Το φαινόμενο της μετακίνησης κατοίκων από τις γειτονιές της, και της αντικατάστασής τους από τουρίστες ή κατοίκους υψηλής οικονομικής στάθμης, λόγω της ραγδαίας αύξησης των τουριστικών καταλυμάτων, ξενοδοχείων και σπιτιών βραχυχρόνιας μίσθωσης, που κάνουν πιο ακριβή τη στέγαση, διχάζει τη Βαρκελώνη.
Η κοινή γνώμη, οι ιθύνοντες, οι τοπικές ενώσεις στις γειτονιές καθώς και πολιτικά κόμματα τα τελευταία χρόνια βάλλουν κατά της κατασκευής νέων ξενοδοχείων και της εξάπλωσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων ως αποτέλεσμα της τουριστικής ανάπτυξης, τα οποία, όπως επισημαίνουν, κάνουν απρόσιτο το κόστος στέγασης, είτε αφορά την αγορά είτε την ενοικίαση σπιτιών.
Για αυτό το λόγο η Βαρκελώνη, η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έχει εγκρίνει έναν τέτοιο μηχανισμό, έχει εκπονήσει ένα παρατηρητήριο για την αγορά των ξενοδοχείων, ανάμεσα σε μια δέσμη ευρύτερων μέτρων αντιμετώπισης των συνεπειών της τουριστικής ανάπτυξης, που ονομάζεται Ειδικό Σχέδιο Φιλοξενίας Τουριστών (PEUAT).
Το PEUAT εγκρίθηκε από το Δήμο της Βαρκελώνης τον Ιανουάριο του 2017 και είναι έτοιμο να εφαρμοσθεί. Αποτελεί την απάντηση στις φωνές που ζητούν διαχείριση των τουριστικών καταλυμάτων με ελεγχόμενο τρόπο προκειμένου να διασφαλίζεται το δικαίωμα στέγασης, ένα αειφόρο αστικό μοντέλο, και η βελτίωση της ποιότητας ζωής της γειτονιάς, όπως επισημαίνει η δημοτική αρχή.
Το παρατηρητήριο δεν αποτρέπει απλώς το άνοιγμα νέων ξενοδοχείων στο κέτρο της πόλης, αλλά εμποδίζει και τη μεταφορά τους.
Από την πλευρά της, η Ένωση Ξενοδόχων της Βαρκελώνης προειδοποιεί οτι ο μηχανισμός αυτός θα έχει ως αποτέλεσμα να εμποδίζονται οι ανακαινίσεις και να υποβαθμίζεται το ξενοδοχειακό δυναμικό της πόλης. Για παράδειγμα, όπως επισημαίνει η BRIC Consulting, τα ξενοδοχεία μπορεί να εμποδίζονται από την απαίτητη του μηχανισμού να μειώσουν τον αριθμό δωματίων τους ως προϋπόθεση ανακαίνισης.
Ως εκ τούτου, μέχρι το τέλος του 2019, δεν θα ανοίξουν νέα ξενοδοχεία στο κέντρο της πόλης και η μετακίνηση άλλων θα γίνει δύσκολη.
Δεδομένης της συνεισφοράς του τουρισμού στα έσοδα της πόλης (το 14% του τοπικού ΑΕΠ) και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, η πόλη θα μπορούσε να εγκρίνει 20ετές σχέδιο με στόχο να αυξήσει την προσφορά στέγασης, είτε για αγορά, είτε για ενοικίαση, με ρύθμιση τιμών.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί συνέργειες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και της κοινότητας, ώστε οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις και προθεσμίες να εφαρμόζονται σε διαφορετικές φάσεις και όρους, ανεξάρτητα από το ιθύνοντες.