Η ηθική και διανοητική αρετή, ιδιαίτερα οι μορφές και οι συνθήκες τους, αναλύονται σε τρεις πραγματείες του Αριστοτέλη, μία εκ των οποίων είναι τα Ηθικά Νικομάχεια. Ευτυχώς, που κάποιοι καθηγητές μας δίδαξαν, εκτός ύλης, στα σχολικά μας χρόνια.
Για τον Αριστοτέλη η αρετή, καθόλου φυσική προδιάθεση, είναι ύψιστο αγαθό, ενώ οι τιμές, τα πλούτη και τα παρόμοια δεν ξεπερνούν απαραίτητα ένα αναγκαίο όριο.
Η απόκτησή της, μάλιστα, δεν αποκτιέται με τη διδασκαλία, αλλά με την πρακτική, τη δραστηριότητα και την επίμονη άσκηση.
Για τον μέγα διανοητή και φιλόσοφο η τέλεια αρετή είχε τέσσερα μέρη: φρόνηση, δικαιοσύνη, ανδρεία και σωφροσύνη. Κλείνει η παρένθεση.
Επόμενος σταθμός, ο Αντόνιο Γκράμσι, ο οποίος ορίζει την ιδέα της ηγεμονικής Ιδεολογίας ως ένα μίγμα αξιών, αντιλήψεων και συμπεριφορών μέσω των οποίων αντιλαμβανόμαστε τον υπάρχοντα κόσμο και συνδεόμαστε μαζί του. Κόσμος που δεν θεάται ως ουδέτερα αντικειμενικός, αλλά υπό την οπτική εκείνη γωνία που καθορίζεται από συμπεριφορές τις οποίες θεωρούμε δεδομένες.
Προσγειωνόμαστε. Στα αξιώματα περί ηθικού πλεονεκτήματος της μιας ή της άλλης πολιτικής παράταξης. Ηθικό μειονέκτημα για την αντίθετη πλευρά το πλεονέκτημα που προβάλλεται από τον βληθέντα.
Κι αφού περί αξιωμάτων ο λόγος, τώρα, κατέχοντας αξιώματα, «οφείλουν οι αριστεροί να αποδείξουν έμπρακτα αν έχει ουσία η πίστη τους στην ηθική ποιότητά τους» έγραφε ο καλός συνάδελφος Παντελής Μπουκάλας στην Καθημερινή, υπενθυμίζοντας τα διφορούμενα ιδεολογήματα: φτωχός=αριστερός=έντιμος και πλούσιος=δεξιός=ανέντιμος.
Είναι σημαντικό και στις παρούσες δυσχερείς οικονομικές συνθήκες, οι όποιες μεταρρυθμίσεις και τομές, ακόμη και τα άμεσα ανακουφιστικά μέτρα να υπηρετούν το στόχο για ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης, ένα νέο κοινωνικό ήθος, ένα νέο πολιτισμό.
Σε διαφορετική περίπτωση οι κυβερνώντες εγκλωβίζονται μονοδιάστατα στην οικονομική, χωρίς να αντιλαμβάνονται την ηθική διάσταση της κρίσης, η εξάλειψη της οποίας είναι σε θέση να εδραιώσει το νέο υπόδειγμα που οραματίζεται η Ελλάδα.
ΥΓ: Ειλικρινά ευχαριστώ την συντακτική ομάδα για τη θερμή υποδοχή στο νέο μου δημοσιογραφικό σπίτι.