Οι μέρες που διανύουμε μετά το δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία θυμίζουν πολύ μία κατάσταση μετα-τραυματικού σοκ. Όλοι καταλάβαμε ότι έγινε κάτι πολύ σοβαρό και σημαντικό, αλλά βιώνουμε μία σύγχυση, μία «ζαλάδα», καθώς ακόμα ψαχνόμαστε – και θα ψαχνόμαστε καιρό ακόμη - να δούμε τι ακριβώς έγινε και τι πάθαμε ή θα πάθουμε.
Ο όγκος των εισερχόμενων είναι τεράστιος. Υπάρχει ένας απίστευτος «χορός» εκτιμήσεων, αναλύσεων και απόψεων, καθώς όλοι, φυσικά, έχουμε και από μία άποψη να καταθέσουμε και όλα αυτά δημιουργούν έναν θόρυβο που πολλοί δυσκολεύονται να φιλτράρουν.
Επομένως, ως μία πρώτη προσέγγιση, let’s stick to basics, όπως λένε και αυτοί που μας αναστάτωσαν προχθές.
Διαχρονικά η Μ. Βρετανία εναλλάσσεται μεταξύ πρώτης και δεύτερης θέσης μεταξύ των μεγαλύτερων παραδοσιακών αγορών μας για τον τουρισμό μας, μαζί με τη Γερμανία, από πλευράς βασικών γενικών μεγεθών πάντα. Βρίσκεται στα χέρια πανίσχυρων παικτών της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς – tour operators, αεροπορικές εταιρείες, ηλεκτρονικές πλατφόρμες κοκ – αλλά και με βαρυσήμαντη δραστηριότητα επιχειρηματικότητας μικρότερων μεγεθών, π.χ. δίκτυα ανεξάρτητων τουριστικών γραφείων καθώς και ένα διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό επισκεπτών που ταξιδεύουν μεμονωμένα.
Τις επιπτώσεις αυτής της ιστορίας του brexit, θα πρέπει να τις αναζητήσουμε σε δύο χρονικές φάσεις. Τώρα, «σήμερα» και «αύριο», δηλαδή τις επόμενες εβδομάδες και για το υπόλοιπο της περιόδου και μετά, σε όσα θα δρομολογηθούν και θα συμφωνηθούν αργότερα, μέχρι το τέλος του χρόνου και τον επόμενο.
Και αν υπάρχει μία οριζόντια παράμετρος σε όλο αυτό το φάσμα, αυτή είναι η ισοτιμία της Λίρας. Η οποία ισοτιμία, ούτως ή άλλως έπαιζε καθοριστικό ρόλο στις τάσεις και στις συμπεριφορές των Βρετανών και μέχρι σήμερα.
Στο σήμερα, λοιπόν, έχουμε τα εξής: Για τους Βρετανούς που έχουν ήδη αγοράσει πακέτο διακοπών, πιθανά προβλήματα υπάρχουν στο αν θα υπάρξουν ακυρώσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι με τη χώρα τους σε τέτοια αναστάτωση και τα νέα δεδομένα για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, μπορεί να μην είναι λίγοι εκείνοι που θα αποφασίσουν να μην ταξιδέψουν τώρα για διακοπές ή να περιορίσουν τον χρόνο τους. Επιπρόσθετα, αν ταξιδέψουν τελικά, πως θα συμπεριφερθούν καταναλωτικά και πως θα διαχειριστούν τον προυπολογισμό τους.
Για τους Βρετανούς που δεν έχουν επιλέξει ή αγοράσει ακόμα πακέτο διακοπών, ο βασικός κίνδυνος είναι να μην τους δούμε να έρχονται εδώ, φέτος. Αν θυμάμαι καλά, σχεδόν το ένα τρίτο των κρατήσεων από τη Μ. Βρετανία είναι κρατήσεις τελευταίας στιγμής, δηλαδή λίγες εβδομάδες πριν το ταξίδι και κατά κύριο λόγο, μέσα στην περίοδο αιχμής. Αυτό είναι και το θέμα το οποίο «καίει» περισσότερο σήμερα τον τουριστικό μας κόσμο.
Ομοίως και για όσους σχεδίαζαν να ταξιδέψουν μεμονωμένα. Μεταξύ των οποίων, όμως, ίσως υπάρχει μία μεγαλύτερη ευελιξία ως προς το συνολικό κόστος του ταξιδιού.
Όλα αυτά συμπυκνώνονται, τελικά, στο πόσοι θα έρθουν, πόσα θα ξοδέψουν και πόσο θα μείνουν.
Προβληματισμός υπάρχει και για τις προκρατήσεις για την επόμενη περίοδο. Η Μ. Βρετανία είναι μία από τις ελάχιστες αγορές όπου οι πωλήσεις της επόμενης περιόδου, αρχίζουν πολύ νωρίτερα από τις υπόλοιπες. Για αυτό, βέβαια, θα πρέπει να περιμένουμε ακόμα.
Μετά αρχίζουν τα γενικότερα ερωτήματα.
** Τι θα γίνει με τις αεροπορικές εταιρείες και ειδικά τις χαμηλού κόστους; Που θα φθάσουν τα ναύλα;
** Θα αλλάξουν και πως και σε τι επίπεδο, οι σχέσεις, οι συνεργασίες και οι συμφωνίες με τους tour operators και τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία;
** Θα χάσουμε συνέδρια και εταιρικές συναντήσεις ή εκδηλώσεις λόγω αυξημένου κόστους;
** Θα επηρεαστούν και κατά πόσο, οι βρετανικών συμφερόντων επενδύσεις στην Ελλάδα;
** Θα αλλάξουν οι διαδικασίες εισόδου των Βρετανών στις χώρες της ΕΕ;
Πώς θα αντιδράσει ο ανταγωνισμός μας; Καλά, εδώ, ξεκινάμε, έτσι και αλλιώς, με «γκολ από τα αποδυτήρια», αφού το κόστος του τουριστικού μας πακέτου και προιόντος έχει εκτιναχθεί στα ύψη λόγω των γνωστών... αναπτυξιακών πολιτικών και της τόσο συγκινητικής κυβερνητικής προσπάθειας ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς μας δια της υπερφορολόγησης.
Δυστυχώς έχουμε πολλά να δούμε και να μάθουμε το επόμενο διάστημα, γιατί συν τοις άλλοις είναι και πρωτόγνωρα όλα αυτά.
Υπάρχει, όμως και μία ελπίδα. Ότι αφενός μεν, όσο πλησιάζουμε στην τελική «συμφωνία αποχώρησης» να διαπιστώσουμε ότι οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα μπορεί να μην είναι και τόσο απογοητευτικές, αφετέρου δε, να επιβεβαιωθεί ο συνήθως αδιάψευστος κανόνας, ότι η αγορά, όταν υπάρχει ενδιαφέρον και καλή σχέση ζήτησης και προσφοράς, βρίσκει πάντα τον τρόπο να προσαρμόζεται.