Δέκα χρόνια κοντεύουμε να κλείσουμε από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα και η περιβόητη «παραγωγική ανασυγκρότηση» παραμένει στα χαρτιά και τους δεκάρικους των πολιτικών.
Σε πρόσφατη έκθεση του, το ΔΝΤ διαπιστώνει ότι η Ελλάδα είναι σήμερα η μόνη χώρα της Ευρώπης που εμφανίζει μεγάλο παραγωγικό κενό (output gap), δηλαδή το πραγματικό ΑΕΠ της κινείται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο έναντι του δυνητικού ΑΕΠ.
Και πράγματι, , σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας έκλεισε σε όρους όγκου το 2017 με μια αναιμική αύξηση της τάξης του 1,4%, μόλις στα 187,1 δισ. έναντι 184,6 δισ. ευρώ το 2016.
Αν συγκρίνει δε κανείς την αύξηση αυτή με τα αντίστοιχα στοιχεία για την άνθιση του ταξιδιωτικού κλάδου, θα διαπιστώσει ότι το σύνολο σχεδόν της ανάπτυξης στην χώρα μας οφείλεται στον τουρισμό.
Επειδή όμως ένας κλάδος μόνο δεν φέρνει την Άνοιξη - για να παραφράσουμε την γνωστή παροιμία μέρες που είναι - έχει ήδη φουντώσει ο προβληματισμός για το εάν ο τουρισμός μπορεί να οδηγήσει στην αναβίωση της ντόπιας γεωργικής παραγωγής, φερ’ ειπείν, μέσω του αγροτουρισμού ή/και της διασύνδεσης του τουρισμού με τη γαστρονομία.
Στην γειτονική Ιταλία, για παράδειγμα, ένα μεγάλο ποσοστό των παραγόμενων προϊόντων διατίθεται στους επισκέπτες μέσω των ξενοδοχείων και μάλιστα σε πολύ συμφέρουσες τιμές για τους αγρότες.
Εμείς όμως φαίνεται ότι έχουμε να διανύσουμε ακόμη πολύ δρόμο για να πετύχουμε κάτι ανάλογο.
Όπως καταγγέλλουν οι επαΐοντες, τα χωράφια μας έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες - ελέω επιδοτήσεων - και καλλιεργούνται σχεδόν αποκλειστικά από ξένους εργάτες.
Είναι αμφίβολο δε κατά πόσο η - γερασμένη πλέον - περιλάλητη «Γενιά του Πολυτεχνείου» και οι διάδοχοί της έχουν την διάθεση να επιστρέψουν στην σκληρή αγροτική ζωή, ξεκινώντας μάλιστα σχεδόν από την αρχή.
Επιπλέον, το κόστος γεωργικής παραγωγής στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά υψηλό και υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της, εξαιτίας των μικρών και δύσβατων κλήρων, της παρακμής της βιομηχανίας λιπασμάτων, της υπερφορολόγησης, της πανάκριβης ενέργειας, της διάλυσης των συνεταιρισμών λόγω της τοπικής κακοδαιμονίας και της γενικότερης υστέρησης σε τεχνολογική πρόοδο και καινοτομία.
Και στον τομέα του μάρκετινγκ όμως, παρά τις όποιες επιμέρους αξιέπαινες προσπάθειες, είμαστε ακόμη πολύ πίσω. Σκεφθείτε μόνο την περίοπτη θέση που έχουν κατακτήσει διεθνώς εδώ και δεκαετίες οι Ιταλοί στην βιομηχανία του καφέ (εσπρέσο, καπουτσίνο κλπ) χωρίς να παράγει καν η χώρα τους το προϊόν αυτό!
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;
Προφανώς να διδαχθούμε από τα λάθη μας και να ακολουθήσουμε τις άριστες πρακτικές των ανταγωνιστών μας, ώστε να συνδέσουμε την «ατμομηχανή» του τουρισμού με τα «βαγόνια» των λοιπών εγχώριων παραγωγικών κλάδων.
Εμείς όμως έχουμε επιλέξει προς το παρόν την προσφιλή μας υπερφορολόγηση και κοιτάμε πως να «τρυγήσουμε» πρόωρα τον τουρισμό, μέχρι που να καταστεί κι αυτός μη ανταγωνιστικός και μη βιώσιμος.
Πριονίζουμε δηλαδή και το τελευταίο δέντρο που έχει μείνει ζωντανό κι ανθηρό στο χωράφι, χωρίς, δυστυχώς, να έχουμε διδαχθεί τίποτα από τα όσα έχουμε ήδη υποφέρει, ακριβώς εξαιτίας αυτής της στρεβλής νοοτροπίας μας και των λανθασμένων επιλογών μας.
Ας διορθωθούμε λοιπόν πριν να γίνουμε απλώς θεατές, σε έργα άλλων (βλέπε ανταγωνιστές) που προκόβουν και προχωρούν...
Photo Source: Wikimedia Commons Copyright: Jan M License: CC-BY-SA