Σύντομα, θα ξεκινήσει η μεταφορά μεγάλου αριθμού προσφύγων από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου στην ηπειρωτική χώρα, σε φυλασσόμενους χώρους, τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ξυδάκης σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα WELΤ. Ο κ.Ξυδάκης αποδίδει τις αναταραχές σε μερικούς καταυλισμούς προσφύγων στα ελληνικά νησιά στη μη κατανομή προσφύγων σε όλα τα κράτη μέλη και την ελλιπή υποστήριξη από μέρους των χωρών της ΕΕ.
Ως προς το τι ζητεί η Ελλάδα από την ΕΕ για το προσφυγικό, ο κ.Ξυδάκης υπογραμμίζει:
"Ζητούμενο είναι να υλοποιηθούν οι αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί. Θέσαμε σε λειτουργία όλα τα hot spots, προσφέρουμε κάθε μέρα σε 60.000 ανθρώπους στέγη, τροφή και σχολική εκπαίδευση. Απαιτούμε να υλοποιηθούν όλα όσα από κοινού αποφασίσαμε. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο".
Διαβάστε τη συνέντευξη...
Κύριε υπουργέ, την προηγούμενη εβδομάδα, είχαμε αναταραχές και εμπρησμούς σε καταυλισμούς προσφύγων σε ελληνικά νησιά. Πώς αξιολογείτε εσείς τις συνθήκες διαβίωσης εκεί;
Η κατάσταση στα νησιά είναι περίπλοκη. Πρέπει να υλοποιήσουμε εκεί τη συμφωνία με την Τουρκία. Πρόκειται για πολύ σύνθετη διαδικασία. Πρέπει να εξετάζουμε κάθε μία αίτηση ασύλου εξατομικευμένα. Για να το επιτύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε εκατοντάδες ειδικούς υπαλλήλους. Όμως, δεν τους έχουμε στη διάθεσή μας. Επί του παρόντος, η εξέταση των αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα διαρκεί μεν λιγότερο από ότι στον μέσο όρο της ΕΕ, όμως η κατάσταση είναι παρά ταύτα δύσκολη.
Γιατί;
Πριν τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, μόνο το 3% των προσφύγων είχε υποβάλει αίτηση ασύλου, τώρα αντίθετα αιτείται άσυλο το 99%, προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να μην επαναπροωθηθεί στην Τουρκία. Επεξεργαζόμαστε τις αιτήσεις ασύλου σε πολλά στάδια/βαθμίδες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε δηλώσει τον περασμένο Μάρτιο ότι θα χρειαζόμασταν 400 υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασύλου της ΕΕ EASO. Μέχρι στιγμής όμως, έχουν έρθει στα νησιά μόνο 26. Χρειαζόμαστε κατεπειγόντως περισσότερη υποστήριξη από τις χώρες της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα. Προσμένω να δείξουν οι Ευρωπαίοι έμπρακτη αλληλεγγύη και να μην περιορίζονται σε υποσχέσεις. Στα ελληνικά νησιά, φθάνουν όλο και περισσότεροι πρόσφυγες, η κατάσταση εκεί μπορεί εύκολα να βγει εκτός ελέγχου και να οξυνθεί. Αυτό πρέπει να το αποτρέψουμε.
Τι εμποδίζει κατά τη γνώμη σας τα κράτη να στείλουν περισσότερους υπαλλήλους;
Υπάρχουν τεχνικά προβλήματα. Συχνά, στα κράτη λείπει το κατάλληλο προσωπικό. Επιπλέον, η κατανομή των προσφύγων από τη Ελλάδα προς άλλες χώρες της ΕΕ δεν προχωρεί. Όλοι το λένε αυτό. Η κατανομή έχει σχεδόν καταστεί λέξη ταμπού. Αυτό αποτελεί πρόβλημα, καθώς υπάρχουν καθαρές αποφάσεις των κυβερνήσεων της ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν όμως και παράπονα πως η Ελλάδα δεν επαναπροωθεί στην Τουρκία αρκετούς πρόσφυγες.
Δεν είμαστε σε θέση να διεκπεραιώσουμε τόσο πολλές περιπτώσεις με τόσο λίγους υπαλλήλους. Αν ξεκινούσαμε ομαδικές απελάσεις, θα ήμασταν υπόλογοι απέναντι στο διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο.
Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό μετανάστευσης κύριο Μουζάλα, μπορούν άμεσα να κατανεμηθούν 7000 άνθρωποι.
Όντως, θα μπορούσαν αυτή τη στιγμή να κατανεμηθούν 7000 περίπου πρόσφυγες από την Ελλάδα σε άλλα κράτη της ΕΕ, όλες οι σχετικές τυπικές διαδικασίες έχουν ολοκληρωθεί. Όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ απορροφούν υπερβολικά λίγους πρόσφυγες, μερικά κράτη ούτε καν απαντούν στα αιτήματά μας. Από τον Σεπτέμβριο του 2015, έχουν κατανεμηθεί από την Ελλάδα σε άλλες χώρες της ΕΕ μόλις 3.500 πρόσφυγες σε σχέση με τους 65.000 που έχουν αποφασιστεί. Αυτό είναι υπερβολικά λίγο.
Είναι το χάος σε μερικούς καταυλισμούς προσφύγων επίσης αποτέλεσμα και της ελλιπούς υποστήριξης από μέρους των Ευρωπαίων;
Ναι, αυτό συνιστά δευτερογενή αντίκτυπο. Οι εμπρησμοί και οι αναταραχές σε μερικούς καταυλισμούς προσφύγων στα ελληνικά νησιά είναι, κατά κάποιον τρόπο, συνέπεια της μη κατανομής προσφύγων σε όλα τα κράτη μέλη και της ελλιπούς υποστήριξης από μέρους των χωρών της ΕΕ.
Γιατί είναι η κατάσταση τόσο δύσκολη για την ελληνική κυβέρνηση;
Διότι πρέπει, στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, να κρατήσουμε όλους τους ανθρώπους στα hot spots των νησιών. Κι αυτό είναι πολύ άσχημο για εκείνους. Δεν βρίσκονται στην ηπειρωτική χώρα, όπου θα είχαν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, περισσότερη ελευθερία μετακίνησης και σχολεία για τα παιδιά τους. Τα νησιά είναι για τους πρόσφυγες τόπος εγκλωβισμού. Αυτό τους δημιουργεί ανασφάλεια. Πριν τον εμπρησμό στον καταυλισμό προσφύγων της Μόριας, κυκλοφορούσε η φήμη ότι επρόκειτο να γίνουν μαζικές απελάσεις. Αυτό τρέλανε τους ανθρώπους εκεί.
Ο αριθμός των εισελθόντων στη χώρα είναι φέτος σημαντικά μειωμένος σε σχέση με πέρυσι, τον Αύγουστο δεν έφθασαν παρά μόνο 3430 πρόσφυγες.
Οι άνθρωποι όντως δεν έρχονται τόσο μαζικά, όμως εξακολουθούν να έρχονται. Οι άνθρωποι δεν εγκαταλείπουν τα νησιά. Πρέπει να τους κρατήσουμε εκεί μέχρι να διευκρινιστεί το καθεστώς τους. Επιθυμητό είναι να γίνεται αυτή η διαδικασία σύντομα.
Τα πέντε hot spots στα νησιά στα οποία οι πρόσφυγες μπορούν να αιτούνται άσυλο δεν έχουν παρά μόνο 7450 θέσεις. Εν τω μεταξύ όμως, μένουν εκεί περισσότεροι από 14000 άνθρωποι. Πόσο καιρό ακόμη θα μπορεί να βρίσκεται υπό έλεγχο η κατάσταση;
Θα μεταφέρουμε μερικούς ανθρώπους στην ηπειρωτική χώρα.
Μα αυτό το κάνετε ήδη.
Όχι στο μέτρο που θα ήταν αναγκαίο για να ανακουφιστούν τα νησιά. Σύντομα, θα ξεκινήσουμε με την μεταφορά μεγάλου αριθμού προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα για να ανακουφίσουμε τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Αυτό θα γίνει με τρόπο πολύ οργανωμένο και νόμιμο. Γνωρίζουμε τα ονόματα και τις ανάγκες των εν λόγω προσφύγων. Θα τους εγκαταστήσουμε σε φυλασσόμενους χώρους.
Τι περιμένετε τώρα από την ΕΕ;
Ζητούμενο είναι να υλοποιηθούν οι αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί. Θέσαμε σε λειτουργία όλα τα hot spots, προσφέρουμε κάθε μέρα σε 60.000 ανθρώπους στέγη, τροφή και σχολική εκπαίδευση. Απαιτούμε να υλοποιηθούν όλα όσα από κοινού αποφασίσαμε. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο.
Όμως, οι εταίροι της ΕΕ δεν το θέλουν.
Αυτό δεν είναι δική μας υπαιτιότητα. Εμείς πράξαμε το καλύτερο δυνατό και ακόμη περισσότερο. Αν η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την ιστορική αυτή πρόκληση, τότε υπάρχει όντως πρόβλημα. Aπό την πλευρά της η Τουρκία φαίνεται πως τηρεί τη συμφωνία και ελπίζουμε να παραμείνει πιστή σε αυτό.
Ποιες είναι οι συνέπειες για την Ελλάδα;
Ποιος νοιάζεται γι’ αυτό; Η Γερμανία μεν δεν αδιαφορεί, ούτε και η Ιταλία και μερικές άλλες χώρες όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία και η Σουηδία. Από εκεί και πέρα;
Για κάθε κρίση υπάρχουν λύσεις
Αποτελεί η Ελλάδα την απωθημένη κρίση της Ευρώπης;
Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας εσφαλμένης πολιτικής. Είχαμε την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Η Αμερική την ξεπέρασε. Εμείς τώρα έχουμε μια προσφυγική κρίση. Η Ευρώπη δεν την αντιμετωπίζει. Τώρα δε, επιπροστίθεται και η κρίση που προκάλεσε το Brexit. Ούτε εδώ υπάρχει λύση στον ορίζοντα. Για κάθε κρίση λείπουν οι λύσεις. Η Ευρώπη δεν κάνει τα υπεσχημένα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΕΕ.
Ο υπουργός Εσωτερικών de Maiziere θέλει μελλοντικά να επαναπροωθεί στην Ελλάδα πρόσφυγες βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου. Εσείς θα συνεργαστείτε;
Δεν είναι ρεαλιστικό να επιμένει κανείς στην εφαρμογή της συνθήκης του Δουβλίνου και να επαναπροωθεί στην Ελλάδα πρόσφυγες από άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτό θα επιβάρυνε υπερβολικά την χώρα μου. Δεν θα το αποδεχτούμε σε καμία περίπτωση. Στην Ελλάδα βρίσκονται ήδη 60.000 πρόσφυγες. Αυτό μας φέρνει στα όρια της αντοχής μας. Αν άλλες χώρες της ΕΕ επαναπροωθούν σ’ εμάς ανθρώπους που έφτασαν πρώτα στην Ελλάδα, τότε σύντομα θα είχαμε ένα με δύο εκατομμύρια πρόσφυγες. Ρωτήστε τι γνώμη έχουν γι’ αυτό ο Βούλγαρος ή ο Ιταλός πρωθυπουργός. Αυτό δεν έχει κανένα νόημα. Το σύστημα του Δουβλίνου έχει καταρρεύσει.
Τι έχετε να διαμηνύσετε στην Γερμανία;
Να εμπιστεύεστε περισσότερο τους ανθρώπους στην ΕΕ και ιδιαίτερα εκείνους στην Ελλάδα. Οι Έλληνες εργάζονται πολύ σκληρά, σύμφωνα μάλιστα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία είναι εκείνοι που εργάζονται ίσως σκληρότερα σ’ όλη την ΕΕ. Δεν έχουν πολλά χρήματα, μεγάλες συντάξεις και προσπαθούν να ζήσουν με τα άνεργα παιδιά τους. Από την άλλη πλευρά, ένας μεγάλος αρθμός νέων επιστημόνων που θα ήταν πολύτιμοι για την ανάπτυξη της χώρας εξαναγκάζεται να φύγει για να εργαστεί σε άλλα κράτη. Η Ελλάδα έχει κάτι να προσφέρει. Οι άνθρωποι εδώ, αντίθετα απ’ ότι σε μερικές άλλες χώρες, δεν τρέφουν κακά συναισθήματα για την Ευρώπη. Το μόνο πού θέλουν είναι να τους επιτραπεί να δουλέψουν και να μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια από την εργασία τους. Καθόλου βλακώδεις προκαταλήψεις, καθόλου εθνικιστικές φωνές μίσους. Αυτό είναι το σημαντικό.