Γαλλία: Ένα στα τέσσερα ξενοδοχεία απορρίπτει τα αστέρια – Αναζητώντας ελευθερία και αυθεντικότητα

Στη Γαλλία, οι κόκκινες πινακίδες με τα ένα έως πέντε αστέρια είναι εδώ και δεκαετίες το σήμα-κατατεθέν της ποιότητας ενός ξενοδοχείου. Ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι ξενοδόχοι επιλέγουν να κινηθούν έξω από αυτό το παραδοσιακό πλαίσιο. Περίπου το 25% των ξενοδοχείων της χώρας – 4.168 από τα συνολικά 16.850 – λειτουργούν πλέον χωρίς καμία επίσημη αστέρωση, επιλέγοντας να προσφέρουν μια πιο προσωπική, αυθεντική εμπειρία, απαλλαγμένη από τα «κουτάκια» ενός αυστηρού συστήματος.

Τα αστέρια και το κόστος τους

Το σύστημα αστέρων στη Γαλλία διαχειρίζεται ο εθνικός οργανισμός τουρισμού Atout France και είναι προαιρετικό. Όμως η διαδικασία δεν είναι καθόλου απλή: για να κατακτήσει ένα ξενοδοχείο μια κατηγορία αστέρων, πρέπει να συμμορφωθεί με 243 πολύ συγκεκριμένα κριτήρια – από την ύπαρξη έξι κρεμαστρών σε μονόκλινα δωμάτια έως τη διαθεσιμότητα προσωπικού που μιλάει ξένες γλώσσες για την τετράστερη κατηγορία.

Όπως σημειώνει ο Luc Béal από τη σχολή τουρισμού Excelia, «η βαθμολογία με αστέρια είναι ένας αντικειμενικός δείκτης ποιότητας, που μετρά το συγκεκριμένο μέσα από το προκαθορισμένο». Ωστόσο, αυτή η «αντικειμενικότητα» συνεπάγεται σημαντικά κόστη: συμμορφώσεις, πιστοποιήσεις, ανακαινίσεις και ελέγχους ανά πενταετία, κάτι που μοιραία ανεβάζει τις τιμές δωματίων. Επιπλέον, δεν λαμβάνει πάντα υπόψη στοιχεία όπως η πρωτότυπη σχεδίαση, η τοποθεσία ή η εξατομικευμένη φιλοξενία – στοιχεία που οι σύγχρονοι ταξιδιώτες εκτιμούν όλο και περισσότερο.

Ξενοδοχεία χωρίς αστέρια: όχι φτωχά, αλλά διαφορετικά

Η απουσία αστεριών δεν συνεπάγεται υποβάθμιση. Αντιθέτως, πολλά από αυτά τα καταλύματα διακρίνονται για την προσωπικότητά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ξενοδοχεία Eklo του Emmanuel Petit. Ο ίδιος αποφάσισε να απορρίψει το σύστημα αστέρων, προτιμώντας να αναπτύξει ένα υβριδικό μοντέλο φιλοξενίας, συνδυάζοντας ιδιωτικά δωμάτια με κοινόχρηστους χώρους. Όπως εξηγεί, «το μοντέλο μας δεν ταιριάζει στα κριτήρια του Atout France – θα μας κατέτασσαν άδικα ως απλό hostel».

Ο Petit χαρακτηρίζει το σύστημα των αστεριών «παρωχημένο», παρότι αναγνωρίζει ότι προσφέρει ορισμένα πρακτικά οφέλη – για παράδειγμα, διευκολύνει την έκδοση αδειών πώλησης αλκοόλ. Παρ’ όλα αυτά, στηρίζεται σε online αξιολογήσεις και εξειδικευμένες πιστοποιήσεις για να προσελκύσει το κοινό του.

Οι νέοι δείκτες ποιότητας: Αξιολογήσεις και οικολογικές πιστοποιήσεις

Οι ταξιδιώτες πλέον εμπιστεύονται περισσότερο τις κριτικές στο Google, στο Booking και στο Tripadvisor, παρά το πόσα αστέρια έχει ένα κατάλυμα. Όπως λέει ο Petit, «οι επισκέπτες ενδιαφέρονται περισσότερο για τις κριτικές παρά για την κατηγορία».

Την ίδια στιγμή, νέες «σφραγίδες ποιότητας» αντικαθιστούν τα αστέρια: πιστοποιήσεις όπως η Green Key και το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα δείχνουν δέσμευση στην αειφορία και στην κοινωνική ευθύνη. Συχνά, τα λογότυπά τους κοσμούν την είσοδο των γαλλικών ξενοδοχείων – για πολλούς πελάτες, είναι πλέον πιο χρήσιμα και κατατοπιστικά από μια μεταλλική πινακίδα με αστέρια.

Η φιλοξενία σε φάση επαναπροσδιορισμού

Η σταδιακή αποσύνδεση από το σύστημα αστέρων δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά μια ευρύτερη τάση. Οι ξενοδόχοι επιθυμούν μεγαλύτερη ευελιξία και την ελευθερία να καινοτομούν, μακριά από τις «συμβάσεις» που επιβάλλει μια τυποποιημένη κατάταξη. Οι ταξιδιώτες, από την άλλη, αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες και ξεχωριστή φιλοξενία – κάτι που πολλές φορές δεν συμβαδίζει με τα «κουτάκια» των 243 κριτηρίων του Atout France.

Οι επίσημες βαθμολογήσεις μπορεί να εξακολουθούν να έχουν αξία – ιδίως για συγκεκριμένες αγορές και πιο παραδοσιακά κοινά. Όμως, η Γαλλία δείχνει τον δρόμο προς ένα πιο «ανοιχτό» μέλλον στη φιλοξενία: με λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότερη φαντασία και, πάνω από όλα, με τον πελάτη στο επίκεντρο.