Ένα υπέροχο και δύσκολο ταξίδι- Ανοιχτή επιστολή του Προέδρου της Ο.Κ.Ε. στα Μέλη και στους Φορείς

Του Γιώργου Βερνίκου

Τον Οκτώβριο του 2015, ανέλαβα ουσιαστικά με ομόφωνη απόφαση, Πρόεδρος της ΟΚΕ.  Στις 18 Ιανουαρίου 2021 θα συγκληθεί η Ολομέλεια της ΟΚΕ για την εκλογή νέου Προέδρου και νέων Οργάνων, στην οποία έχει προγραμματιστεί να χαιρετίσει ο Υπουργός Οικονομικών, κος Χρήστος Σταϊκούρας. 

 Η εκλογή των νέων Οργάνων είναι κορυφαία ώρα ευθύνης για τα μέλη της Ολομέλειας και τους Προέδρους των Οργανώσεων που συμμετέχουν στην ΟΚΕ, του κύριου θεσμοθετημένου οργάνου διεξαγωγής του κοινωνικού διαλόγου σε εθνικό επίπεδο. Πιστεύω ότι έχει γίνει πλέον σε όλους απόλυτα κατανοητό ότι, σε μια εποχή που γίνεται όλο και πιο δύσκολη η σύγκληση και σύνθεση των απόψεων, έχουμε την υποχρέωση, όλοι όσοι συμμετέχουμε στην ΟΚΕ, να στηρίζουμε το όραμα για κοινωνική συνεννόηση, κοινωνική ειρήνη και αλληλεγγύη.

 Είναι σημαντικό να νοιώθει η κάθε πληθυσμιακή ομάδα, ότι συμμετέχει, ότι ακούστηκε η φωνή της και ότι η άποψη της ελήφθη υπόψη στη διαμόρφωση της συλλογικής κοινωνικής άποψης, ανεξάρτητα από το εάν τελικά υιοθετήθηκε. Δεν υπάρχει περιθώριο για «δημοκρατική επανάπαυση». 

 ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Τον Οκτώβριο του 2015 μου ζητήθηκε ν’ αναλάβω Πρόεδρος της ΟΚΕ.  Ο κοινωνικός διάλογος στη χώρα μας, παρόλο που αποτελεί βασικό συστατικό του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, ήταν ιδιαίτερα υποβαθμισμένος, λόγω σειράς αιτιών. Αιτίες συνδεδεμένες με την χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες του Νότου. Με μεταρρυθμίσεις που σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν χωρίς ουσιαστικό διάλογο. Με την ανάγκη προσαρμογής των πολιτικών συστημάτων στις αυξανόμενες περιβαλλοντικές προκλήσεις, στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και στις εντεινόμενες περιφερειακές και κοινωνικές ανισότητες.

Στην ΟΚΕ συμμετείχα ήδη από το 2011 στην Εκτελεστική Επιτροπή – ως Γενικός Γραμματέας του ΣΕΤΕ υπέγραφα τη Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας - και όλοι γνωριζόμασταν μεταξύ μας.  Ο Πρόεδρος, Χρήστος Πολυζωγόπουλος, με ενεθάρρυνε να είμαι ο νέος υποψήφιος Πρόεδρος, παρά τις δυσκολίες που από κοινού γνωρίζαμε. Ο τότε Πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Ανδρέας Ανδρεάδης, σε παράκλησή μου να βρούμε ποιον μπορούσαμε να προτείνουμε από την πλευρά της εργοδοσίας για την Προεδρία της ΟΚΕ, ήταν κάθετος: «Γιώργο, μόνο εσύ, τουλάχιστον από την πλευρά του τουρισμού, μπορείς ν’ αναλάβεις αυτό το ρόλο». Με την υποστήριξη του τότε Προέδρου της ΕΣΕΕ Βασίλη Κορκίδη, του Προέδρου της ΓΣΕΒΕ Γιώργου Καββαθά, αλλά και την υποστήριξη του τότε Προέδρου του ΣΕΒ Θεόδωρου Φέσσα - ο οποίος φιλικά με συμβούλευε για τις δυσκολίες του όλου εγχειρήματος - αλλά και την υποστήριξη όλων των μελών της πρώτης Ομάδας, προτάθηκα για Πρόεδρος και στη συνέχεια εκλέχτηκα με 61 θετικούς ψήφους σε 62 παρόντες.

 Όπως ήδη ανέφερα, όταν ανέλαβα, η ΟΚΕ ήταν τελείως αποδυναμωμένη. Ο προϋπολογισμός ιδιαίτερα περιορισμένος. Οι επιστημονικοί συνεργάτες, λίγοι, αποκαρδιωμένοι και ελάχιστα και δύσκολα αμειβόμενοι. Σ’ αυτό το δυστοπικό περιβάλλον, με βαθιά πίστη στη σημασία της κοινωνικής συνεννόησης, ανέλαβα το δύσκολο έργο της ουσιαστικής επανατοποθέτησης της ΟΚΕ στο συνταγματικό ρόλο που της αναλογεί. 

 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Στο ταξίδι που κάναμε τα πέντε τελευταία χρόνια θέλω να ευχαριστήσω και ν’ αναφέρω μια σειρά από πρόσωπα: 

•  Τους Αντιπροέδρους Γιώργο Καρανίκα, Φώτη Κολεβέντη και Γιώργο Γωνιωτάκη. Όλα τα μέλη της Εκτελεστικής που στήριξαν την προσπάθεια, με ιδιαίτερα επιλεκτική αναφορά στους Χάρη Κυριαζή, Γιώργο Αμβράζη, Μιχάλη Αλέπη, Έφη Μπέκου, Πέτρο Φιλίππου, Γιάννη Τσιάμη, Νίκο Τσεμπερλίδη, Γιώργο Πετρoγιάννη, Κώστα Κουτσουμπέλη, Κώστα Μπέση, Ιωάννη Βαρδακαστάνη και Βασίλη Θεοτοκάτο.  Για την παρουσία τους το Γιώργο Τσατίρη, Γιάννη Παπαργύρη και Γιάννη Πούπκο.  Και βέβαια τον Πρόεδρο της ΑΔΕΔΥ Γιάννη Πάιδα για την ιδιαίτερα εποικοδομητική συμμετοχή του και που σε κάθε περίπτωση με ενεθάρρυνε στο έργο μου.
•  ‘Όλους τους Προέδρους των οργανώσεων – μελών της ΟΚΕ, που στήριξαν την προσπάθεια για αναβάθμιση της, με ιδιαίτερη αναφορά στον Κώστα Αγοραστό, Γιώργο Πατούλη, Γιώργο Στασινό, Κωνσταντίνο Κόλλια, Δημήτρη Καψιμάλη και Κωστή Παπαϊωάννου.
• Όλο το προσωπικό της ΟΚΕ. Το Γενικό Γραμματέα Απόστολο Ξυράφη, τους επιστημονικούς συνεργάτες Αφροδίτη Μακρυγιάννη, Μαρία Ιωαννίδου και τους νεότερους Δημήτρη Μπίμπα και Χριστίνα Κουτσιούμπα.  Την υπεύθυνη επικοινωνίας Μάρθα Θεοδώρου και από τη Γραμματεία την Κατερίνα Τσουκάτου και τη Γωγώ Σκεμπέ. Φυσικά και όλους όσοι συνετέλεσαν σ’ αυτήν την καθημερινή προσπάθεια.
• Σε πολιτικό επίπεδο υπήρξε επίσης σημαντική υποστήριξη απ’ όλα τα πολιτικά κόμματα. Από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, τους Πρωθυπουργούς Α. Τσίπρα και Κ. Μητσοτάκη, απ’ όλους τους αρμόδιους Υπουργούς, τους εκπροσώπους των κομμάτων, αλλά και τους Προέδρους της Βουλής Νίκο Βούτση και Κωνσταντίνο Τασούλα, που σε συνάντησή μας μου είπε την εξής χαρακτηριστική «φιλοσοφική» φράση: «Κε Βερνίκο, αυτά που λέτε είναι τόσο σωστά και δίκαια που αμφιβάλλω αν γίνονται». Παρόλα αυτά, δύο φορές η Ολομέλεια του Προεδρείου της Βουλής με ομόφωνες αποφάσεις της τάχθηκε υπέρ της στενότερης συνεργασίας της Βουλής με την ΟΚΕ. 

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Στη διάρκεια της πενταετίας -πέρα από την ποιοτική παροχή Γνωμών, σχεδόν πάντα με ομοφωνία- υπάρχει πλούσιο έργο γεμάτο εμπειρίες:  Ταξίδια στις Βρυξέλλες, την έδρα της Ευρωπαϊκής ΟΚΕ και του Ευρωκοινοβουλίου, σ’ όλη την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και την Αμερική, την υποδοχή υψηλόβαθμων αξιωματούχων και ξένων αντιπροσωπειών, πάντα με θέμα την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου.  Το θέμα της Κοινωνίας των Πολιτών στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων απασχολεί προφανώς όχι μόνο εμάς, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και όλο τον κόσμο.

 Από τη σημαντική παραγωγή έργου, που είναι καταγεγραμμένη και στον ιστοτοπο της ΟΚΕ και στις ετήσιες εκδόσεις μας, συγκρατώ στις αναμνήσεις μου τα εξής:

• Την εκδήλωση για το Προσφυγικό τον Απρίλιο του 2016, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Ευρωπαίων Επιτρόπων και όλου του πολιτικού κόσμου.
• Την παρουσία του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ - συνοδευόμενος από το σημερινό Αντιπρόεδρο της Ε.Ε. Μαργαρίτη Σχοινά, τον Επίτροπο Δ. Αβραμόπουλο και τον Πάνο Καρβούνη, τότε Διευθυντή του ελληνικού γραφείου της Ε.Ε.- στα γραφεία της ΟΚΕ και τα κολακευτικά του λόγια για τη δουλειά που κάνουμε στο ελληνικό γραφείο.
• Την  παρουσία μου στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη για την ατζέντα 2020-30.
• Την Ευρωμεσογειακή Σύνοδο Κορυφής, παρουσία του Πρωθυπουργού.
• Τις εκδηλώσεις για τον κοινωνικό διάλογο, το μέλλον της εργασίας και για τη θέση της Ελλάδας στο μέλλον της Ευρώπης.
• Την παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης του 2018 με την παρουσία και την αποδοχή όλων των πολιτικών κομμάτων.
• Την εκδήλωση για το μέλλον του κοινωνικού διαλόγου με τη συμμετοχή των κ.κ. Νίκου Βούτση, Γιάννη Δραγασάκη, Ευάγγελου Βενιζέλου και Κωστή Χατζηδάκη, όπου όλοι τόνισαν τις δυσκολίες που υπάρχουν, την εκτίμηση τους για το έργο της ΟΚΕ και την ανάγκη περαιτέρω αναβάθμισής της και .
• Την περιφερειακή εκδήλωση στην Αργολίδα «Σχεδιάζοντας το μέλλον  - Αναπτυξιακές Προοπτικές».
• Το τελευταίο διάστημα επικεντρωθήκαμε λόγω της πανδημίας στη συνεχή παρακολούθηση των μέτρων στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας, καθώς και στο πρόσφατο Σχέδιο Γνώμης για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
• Ειδική αναφορά στο φίλο και επί σειρά ετών Πρόεδρο της ΕΟΚΕ Γιώργο Ντάση για τη σημαντική του προσφορά στον κοινωνικό διάλογο και την εκδήλωση που έγινε για να τον τιμήσουμε.
• Τις συνεχείς παρουσιάσεις σε Επιτροπές της Βουλής και πάνω από πενήντα άρθρα και συνεντεύξεις στις εφημερίδες «Βήμα», «Πρώτο Θέμα», «Καθημερινή» και άλλα ΜΜΕ.
• Τις ειδικές εκδόσεις: «Ανθρώπινες Ροές στην Ελλάδα και την Ευρώπη σήμερα», «Ο κόσμος της εργασίας σήμερα: Παγκόσμιες προκλήσεις και προοπτικές», «COVID-19. Μέτρα στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας», καθώς και την έκδοση βιβλίου μου με δοκίμια και τίτλο: «Σχεδιάζοντας το μέλλον, Δημοκρατία και Ανάπτυξη σε δύσκολους καιρούς».

 ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Πρόσφατα ο πρώην Πρόεδρος της ΓΣΕΕ και της ΟΚΕ Χρήστος Πολυζωγόπουλος, μου έστειλε ένα μήνυμα: «Γιώργο είμαι τυχερός που συνεργάστηκα μαζί σου». Επίσης ο εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ Χριστόδουλος Ευθύμης, ο ένας και μοναδικός από τους 62 που δεν με ψήφισε, μου έστειλε το μήνυμα: «Λυπάμαι που δεν σε ψήφισα, είσαι ο καλύτερος Πρόεδρος».

 Έτσι λοιπόν, όλη αυτή η προσπάθεια υπήρξε για μένα ένα μεγάλο και ωραίο ταξίδι, με τις χαρές, τις συγκινήσεις και τις δυσκολίες του. Πως αλλιώς να περιγράψεις τη συνεχή προσπάθεια να μιλάς για κοινωνικό διάλογο και συνεννόηση, που ενώ όλοι συμφωνούν στα λόγια, σε αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά, με συγκαταβατικότητα, ακόμα και με καχυποψία. Η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας.

 Όλο αυτό το ταξίδι υπήρξε για μένα μία πρόκληση – ένα προσωπικό στοίχημα - το να είμαι ενεργός πολίτης, στην πρώτη γραμμή πάντα για δημοκρατία, βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη. Για να υπηρετώ σταθερά τη συνεννόηση, τη σύνθεση και τη σύγκληση των απόψεων.