Ο Μεσενικόλας είναι από τα ιστορικά κεφαλοχώρια των Αγράφων, με συνεχή και αδιάλειπτη ιστορία, η οποία είναι ζωντανή από τα χρόνια της αρχαιότητας μέχρι σήμερα.
Οι Μεσενικολίτες συμμετείχαν σε όλους τους Εθνικούς Αγώνες και για την ελευθερία πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος. Λόγω της ισχυρής οικονομίας που ανέπτυξε από την αμπελοκαλλιέργεια και την εμπορία των φημισμένων κρασιών Μεσενικόλα, αναδείχθηκε σε τοπικό οικονομικό και διοικητικό κέντρο, από τα χρόνια της τουρκοκρατίας ακόμα.
Μετά την Θεσσαλική επανάσταση του 1878, η οποία οδήγησε στην απελευθέρωση και την ένταξη στον εθνικό κορμό, σχηματίζονται οι δήμοι και η κοινότητα γίνεται η πρωτεύουσα του Δήμου Νεβροπόλεως. Οι κοινότητες που δημιούργησαν το δήμο οι περισσότερες είναι ίδιες που σήμερα, αποτελούν το Δήμο λίμνης Πλαστήρα, ήτοι το Βουνέσι (Μορφοβούνι), Κερασιά, Στουγκο (Κρυονέρι), Μπεζούλα (Πεζούλα), Σερμενίκο (Φυλακτή) , Νεοχώρι, Πορτίτσα, Αγ. Γεώργιος, Μπλάσδο (Μοσχάτο) και Ιερά Μονή Κρυεράς Πηγής (Μονή Κορώνας).
Το φυσικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον άλλαξε ριζικά το 1959 με τη δημιουργία της λίμνης Πλαστήρα, οπότε διαμορφώθηκε ένα νέο, εντελώς διαφορετικό τοπίο. Στο διάβα του χρόνου προστέθηκαν ο Μπελομίτης και η Καρύτσα που ανήκαν στην Ευρυτανία, ενώ η Πορτίτσα και ο Άγιος Γεώργιος αποσχίστηκαν.
Με τη δημιουργία των νέων οδικών αξόνων Μητρόπολη – Μοσχάτο – Τσαρδάκι και Μητρόπολη – Μορφοβούνι, ο Μεσενικόλας και το Μορφοβούνι, τέθηκαν εκτός τουριστικού ενδιαφέροντος και σταδιακά ζουν στο περιθώριο της τουριστικής ανάπτυξης.
Για να επαναφέρει την περιοχή σε τουριστική τροχιά, ο Δήμος αποφάσισε αφενός αν ανακηρύξει τον Μεσενικόλα ως ιστορική του έδρα και αφετέρου να δημιουργήσει έναν επιπλέον τουριστικό προορισμό για τους επισκέπτες της λίμνης Πλαστήρα, σε συνδυασμό με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα όλο το χρόνο, αναδεικνύοντας τα ιστορικά σημεία, στο πλαίσιο του Υπαίθριου Μουσείου Αγράφων.
Με αυτόν τον τρόπο, αποκαθίσταται ο νοητός ιστορικός χάρτης και το αδρανοποιημένο οδικό κύκλωμα της ανατολικής πλευράς της λίμνης Πλαστήρα, ενώ παράλληλα ανακάμπτει η οικονομία του κρασιού και η ανάπτυξη του χωριού.