Ανησυχία προκαλεί στη Μενόρκα η ραγδαία αύξηση των πακέτων διακοπών all-inclusive, καθώς – σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Τουριστικών Καταλυμάτων του νησιού (Viturme) – η εξάπλωση του συγκεκριμένου μοντέλου φαίνεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και ειδικά στον τομέα της εστίασης.
Σε σχετική ανακοίνωσή του τη Δευτέρα, ο σύνδεσμος επισημαίνει πως το μόνο τμήμα της τουριστικής αγοράς που παρουσιάζει ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια είναι τα ξενοδοχεία που προσφέρουν πλήρη πακέτα διακοπών. Αντίθετα, η αδειοδοτημένη βραχυχρόνια μίσθωση – που αφήνει περιθώρια για τουρίστες με μεγαλύτερη διάδραση με την τοπική αγορά – παραμένει στάσιμη από το 2022.
«Ποιο μοντέλο είναι πιο ωφέλιμο για τη Μενόρκα;»
Ο Viturme θέτει ανοικτά το ερώτημα: «Ποιο μοντέλο είναι πιο ελκυστικό και επωφελές για το νησί; Το οργανωμένο πακέτο all-inclusive που καλύπτει όλες τις ανάγκες εντός του ξενοδοχείου, ή αυτό που προσφέρει απλώς διαμονή, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να ξοδέψουν στην τοπική αγορά;».
Η απάντηση, σύμφωνα με τον σύνδεσμο, είναι ξεκάθαρη. Το δεύτερο μοντέλο συμβάλλει στη στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων – από την εστίαση και το λιανεμπόριο μέχρι τις δραστηριότητες αναψυχής – και ενισχύει την κυκλική οικονομία του νησιού.
«Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο για την τοπική οικονομία και, ωστόσο, το μοντέλο τουρισμού που έχει τη μικρότερη θετική επίδραση είναι αυτό που επεκτείνεται περισσότερο», σημειώνει ο Viturme, προσθέτοντας με νόημα: «Μπορούμε να ζούμε από τον τουρισμό χωρίς να ζούμε για τον τουρισμό. Άλλωστε, το all-inclusive δεν σημαίνει ότι όλα περιλαμβάνονται».
Πλήγμα στην εστίαση – Παρόμοια εικόνα και στη Μαγιόρκα
Η δυσμενής επίδραση του all-inclusive μοντέλου γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στον κλάδο της εστίασης, ο οποίος δρα ως «βαρόμετρο» για την εμπορική δραστηριότητα των θερινών μηνών. Στην τέταρτη εβδομάδα του Ιουλίου – περίοδο που παραδοσιακά θεωρείται κορύφωση της τουριστικής περιόδου – πολλοί επιχειρηματίες στην εστίαση περιγράφουν την κίνηση ως «αργή», «χειρότερη από πέρυσι» και σε ορισμένες περιπτώσεις «καταστροφική».
Η εικόνα αυτή δεν είναι μεμονωμένη στη Μενόρκα. Παρόμοια προβλήματα καταγράφονται και στη Μαγιόρκα, όπου η πτώση της αγοραστικής δύναμης των επισκεπτών πλήττει έντονα τους εξωξενοδοχειακούς τομείς.
Η αντίφαση: το all-inclusive πιο δημοφιλές από ποτέ
Παρά τις επιφυλάξεις πολλών επαγγελματιών του τουρισμού, το all-inclusive φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με το ταξιδιωτικό site TravelSupermarket, η Μαγιόρκα κατατάσσεται φέτος όγδοη στη λίστα με τους φθηνότερους προορισμούς all-inclusive στην Ευρώπη. Παρόλο που αρκετοί επαγγελματίες της τουριστικής βιομηχανίας θεωρούν ότι η σημασία του συγκεκριμένου μοντέλου μειώνεται και ότι λιγότερα ξενοδοχεία το προσφέρουν, τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο: οι πακέτες all-inclusive παραμένουν εξαιρετικά δημοφιλείς, κυρίως λόγω τιμής και ευκολίας.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται τουριστικοί προορισμοί όπως η Αλάνια (Τουρκία), η Χαμμαμέτ και η Σους (Τυνησία), το Μαρακές (Μαρόκο), η Κόστα Ντοράδα (Ισπανία) και η περιοχή του Νταλαμάν (Τουρκία), ενώ ακολουθούν η Μαγιόρκα, το Μπόντρουμ και η Κόστα Μπλάνκα.
Όπως επισημαίνεται στην πλατφόρμα: «Οι προσφορές all-inclusive στη Μαγιόρκα έχουν εξαιρετική σχέση ποιότητας-τιμής και το νησί προσφέρει σταθερά καλό καιρό και πολλές επιλογές για ξεκούραση δίπλα στην πισίνα».
Προβληματισμός για τη βιωσιμότητα του μοντέλου
Η σύγκρουση ανάμεσα στην οικονομική ευκολία των all-inclusive πακέτων και στην ανάγκη στήριξης της τοπικής επιχειρηματικότητας δημιουργεί έντονο προβληματισμό στις Βαλεαρίδες. Οι φωνές που ζητούν μια πιο ισορροπημένη τουριστική πολιτική – που δεν θα βασίζεται αποκλειστικά σε οργανωμένα πακέτα – πληθαίνουν.
Για τη Μενόρκα, το διακύβευμα είναι σαφές: πώς μπορεί να διατηρήσει το μερίδιο της στην τουριστική αγορά, χωρίς όμως να υπονομεύει τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και την πολυπόθητη διασπορά των εσόδων; Το ερώτημα μένει ανοιχτό, αλλά η απάντηση φαίνεται να προϋποθέτει αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξης.