Του Δρ. Κων/νου Μαρινάκου (*)
Τα τελευταία χρόνια έχουμε τύχει μάρτυρες δεκάδων αιτήσεων εγκατάστασης μεγάλης κλίμακας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) (βιομηχανικών αιολικών πάρκων και φωτοβολταϊκών ) διάσπαρτων σε ολόκληρη την χώρα που παράλληλα με τα συνοδά έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τους δρόμους που πρόκειται να διανοιχτούν που τις καθιστούν βιομηχανικά πάρκα, θα επιφέρουν, βάσει μελετών και επιστημονικής τεκμηρίωσης, σοβαρές και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στην βιοποικιλότητα και στο ιδιαίτερου φυσικού κάλους τοπίο πολλών προορισμών, στοιχεία υψίστης σημασίας για την σύνθεση ενός ήπιου οικοτουριστικού συστήματος. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος «η διατήρηση της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων, έχει ζωτική σημασία για την ευημερία του ανθρώπου διότι παρέχει υπηρεσίες οι οποίες στηρίζουν τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας».
Οι επενδύσεις στον τομέα των μεγάλης κλίμακας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως τα βιομηχανικά αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα προϋποθέτουν συχνά τη διάνοιξη νέων δρόμων σε φυσικά οικοσυστήματα, εντείνοντας το πρόβλημα της αλλαγής χρήσης γης και του κατακερματισμού της. Η χωροθέτηση οποιασδήποτε παραγωγικής δραστηριότητας σε μια περιοχή προϋποθέτει την ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδιασμού ανώτερου επιπέδου, όπως είναι κατ’ εξοχήν ο χωροταξικός σχεδιασμός κάτι το οποίο μέχρι σήμερα στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν υφίσταται. Καθότι πολλές από τις εν λόγω περιοχές, στην οποία σχεδιάζονται να τοποθετηθούν βιομηχανικά αιολικά πάρκα, γειτνιάζουν με περιοχές ενταγμένες στο Ευρωπαικό Δίκτυο Νatura 2000, το Κράτος έχει νομική υποχρέωση, απορρέουσα τόσο από την εθνική όσο και από την κοινοτική νομοθεσία, να λαμβάνει μέτρα προστασίας (οδηγία 92/43/ΕΚ), υποχρέωση την οποία η ελληνική πολιτεία συστηματικά παραλείπει να εκπληρώσει.
Ανάλογη εικόνα επικρατεί και με τις περιοχές ολοκληρωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (Π.Ο.Α.Υ.). Οι ιχθυοκαλλιέργειες σχεδιάζεται να επεκταθούν από 9.800 στρέμματα σε 240.000 σε όλη την Ελλάδα (24πλάσια επέκταση). Οι 8 μεγαλύτερες περιοχές επέκτασης θα έχουν η καθεμία ξεχωριστά 2-3 φορές μεγαλύτερη έκταση ιχθυοκαλλιεργειών από αυτήν που υπάρχει σήμερα σε όλη την Ελλάδα.
Τέτοιου είδους τεχνικές παρεμβάσεις είναι βέβαιον ότι ακυρώνουν την κύρια και πολλές φορές την μοναδική αναπτυξιακή προοπτική σημαντικών γεωγραφικών ενοτήτων, ήπιας τουριστικής ανάπτυξης -συχνά σε απομονωμένες τουριστικά και γεωγραφικά περιοχές- με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το τοπικό, οικονομικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των προορισμών.
(* ) Ο Δρ. Κων/νος Μαρινάκος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Πρόεδρος του Τουριστικού Οργανισμού Πελοποννήσου και Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων