Σημαντική για την περαιτέρω ανάκαμψη του κλάδου μόδας το 2024 στην Ισπανία εκτιμάται πως είναι η συμβολή του τουρισμού καθώς, συνεχίζοντας την αντίστοιχη τάση του 2023, καταγράφονται ικανοποιητικά αποτελέσματα εισερχόμενης τουριστικής κίνησης, απολύτως συγκρίσιμα με τα προ της πανδημίας επίπεδα.
Η εν λόγω τάση ανάκαμψης της τουριστικής αγοράς συνιστά εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο και για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις που στέλνουν τα προϊόντα τους στην Ισπανία, δεδομένου ότι η πλειονότητα αυτών φαίνεται να αφορά ελαφρύ ρουχισμό και αξεσουάρ θερινών διακοπών και χρήσεων παραλίας.
Ο τομέας του ενδύματος και των αξεσουάρ ένδυσης έχει βαρύνουσα σημασία για την ισπανική οικονομία, αλλά και τον κοινωνικό ιστό της χώρας, δεδομένου ότι οι Ισπανοί καταναλωτές αποδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα στα είδη ένδυσης και υπόδησης και ντύνονται τόσο με εγχώριες, όσο και με εισαγόμενες επωνυμίες.
Ορισμένες από τις σημαντικότερες σε διεθνές επίπεδο πολυεθνικές του τομέα της κλωστοϋφαντουργίας είναι ισπανικές, με κυριότερη την μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου παγκοσμίως, την Inditex, στην οποία ανήκει ένα σύνολο επιχειρήσεων/επωνυμιών, όπως η παγκοσμίως γνωστή αλυσίδα Zara. Την τριάδα των σημαντικών εταιρειών συμπληρώνουν οι Mango και Tendam, ενώ ακολουθούν και άλλοι σημαντικοί σε παγκόσμιο επίπεδο Όμιλοι, όπως η Desigual. Πέραν των πολυεθνικών, στη χώρα δραστηριοποιείται ένα σύνολο μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεων, υψηλής ωστόσο σημασίας για την εγχώρια οικονομία και απασχόληση.
Ο τομέας της μόδας έχει ιδιομορφίες όσον αφορά τις καταναλωτικές συνήθειες, καθώς οι τελευταίες εξαρτώνται από ένα σύνολο παραγόντων, καθιστώντας τον κλάδο ιδιαίτερα περίπλοκο και σύνθετο σε ό,τι αφορά την παραγωγή, το μάρκετινγκ και την πώληση των προϊόντων. Οι μεγάλες ισπανικές εταιρείες έχουν ήδη προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και κάνουν χρήση τεχνολογικών μέσων προκειμένου να αυξάνουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους, ενώ προσπαθούν συνεχώς να ενισχύσουν το επίπεδο βιωσιμότητας δικής τους και των προϊόντων τους.
Τούτο συμβαίνει δεδομένου ότι τόσο στην Ισπανία όσο και παγκοσμίως κυριαρχεί η τάση των λεγομένων «ηθικών» αγορών περιβαλλοντικά φιλικών αγαθών, τα οποία έχουν παραχθεί με φιλικές επίσης προς το εργατικό δυναμικό μεθόδους. Η εν λόγω τάση είναι ιδιαίτερα έντονη και μάλιστα κυριαρχεί στους νεότερους, οι οποίοι αποδίδουν μεγάλη σημασία σε χαρακτηριστικά τα οποία παλαιότερα είχαν δευτερεύουσα σημασία, ένα εκ των οποίων είναι η οικολογική ταυτότητα της εταιρείας σε όλο το φάσμα παραγωγής και πώλησης.
Η πανδημία, όπως και σε άλλους κλάδους, υπήρξε υπεύθυνη για σημαντικές αλλαγές, τόσο σε ό,τι αφορά τα καταναλωτικά πρότυπα και το εισόδημα, όσο και τις προτεραιότητες των καταναλωτών, αλλά και τους τρόπους πραγματοποίησης αγορών, συμβάλλοντας στην ταχεία και μαζική αλλαγή των δεδομένων της αγοράς. Εξαιτίας της ύφεσης της οποίας διήλθε ο κλάδος παγκοσμίως, της ενίσχυσης της τάσης διεθνοποίησης των οικονομιών και των αγορών των τελευταίων ετών, καθώς και άλλων αιτίων, οι επιχειρήσεις του κλάδου μόδας αναγκάστηκαν να εξελιχθούν, προκειμένου να τύχουν των προτιμήσεων των καταναλωτών.
Στις εν λόγω ανταγωνιστικές συνθήκες φαίνεται να κερδίζουν έδαφος οι καλύτερα οργανωμένες επιχειρήσεις, που κάνουν χρήση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών στην παραγωγή και διανομή των προϊόντων τους, προκειμένου να φθάσουν ταχύτερα και φθηνότερα στον τελικό αγοραστή, αυξάνοντας την πίεση σε μικρότερες επιχειρήσεις οι οποίες δεν μπορούν να ακολουθήσουν στους ίδιους ρυθμούς.
Σύμφωνα με στοιχεία του τέλους του 2022, σε ολόκληρη την Ισπανία λειτουργούσαν 575 εμπορικά κέντρα συνολικής εμπορικής επιφάνειας 16,6 εκατ. τετρ. μέτρων, στα οποία στεγάζονταν λίγο πάνω από 33.500 καταστήματα το 85% των οποίων είναι μικρά καταστήματα, μικρότερα των 300 τετρ. μέτρων, ενώ το σύνολο των θέσεων εργασίας στα εν λόγω εμπορικά κέντρα ανέρχεται σε 860.000 απασχολούμενους και το επίπεδο πωλήσεων (το 2022) ανήλθε σε 47,8 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ισπανικής Ένωσης Εμπορικών Κέντρων και Πάρκων (AECC), το συνολικό ύψος των επενδύσεων σε νέες κατασκευές και αγοραπωλησίες εμπορικών αλυσίδων και καταστημάτων που πραγματοποιήθηκαν σε εμπορικά κέντρα της Ισπανίας κατά το 2022 ανήλθε σε 1,81 δισ. ευρώ, ενώ οι επενδύσεις σε ανακατασκευές και ανακαινίσεις εμπορικών κέντρων υπερέβησαν τα 70 εκατ. ευρώ, καθώς διαρκώς πραγματοποιούνται νέες επενδύσεις στον εν λόγω τομέα.
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία εμπορίου, οι εξαγωγές της ισπανικής βιομηχανίας μόδας κατά τα έτη 2021 και 2022 παρουσίασαν αυξητική τάση, ξεπερνώντας ακόμη και τα προ-πανδημίας επίπεδα. Το 2021 οι ισπανικές εξαγωγές πλησίασαν τα επίπεδα του 2018 και του 2019, ανερχόμενες σε 15,92 δισ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τα 13,27 δισ. ευρώ που κατέγραψε η χώρα το 2020 στον τομέα των εξαγωγών. Κατά το 2022, τα έσοδα από τις εξαγωγές του ισπανικού κλάδου κατέγραψαν αύξηση κατά 19,7% σε σύγκριση με τα ήδη ευνοϊκά μεγέθη του 2021 και ανήλθαν σε 19,06 δισ. ευρώ.
Οι ισπανικές εξαγωγές ενδυμάτων και υποδημάτων το δεκάμηνο 2023, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί ανήλθαν στο συνολικό ποσό των 14,64 δισ. ευρώ (μείωση 7,1% έναντι του δεκαμήνου 2022).
Οι σημαντικότερες κατηγορίες εξαγόμενων ισπανικών προϊόντων μόδας για το δεκάμηνο 2023 ήταν τα ενδύματα, τόσο πλεκτά όσο και μη πλεκτά, αφού οι εν λόγω δύο κατηγορίες αποτελούν το 32,58% και το 42,55% αντίστοιχα του συνόλου των εξαγωγών για τον υπό εξέταση κλάδο.
Το ισοζύγιο της Ισπανίας με τη χώρα μας όσον αφορά τα προϊόντα ένδυσης, συμπληρωμάτων ένδυσης και υποδημάτων είναι ιδιαίτερα αρνητικό, αφού η χώρα μας αποτελεί σημαντικότατο αποδέκτη προϊόντων της ισπανικής βιομηχανίας μόδας, με αποτέλεσμα οι ελληνικές εισαγωγές ενδυμάτων και υποδημάτων από την Ισπανία να είναι πολλαπλάσιες των εξαγωγών. Τούτο δεν σημαίνει βεβαίως ότι η αξία των ελληνικών εξαγωγών των εν λόγω ειδών προς Ισπανία είναι αμελητέα. Σημαντική ασφαλώς συμβολή στο μέγεθος των ισπανικών εξαγωγών προς Ελλάδα έχουν τα προϊόντα μόδας των μεγάλων πολυεθνικών της Ισπανίας στη χώρα μας.
Αναλύοντας τα είδη μόδας που εισάγονται στην Ελλάδα από την Ισπανία, παρατηρούμε ότι η μεγάλη πλειονότητα αυτών αφορά σε ενδύματα πλεκτά και μη, τα οποία αποτελούν το 84,49% του συνόλου των εισαγωγών για το δεκάμηνο 2023 (36,34 % και 48,15 % αντίστοιχα). Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ελληνικές εισαγωγές προϊόντων μόδας από Ισπανία μειώθηκαν αισθητά κατά 33,1% το 2020 και κατά 18,2% το 2021 (έναντι των επιπέδων του 2019), ενώ το 2022 σημειώθηκε εκτίναξη των ισπανικών εξαγωγών προς Ελλάδα, ανερχόμενες στο συνολικό ποσό των 434,897 εκατ. ευρώ, με αύξηση ύψους 37,4% σε σύγκριση με το 2021. Το δεκάμηνο 2023 οι ελληνικές εισαγωγές προϊόντων μόδας από Ισπανία ανήλθαν στο επίπεδο των 396,203 εκατ. ευρώ (αύξηση 8,8 % έναντι του δεκαμήνου 2022).
Με βάση τα ισπανικά στατιστικά στοιχεία οι ελληνικές εξαγωγές ειδών μόδας στη χώρα της Ιβηρικής παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού τα ποσά που εξάγονται είναι αξιοσημείωτα και κατά τα τελευταία έτη, παρά την κρίση της πανδημίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του 2020, όταν οι ελληνικές εξαγωγές όχι μόνον δεν μειώθηκαν αλλά αντίθετα αυξήθηκαν κατά 48,2% έναντι του 2019, σύμφωνα με τα επίσημα ισπανικά στοιχεία, ανερχόμενες σε 7,79 εκατ. ευρώ έναντι 5,26 εκατ. ευρώ το 2019.
Παρά την κρίση που φάνηκε να συνεχίζει να διανύει ο τομέας στην Ισπανία, το 2021 οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν νέο μικρό άλμα στα 7,88 εκατ. ευρώ (+1,1% σε ετήσια βάση), ενώ το 2022 κυριολεκτικά εκτινάχθηκαν στα 19,82 εκατ. ευρώ (+151,4% έναντι του 2021) και το δεκάμηνο 2023 ανήλθαν στο πρωτόγνωρο επίπεδο των 29,25 εκατ. ευρώ (αύξηση 89,1% έναντι του δεκαμήνου 2022).
Οι βασικές κατηγορίες των ελληνικών εξαγωγών προς Ισπανία είναι τα πλεκτά ενδύματα (13,75 εκατ. ευρώ και 47% του συνόλου του δεκαμήνου 2023), τα υποδήματα (9,01 εκατ. ευρώ και 30,8 % του συνόλου) και τα μη πλεκτά ενδύματα (3,43 εκατ. ευρώ και 11,7 % του συνόλου, πάντοτε το δεκάμηνο 2023).
- Οι πληροφορίες προέρχονται από έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στη Μαδρίτη για τον ισπανικό κλάδο ενδύματος και συμπληρωμάτων ένδυσης.