Σχεδόν 650 φωλιές θαλάσσιας χελώνας έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στις παραλίες ωοτοκίας που προστατεύονται στην περιοχή του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (Ε.Θ.Π.Ζ.). Η προστασία τόσο του απειλούμενου αυτού ζώου όσο και του οικότοπου του Κόλπου Λαγανά αποτελούν το βασικό στόχο του ΑΡΧΕΛΩΝ, Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας στο νησί της Ζακύνθου τα τελευταία 34 χρόνια. Με στόχο την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του κοινού, ο ΑΡΧΕΛΩΝ και ο Φορέας Διαχείρισης του Ε.Θ.Π.Ζ., οργανώνουν πολλές δραστηριότητες.
Σε μία από αυτές, την Παρασκευή, 1 Σεπτεμβρίου στις 17:30, το κοινό μπορεί να παρακολουθήσει την διαδικασία εκσκαφής φωλιάς θαλάσσιας χελώνας, η οποία θα πραγματοποιηθεί μπροστά από το Louis Zante Beach Hotel, στην παραλία του Λαγανά.
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ, σε συνεργασία με το ΕΘΠΖ, συλλέγει καθημερινά επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις φωλιές θαλάσσιας χελώνας κατά τις περιόδους φωλεοποίησης, εκκόλαψης και εκσκαφών. Οι εκπαιδευμένοι εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ καθώς και το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης του Ε.Θ.Π.Ζ., κατά την περίοδο των εκσκαφών, «ανοίγουν» ορισμένες φωλιές μετά τη λήξη της επώασης. Με την καταμέτρηση των άδειων αυγών και όσων δεν εκκολάφθηκαν, καθορίζουν το ποσοστό επιτυχίας καθώς και τον συνολικό αριθμό αυγών που η φωλιά περιείχε. Οι αριθμοί αυτοί παρέχουν πολύτιμα στοιχεία για την προστασία του είδους, όπως πόσοι νεοσσοί παρήχθησαν κάθε σεζόν. Περιστασιακά, κάποιες εκσκαφές φωλιών περιέχουν ζωντανούς νεοσσούς, που είτε παγιδεύτηκαν από πέτρες ή συμπαγή άμμο ή ήταν πολύ αδύναμα για να βγουν στην επιφάνεια της άμμου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αξιολογείται αν αυτά είναι αρκετά ισχυρά για το εξουθενωτικό ταξίδι τους στην θάλασσα, ή αν πρέπει να τοποθετηθούν ξανά κάτω από την άμμο ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να αναδυθούν το επόμενο βράδυ.
Οι θεατές μιας διαδικασίας εκσκαφής φωλιάς έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τι κρύβεται κάτω από την άμμο στις παραλίες Ζακύνθου και να κατανοήσουν το σκοπό των μέτρων προστασίας που καθορίζονται από το Φορέα Διαχείρισης του ΕΘΠΖ.