- Κείμενο- φωτό: Δημήτρης Σταθόπουλος
Στο ορεινότερο χωριό του νησιού, μεσαιωνικά καλντερίμια οδηγούν σε ιστορίες πειρατών.
Πάνω στους ηφαιστειακούς βράχους της Σαντορίνης, εκεί όπου το νησί κερδίζει ύψος και απομακρύνεται από τα τουριστικά μονοπάτια, κρύβεται ο Πύργος – ένα χωριό που φυλάσσει τη μεσαιωνική του ταυτότητα με την ίδια επιμονή που κάποτε αντιστεκόταν στις πειρατικές επιδρομές.
Από πρωτεύουσα σε κρυμμένο θησαυρό
Λίγοι γνωρίζουν ότι αυτό το γραφικό χωριό με τα κάτασπρα σπίτια και τις γαλάζιες πόρτες ήταν κάποτε η πρώτη πρωτεύουσα της Σαντορίνης. Παρά τις καταστροφές που υπέστη από τους σεισμούς, ο Πύργος διατήρησε τον μεσαιωνικό του χαρακτήρα, αποτελώντας έναν από τους πέντε οχυρωμένους οικισμούς (καστέλια) του νησιού.
Τον 18ο αιώνα, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, εδώ ιδρύθηκε η πρώτη σχολή της Θήρας. Σήμερα, στη θέση της παλιάς αίθουσας διδασκαλίας υψώνεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων, περιτριγυρισμένος από τα ερείπια των κατοικιών δασκάλων και μαθητών – βωβοί μάρτυρες μιας εποχής όπου η εκπαίδευση άνθιζε ακόμα και στα απομακρυσμένα νησιά.
Η κληρονομιά των πειρατών και η Καστελόπορτα
Περπατώντας στα γραφικά καλντερίμια του Πύργου, ο επισκέπτης συναντά την Καστελόπορτα – την κεντρική είσοδο του παλιού καστελιού που κρύβει μια σκοτεινή ιστορία. Η πύλη είχε σχεδιαστεί με ιδιαίτερο τρόπο: σε περίπτωση επίθεσης, οι κάτοικοι μπορούσαν να ρίξουν καυτό λάδι στους εισβολείς – συνήθως πειρατές που έκαναν επιδρομές στα νησιά.
Η αμυντική αρχιτεκτονική του χωριού ήταν τόσο προσεγμένη που περιλάμβανε και μυστικές διαδρομές διαφυγής μέσα στο καστέλι, ενώ έξω από τα τείχη αναπτύχθηκε η νεότερη πόλη. Οι παλαιότεροι κάτοικοι διατηρούν ακόμα αυτές τις ιστορίες, μεταδίδοντάς τες από στόμα σε στόμα.
Το εστιατόριο που άλλαξε τη μοίρα του χωριού
Για δεκαετίες, ο Πύργος παρέμενε στη σκιά των πιο δημοφιλών τουριστικών προορισμών της Σαντορίνης. Η αλλαγή ήρθε όταν το εμβληματικό εστιατόριο «Σελήνη» εγκαταστάθηκε σε ένα εντυπωσιακό κτίσμα του χωριού, προσελκύοντας αρχικά τους λάτρεις της γαστρονομίας.
Η φήμη του εστιατορίου έφερε σταδιακά τους τουρίστες στον Πύργο, οι οποίοι ανακάλυπταν την αυθεντική ομορφιά του ορεινού χωριού. Παρότι η «Σελήνη» μετακόμισε στη συνέχεια στα Φηρά, το χωριό είχε ήδη μπει στη λίστα των must-see προορισμών της Σαντορίνης.
Αξιοθέατα και εμπειρίες
Στην καρδιά του χωριού, η κεντρική πλατεία περιβάλλεται από παραδοσιακά κάτασπρα σπίτια με τις χαρακτηριστικές γαλάζιες πόρτες των Κυκλάδων. Πολλά από αυτά διατηρούν την αρχική τους μορφή, προσφέροντας έναν γνήσιο φάκελο στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική του νησιού.
Το μουσείο «Η Σαντορίνη που έφυγε» στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό συγκρότημα κάναβας του 1895 και προσφέρει στους επισκέπτες μια ματιά στη ζωή του νησιού πριν από τη μετατροπή του σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό.
Οι λάτρεις του κρασιού δεν πρέπει να χάσουν το οινοποιείο «Santo Wines», που προσφέρει γευσιγνωσία τοπικών κρασιών με θέα στο ηλιοβασίλεμα – μια εμπειρία που απαιτεί έγκαιρη κράτηση λόγω της μεγάλης δημοτικότητάς της.
Ένας προορισμός για αυθεντικές εμπειρίες
Σήμερα, ο Πύργος αποτελεί έναν από τους λίγους χώρους της Σαντορίνης όπου ο επισκέπτης μπορεί να βιώσει την αυθεντική ατμόσφαιρα ενός κυκλαδίτικου χωριού, μακριά από τα πολυσύχναστα μονοπάτια της Οίας και των Φηρών. Με όμορφα καταλύματα, εστιατόρια που σερβίρουν παραδοσιακή κουζίνα και πολλούς ναούς και ξωκλήσια που αξίζει να εξερευνήσει κανείς, το χωριό προσφέρει μια πιο ήσυχη, αλλά εξίσου συναρπαστική πλευρά της Σαντορίνης.
Ο Πύργος αποδεικνύει ότι πίσω από τη διεθνή φήμη της Σαντορίνης κρύβονται ακόμα γωνιές γεμάτες ιστορία και αυθεντικότητα, περιμένοντας τους ταξιδιώτες που αναζητούν κάτι περισσότερο από τη συνηθισμένη τουριστική εμπειρία.