Μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, νέα ή προέκταση παλαιών, θα υιοθετήσει η βρετανική κυβέρνηση για την ενίσχυση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, λόγω της μεγάλης αύξησης του κόστους της ενέργειας, των ελλείψεων σε αλυσίδες εφοδιασμού και της επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Προϋπολογισμού (ΑΑΠ) του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις στα μέτωπα του πληθωρισμού και του πολέμου στην Ουκρανία έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις της για το ύψος της ανάπτυξης το 2022, στο 3,8% (από 6%) του ΑΕΠ και για τα επόμενα έτη (2023-2026) σε 1,8%, 2,1%, 1,8% και 1,7% αντίστοιχα. Η ανεργία το τρίμηνο Νοεμβρίου 2021 – Ιανουαρίου 2022 έφτασε το προ πανδημίας πολύ χαμηλό επίπεδο του 3,9% αλλά ο πληθωρισμός ανήλθε στο 6,2% τον Φεβρουάριο από 5,5% τον Ιανουάριο και αναμένεται να πλησιάσει το 10% προς το τέλος του έτους (μεσοσταθμικά 7,4% το 2022).
Το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα πέσει στο 83,5% το 2022-2023, ο δανεισμός του δημοσίου σε 5,4% το 2022-23 και σε 1,3%, 1,2% και 1,1% τα επόμενα έτη. Χωρίς να υπολογίζονται οι ενδεχόμενες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, εκτιμάται ότι οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους (τόκοι) για το 2022-23 θα ανέλθουν στα 83 δισ. λίρες, δηλαδή σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερες από αυτές του τρέχοντος έτους.
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και οι «καλές ειδήσεις» για την Κυβέρνηση του Η.Β. Η πρώτη, έρχεται από τις εξελίξεις του προγράμματος δανεισμού για το δημοσιονομικό έτος 2021, όπου τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η Κυβέρνηση δανείσθηκε, το 11μηνο του έτους 2021-22, 164,3 δισ. λίρες, δηλαδή 25,9 δισ. λιγότερα από τις προβλέψεις της ΑΑΠ. Η δεύτερη, έρχεται από τις συνέπειες του υψηλού πληθωρισμού, ο οποίος εκτός των δυσμενών συνεπειών, φέρει και υψηλότερα φορολογικά έσοδα στο προϋπολογισμό, τα οποία φθάνουν περίπου τα 12,5 δισ. λίρες. Οι εξελίξεις αυτές φαίνεται να επιτρέπουν στην Κυβέρνηση και στο Υπουργείο Οικονομικών χειρισμούς ενίσχυσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ληφθέντα μέτρα
- Ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε αποφασισθεί η στήριξη του εισοδήματος 28 εκατ. νοικοκυριών με 9 δισ. λίρες προς αντιμετώπιση της αύξησης του ανώτατου ορίου των ετήσιων χρεώσεων λιανικής ανά νοικοκυριό για κατανάλωση φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος. Το μέτρο θα εφαρμοσθεί από τις αρχές Απριλίου.
-Μείωση του φόρου καυσίμων (βενζίνης και diesel) κατά 5 πέννες το λίτρο για ένα έτος (Απρίλιος 2022 – Μάρτιος 2023). Το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 2,4 δισ. λίρες.
- Αύξηση επιδόματος απασχόλησης 1.000 λιρών (από τις 4.000 στις 5.000 λίρες), το οποίο επιτρέπει στις επιλέξιμες επιχειρήσεις να μειώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές.
- Αύξηση του κατώτατου ορίου των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στις 12.570 λίρες από τον Ιούλιο του 2022. Το μέτρο θα εξοικονομήσει 6 δισ. λίρες σε 30 εκατ. εργαζομένους, ενώ ταυτόχρονα μειώνει την απόδοση (εκτιμούμενη σε 12 δισ. λίρες ετησίως) του μέτρου της αύξησης των εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων κατά 1,25% προκειμένου να καλύψει κόστη που προκύπτουν από την στήριξη του εθνικού συστήματος (NHS) υγείας, το οποίο υιοθετήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, με εφαρμογή από το προσεχή Απρίλιο.
- Απαλλαγή από το φόρο επαγγελματικής στέγης επιχειρήσεων, οι οποίες χρησιμοποιούν πράσινες τεχνολογίες όπως ηλιακούς συλλέκτες, αντλίες θερμότητας ή επιλέξιμα δίκτυα θερμότητας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Το μέτρο εφαρμόζεται μόνο στην Αγγλία για τα επόμενα 5 έτη.
- Μηδενισμός του ΦΠΑ (από 5%) στους ιδιοκτήτες κατοικιών, σε αγορές υλικών εξοικονόμησης ενέργειας. Το μέτρο εφαρμόζεται μόνο στην Μεγάλη Βρετανία για τα επόμενα 5 έτη.
- Εκπτώσεις φόρου για καινοτόμα μέτρα βελτίωσης και αναμόρφωσης της απόδοσης των τμημάτων έρευνας και ανάπτυξης επιχειρήσεων (π.χ. ασφαλής αποθήκευση ζωτικής σημασίας δεδομένων, cloud computing). Το μέτρο αφορά μόνο την Μεγάλη Βρετανία και η έναρξη υλοποίησής του είναι το δημοσιονομικό έτος 2023-24. Σχέδιο σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων θα δημοσιευθεί το ερχόμενο καλοκαίρι.
- Σχεδιασμός λήψης μέτρων φορολογικών ελαφρύνσεων για κεφαλαιουχικές δαπάνες, ενόψει της λήξης ισχύος, τον Απρίλιο του 2023, της υπερέκπτωσης του 130% του ποσού του φορολογητέου εισοδήματός επιχειρήσεων, το οποίο κατευθύνεται σε επενδύσεις. Οι επενδύσεις κεφαλαιουχικών δαπανών στο Η.Β. εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από το μέσο όρο του 14% των χωρών ΟΟΣΑ. Ο β/Υπουργός Οικονομικών έχει υποσχεθεί αναμόρφωση του συστήματος, σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα, το οποίο όμως θα είναι λιγότερο γενναιόδωρο από άλλες αναπτυγμένες οικονομίες. Η εφαρμογή του μέτρου θα ξεκινήσει το έτος 2023 και θα ισχύσει μόνο για την Μεγάλη Βρετανία.
- Προαναγγέλθηκε η μείωση του φορολογικού συντελεστή της βασικής κλίμακας εισοδήματος φυσικών προσώπων από 20% σε 19% με εφαρμογή από το 2024, το οποίο εκτιμάται ότι θα κοστίσει 5 δισ. λίρες.
- Τέλος προβλέπεται η παροχή οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ύψους 400 εκατ. λιρών καθώς και βρετανικών εγγυήσεων σε πολυμερείς χρηματοδοτήσεις προς τη ίδια χώρα, ύψους 500 εκατ. λιρών.
Οι πληροφορίες προέρχονται από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Λονδ