροπή να κινητοποιεί όλα τα κονδύλια όταν απαιτείται με τους πλέον ευνοϊκούς όρους για τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους πολίτες τους.

Διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης: συνοπτική εικόνα

Μια διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης συνδυάζει τη χρήση διαφορετικών χρηματοδοτικών μέσων και τεχνικών χρηματοδότησης με ανοικτή και διαφανή επικοινωνία με τους συμμετέχοντες στην αγορά.

Η διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης της Επιτροπής θα συνδυάζει:

Ετήσια απόφαση σχετικά με τους όγκους δανεισμού και εξαμηνιαίες ανακοινώσεις σχετικά με τις βασικές παραμέτρους του σχεδίου χρηματοδότησης, ώστε να παρέχεται διαφάνεια και προβλεψιμότητα στους επενδυτές και σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη,
Δομημένες και διαφανείς σχέσεις με τράπεζες που στηρίζουν το πρόγραμμα έκδοσης (μέσω δικτύου βασικών διαπραγματευτών),
Πολλαπλά χρηματοδοτικά μέσα (μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ομόλογα, ορισμένα εκ των οποίων θα εκδοθούν ως πράσινα ομόλογα NextGenerationEU και νομοσχέδια της ΕΕ) για τη διατήρηση της ευελιξίας όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά και τη διαχείριση των αναγκών ρευστότητας και του προφίλ ληκτότητας,
Συνδυασμός πλειστηριασμών και κοινοπρακτικών εκδόσεων, ώστε να εξασφαλίζεται οικονομικά αποδοτική πρόσβαση στην αναγκαία χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους.
Οι δανειοληπτικές πράξεις θα ενσωματωθούν σε ένα ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης, το οποίο θα διασφαλίζει τη συνεκτική και συνεπή εκτέλεση.

Στο πλαίσιο των εργασιών της, η Επιτροπή θα συνεχίσει τον συντονισμό με άλλους εκδότες, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ και φορέων σε υπερεθνικό επίπεδο.

Η προστιθέμενη αξία μιας διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης 

Η διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης θα βοηθήσει την Επιτροπή να πετύχει δύο κύριους στόχους: την αντιμετώπιση των μεγάλων χρηματοδοτικών αναγκών του NextGenerationEU και την επίτευξη του επιθυμητού χαμηλού κόστους και χαμηλού κινδύνου εκτέλεσης προς το συμφέρον όλων των κρατών μελών και των πολιτών τους:

Χρησιμοποιώντας ευρύ φάσμα από μέσα και καθιστώντας πιο προβλέψιμες τις χρηματοδοτικές δραστηριότητες, η Επιτροπή θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη ικανότητα απορρόφησης της αγοράς. Η ικανότητα πλειστηριασμού του χρέους θα καταστήσει τις χρηματοδοτικές δραστηριότητες ακόμη πιο αποτελεσματικές. Αυτό θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των μεγάλων χρηματοδοτικών αναγκών.
Παρέχοντας ευελιξία στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον χρόνο εκτέλεσης των χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων και τις τεχνικές ή τα μέσα χρηματοδότησης που θα χρησιμοποιηθούν, η Επιτροπή θα επιτύχει το επιθυμητό χαμηλό κόστος και χαμηλό κίνδυνο εκτέλεσης προς το συμφέρον όλων των κρατών μελών.
Τα επόμενα βήματα

Μετά τη σημερινή δέσμη μέτρων, η Επιτροπή θα προχωρήσει σε σειρά ενεργειών για την εφαρμογή της διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης. Σε αυτές συγκαταλέγονται:

• Δημιουργία ενός δικτύου βασικών διαπραγματευτών Σύμφωνα με τις πρακτικές παρεμφερών εκδοτών, η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα δίκτυο βασικών διαπραγματευτών για να διευκολύνει την αποτελεσματική εκτέλεση των πλειστηριασμών και των κοινοπρακτικών συναλλαγών, να στηρίξει τη ρευστότητα στις δευτερογενείς αγορές και να διασφαλίσει την τοποθέτηση του χρέους μας στην ευρύτερη δυνατή βάση επενδυτών. Το έντυπο της αίτησης και οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής θα δημοσιευθούν σύντομα.
• Δημοσίευση της πρώτης ετήσιας απόφασης δανειοληψίας (και της συνοδευτικής απόφασης χρηματοδότησης) και του πρώτου σχεδίου χρηματοδότησης NextGenerationEU. Για να εξασφαλιστεί η διαφανής επικοινωνία με τις αγορές, η Επιτροπή θα εκδώσει την πρώτη της ετήσια απόφαση δανειοληψίας και θα κοινοποιήσει τις πληροφορίες που σχετίζονται με το πρώτο της σχέδιο χρηματοδότησης πριν από την έναρξη του προγράμματος δανειοληψίας NextGenerationEU, που αναμένεται φέτος το καλοκαίρι (το χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από την έγκριση της απόφασης για τους ιδίους πόρους από όλα τα κράτη μέλη που θα εξουσιοδοτήσει την Επιτροπή να δανειστεί για το NextGenerationEU). Οι δανειοληπτικές πράξεις μπορούν στη συνέχεια να αρχίσουν μόλις τεθεί σε ισχύ η απόφαση για τους ιδίους πόρους. Τα σχέδια χρηματοδότησης θα επικαιροποιούνται στη συνέχεια ανά εξάμηνο.
  Ιστορικό

NextGenerationEU

Το NextGenerationEU βρίσκεται στο επίκεντρο της απάντησης της ΕΕ στην κρίση του κορονοϊού και αποσκοπεί στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης και στην οικοδόμηση ενός πιο πράσινου, ψηφιακού και ανθεκτικού μέλλοντος. Η ΕΕ ενέκρινε το μέσο αυτό ως μέρος μιας δέσμης κινήτρων άνω των 2 τρισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) ή 1,8 τρισ. ευρώ (σε τιμές 2018), η οποία περιλαμβάνει επίσης τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027.

Το κεντρικό στοιχείο του NextGenerationEU είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας - ένα μέσο παροχής επιχορηγήσεων και δανείων για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ συνολικής αξίας 723,8 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

Επιπλέον, το NextGenerationEU θα ενισχύσει διάφορα προγράμματα της ΕΕ. Για τη χρηματοδότηση του NextGenerationEU, η ΕΕ θα δανειστεί από τις κεφαλαιαγορές. Η αποπληρωμή θα πραγματοποιηθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, έως το 2058. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί η άμεση πίεση στις εθνικές οικονομίες των κρατών μελών και θα δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην ανάκαμψη.

Για να συμβάλει στην αποπληρωμή του δανείου, η ΕΕ θα εξετάσει το ενδεχόμενο εισαγωγής νέων ιδίων πόρων (ή πηγών εσόδων) στον προϋπολογισμό της ΕΕ, επιπλέον των ήδη υφιστάμενων.

Η ΕΕ ως δανειολήπτης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος της ΕΕ, είναι εδραιωμένος συμμετέχων στις κεφαλαιαγορές. Επί 40 έτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφαρμόζει διάφορα δανειοδοτικά προγράμματα για τη στήριξη κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών.

Πέρυσι, η Επιτροπή άρχισε επίσης να δανείζεται για το SURE – ένα μέσο ύψους έως 100 δισ. ευρώ – για την προστασία των θέσεων εργασίας και τη διατήρηση της απασχόλησης. Μέχρι στιγμής, τα 3/4α των κεφαλαίων SURE της ΕΕ έχουν συγκεντρωθεί σε έξι πολύ επιτυχείς εκδόσεις, γεγονός που κατέστησε δυνατή τη χρηματοδότηση δανείων προς τα κράτη μέλη με πολύ ευνοϊκούς όρους.

Όλες αυτές οι δανειοδοτικές πράξεις χρηματοδοτήθηκαν στη βάση τύπου «back-to-back», κυρίως μέσω κοινοπρακτικών εκδόσεων ομολόγων.