Όπως είναι ευρέως γνωστό, η 27η Σεπτεμβρίου, κάθε χρόνου, έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού. Το μήνυμα κάθε χρονιάς είναι διαφορετικό από έτος σε έτος, φέτος όμως έρχεται στο προσκήνιο ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα: Η αειφορία στον τουρισμό.
Σίγουρα η ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού ανά το παγκόσμιο έφερε μεγάλα οικονομικά οφέλη σε χώρες και τοπικές κοινωνίες, αναβαθμίζοντας σημαντικά το βιοτικό τους επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες. Όσον αφορά την Κύπρο ο τουρισμός ακολούθησε μια εντυπωσιακή πορεία ανάπτυξης και καθιερώθηκε ως ένας από τους κεντρικούς πυλώνες της οικονομίας του τόπου αφού, για την Κύπρο, ισχυρή τουριστική οικονομία ισούται με σημαντικά εισοδήματα για το κράτος, επενδύσεις, ευκαιρίες για απασχόληση και τροφοδότηση της ανάπτυξης.
Βεβαίως, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι πέραν από τα μεγάλα οφέλη, η τουριστική ανάπτυξη, ιδίως η έντονη, μπορεί να έχει και την αρνητική της πλευρά με αλλοίωση ή επιβάρυνση στο περιβάλλον, κοινωνικές επιπτώσεις στον ντόπιο πληθυσμό και άλλες ανεπιθύμητες επιδράσεις. Καθίσταται λοιπόν ξεκάθαρο πως τα τεράστια οικονομικά οφέλη που συνεπάγεται η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να συνδυάζονται με το μέγιστο δυνατό περιορισμό των αρνητικών συνεπειών. Μέσα σε αυτά ακριβώς τα πλαίσια κινήθηκαν στο παρελθόν και βρίσκονται και σήμερα οι στρατηγικοί σχεδιασμοί, οι δραστηριότητες και οι πρωτοβουλίες του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού.
Η αειφορία στον τουρισμό βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των προσπαθειών του ΚΟΤ. Τα στρατηγικά σχέδια για τον τουρισμό, ανέκαθεν έθεταν τα ζητήματα αυτά ψηλά στις προτεραιότητες μας και αυτό αντικατοπτρίζεται μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων και πολιτικών μας, όπως και μέσα από τη συνεργασία μας, με τoν Κυπριακό Σύνδεσμο Αειφόρου Τουρισμού (CSTI) και το Travel Foundation του Ηνωμένου Βασιλείου. Η σημαντική αυτή συνεργασία οδήγησε στην υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων και δράσεων με χειροπιαστά αποτελέσματα. Οι πράσινες παραλίες, τα ελάχιστα κριτήρια αειφορίας για τις τουριστικές επιχειρήσεις και το εγχειρίδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων στις ξενοδοχειακές μονάδες είναι αξιοσημείωτες δράσεις που συνέβαλαν στην ενστάλαξη της αρχής της αειφορίας στην καρδιά της τουριστικής βιομηχανίας.
Σε ένα άλλο επίπεδο, προωθήθηκε η υλοποίηση της πρωτοβουλίας του ΚΟΤ για την υιοθέτηση του θεσμού του ‘Κυπριακού Προγεύματος’ στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην ένταξη τοπικών προϊόντων στα προγεύματα των ξενοδοχείων και στη γνωριμία του επισκέπτη με τον αυθεντικό και παραδοσιακό χαρακτήρα της τοπικής κουζίνας / γαστρονομίας.
Οι πιο πάνω δράσεις, παράλληλα με την προώθηση άλλων αειφόρων πρακτικών, οδήγησαν στην αναγνώριση και βράβευση του ΚΟΤ, τον Νοέμβριο 2015, με το ασημένιο βραβείο, στην κατηγορία ‘Best Destination for Responsible Tourism’, που απονέμεται από τον διεθνή οργανισμό ‘Responsible Travel’.
Η αειφορία στον τουρισμό βρίσκεται λοιπόν στο προσκήνιο για τον ΚΟΤ και στα πλαίσια αυτά ο Οργανισμός συνεχίζει την προσπάθεια για διατήρηση και περαιτέρω βελτίωση της ήδη αξιοσημείωτης πορείας ρεκόρ που ακολουθεί ο τουριστικός τομέας τα τελευταία χρόνια.
Ο τουρισμός στην Κύπρο φέτος
Οι αφίξεις περιηγητών για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2017 ξεπέρασαν τα 2,5 εκατομμύρια και ανήλθαν σε 2.517.887 συγκριτικά με 2.196.017 την αντίστοιχη περίοδο του 2016, καταγράφοντας αύξηση 14,7%. Ο αριθμός αυτός αποτελεί ιστορικό ρεκόρ τουριστικών αφίξεων της περιόδου αυτής ενώ, με βάση τις μέχρι στιγμής ενδείξεις, αντίστοιχα ιστορικό ρεκόρ θα αποτελέσει και η συνολική ετήσια επίδοση για το 2017, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει τα 3,6 εκατομμύρια αφίξεις.
Κάθε ένας από τους μήνες του 2017 παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα το 2016, με την ποσοστιαία μεταβολή να είναι διψήφια σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις (με εξαίρεση τον Μάρτιο λόγω και της ετεροχρονισμένης ημερομηνίας του Πάσχα το 2016 και το 2017). Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η αύξηση που σημειώθηκε τον Αύγουστο 2017 ήταν η 26η συνεχόμενη μηνιαία αύξηση στις αφίξεις περιηγητών (η τελευταία φορά που σημειώθηκε μείωση στις αφίξεις περιηγητών ήταν τον Ιούνιο 2015/14) δεικνύει την σταθερή και υγιή ανοδική πορεία που ακολουθεί το τουριστικό ρεύμα τα τελευταία χρόνια.
Επίσης, ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι το στοιχείο ότι μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε κατά την πρώτη (χειμερινή) τετραμηνία Ιανουαρίου – Απριλίου 2017 (αύξηση 19,9%), συγκριτικά με την δεύτερη (καλοκαιρινή) τετραμηνία Μαΐου – Αυγούστου 2017 (αύξηση 13,2%), εφόσον το γεγονός αυτό υποβοηθά στην αύξηση του χειμερινού μεριδίου στο σύνολο αφίξεων και τη βελτίωση της εποχικότητας.
Αύξηση καταγράφουν οι αφίξεις από όλες σχεδόν τις κύριες αγορές όπως, για παράδειγμα, από το Ην. Βασίλειο (αύξηση 8,6%), την Ρωσία (αύξηση 4,7%), το Ισραήλ (αύξηση 85,4%), την Γερμανία (αύξηση 55,9%) και τις Βόρειες Χώρες (μέση αύξηση 14,3%) μεταξύ άλλων. Παράλληλα, αύξηση σημειώνεται και στο τουριστικό ρεύμα από άλλες σημαντικές αγορές όπως αυτές της Πολωνίας, της Αυστρίας, της Ελβετίας, του Λιβάνου κλπ. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι 11 από τις 13 χώρες από τις οποίες οι αφίξεις περιηγητών κατά το 2016 ξεπέρασαν τις 30 χιλιάδες και οι οποίες εκπροσώπησαν το 88,4% των συνολικών ετήσιων αφίξεων, καταγράφουν αύξηση στο τουριστικό ρεύμα της περιόδου Ιανουαρίου – Αυγούστου 2017 συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2016
Έσοδα από τον Τουρισμό και Δαπάνη Περιηγητών
Παράλληλα με την αύξηση που σημειώνουν οι αφίξεις περιηγητών, καταγράφονται και σημαντικές αυξήσεις στα έσοδα από τον τουρισμό. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (περίοδος Ιανουαρίου – Ιουνίου), οι τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν σε €996,4 εκ. συγκριτικά με €831,2 εκ. το πρώτο εξάμηνο του 2016 καταγράφοντας αύξηση 19,9%. Σημειώνεται ότι η αύξηση των εσόδων ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση στις αφίξεις περιηγητών την ίδια περίοδο (αύξηση 16,6%) λόγω της, αυξημένης κατά 2,8%, μέσης δαπάνης ανά περιηγητή (από €662 ανά περιηγητή την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2016 σε €681 ανά περιηγητή την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2017).
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η αύξηση κατά 2,8% στη μέση δαπάνη των περιηγητών οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση κατά 3,9% στην ημερήσιά τους δαπάνη (από περίπου €73 ημερησίως την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2016 σε περίπου €76 ημερησίως το πρώτο εξάμηνο του 2017), εφόσον η διάρκεια παραμονής των περιηγητών αυτών μειώθηκε οριακά κατά 1,0% από 9,1 ημέρες σε 9,0 ημέρες τις αντίστοιχες περιόδους. Σημειώνεται δε ότι η αύξηση στην ημερήσια δαπάνη των περιηγητών υπερβαίνει την αύξηση στο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για την ίδια περίοδο (αύξηση τιμών κατά 1,31%), όπως και την αύξηση κατά 0,68% των τιμών στην υποκατηγορία «Εστιατόρια και Ξενοδοχεία» του Δείκτη.
Όπως και στην περίπτωση των τουριστικών αφίξεων, οι αυξήσεις που παρατηρούνται στους δείκτες συνολικής και ημερήσιας δαπάνης περιηγητών και κατ’ επέκταση οι αυξήσεις που σημειώνονται στις τουριστικές εισπράξεις δεν οφείλονται σε αυξήσεις μεμονωμένων μηνών αλλά σε αυξήσεις σε όλους σχεδόν τους μήνες, γεγονός που και πάλι αντικατοπτρίζει την σταθερά ανοδική πορεία του τουριστικού τομέα
