Μια νέα διεθνής πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των τουριστικών προορισμών ξεκίνησε πρόσφατα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UN Tourism). Η πρωτοβουλία ονομάζεται Safe Destinations Challenge και στοχεύει στον εντοπισμό και την υποστήριξη καινοτόμων λύσεων που θα θωρακίσουν τον τουριστικό τομέα απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις, από την κλιματική κρίση έως τις κυβερνοαπειλές.
Η πρώτη φάση του εγχειρήματος επικεντρώνεται στην Ευρώπη, που το 2024 υποδέχτηκε 747 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες — σχεδόν το 58% της παγκόσμιας τουριστικής κίνησης. Με δεδομένη την έντονη τουριστική δραστηριότητα αλλά και την αυξανόμενη έκθεση σε φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους, ο UN Tourism επιδιώκει να ενισχύσει την ικανότητα προορισμών και κοινοτήτων να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε κρίσεις.
50 χρόνια κινδύνων – καιρός για δράση
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού, η Ευρώπη έχει πληγεί τα τελευταία 50 χρόνια από περισσότερα από 1.700 φυσικά φαινόμενα όπως πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές και ακραία καιρικά φαινόμενα, με αποτέλεσμα να χαθούν πάνω από 160.000 ζωές και να προκληθούν οικονομικές απώλειες άνω των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η επιτακτική ανάγκη για ενίσχυση της προετοιμασίας και της διαχείρισης κρίσεων στον τουρισμό δεν είναι πια θεωρητική — είναι επιβίωση.
Η πρόσκληση για καινοτομία εντάσσεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Safety of Destinations (SAFE-D), η οποία στοχεύει στην ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης, αντίδρασης και ανάκαμψης από κρίσεις σε τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης.
Οι τρεις βασικές κατηγορίες της πρόκλησης
Η δράση καλεί νεοφυείς επιχειρήσεις, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, τουριστικούς φορείς και τοπικές αρχές να προτείνουν λύσεις στους εξής τομείς:
1. Ανθεκτικότητα απέναντι σε φυσικές, κλιματικές και υγειονομικές κρίσεις
Προτάσεις που συμβάλλουν στην πρόληψη, την προσαρμογή και την αντιμετώπιση κινδύνων για τις κοινότητες και τους επισκέπτες.
2. Ασφάλεια, προστασία και κυβερνοασφάλεια σε τουριστικούς προορισμούς
Λύσεις που ενισχύουν την ασφάλεια τόσο στο φυσικό όσο και στο ψηφιακό περιβάλλον, με έμφαση στην προστασία τουριστών και υποδομών.
3. Επικοινωνία κατά τη διάρκεια κρίσεων
Καινοτόμες στρατηγικές για την αποτελεσματική επικοινωνία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
«Η ανθεκτικότητα δεν είναι επιλογή, είναι προϋπόθεση»
Η Εκτελεστική Διευθύντρια του UN Tourism, Natalia Bayona, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Ο τουρισμός είναι κάτι περισσότερο από ένας κλάδος — είναι ένα δίκτυο ανθρώπινων ιστοριών. Με 1 στις 10 θέσεις εργασίας παγκοσμίως να εξαρτώνται από τον τουρισμό, ο τρόπος με τον οποίο προετοιμαζόμαστε και ανταποκρινόμαστε στους κινδύνους θα καθορίσει το κοινό μας μέλλον. Το 2020, η απουσία προετοιμασίας κόστισε περίπου 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένες εξαγωγές τουριστικών υπηρεσιών. Η παρούσα πρόκληση είναι πρόσκληση για τη δημιουργία προορισμών πιο ισχυρών, ασφαλών και ανθρώπινων — γιατί η ανθεκτικότητα δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά προϋπόθεση».
Ανοιχτή πρόσκληση μέχρι 31 Οκτωβρίου 2025
Η πρόσκληση συμμετοχής στο Safe Destinations Challenge είναι ανοιχτή έως τις 31 Οκτωβρίου 2025. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να καταθέσουν τις προτάσεις τους, οι οποίες θα πρέπει να έχουν άμεση εφαρμογή και ουσιαστική συμβολή στην προστασία της φυσικής, πολιτιστικής και οικονομικής ακεραιότητας των τουριστικών προορισμών.
Η πρωτοβουλία SAFE-D και η ευρωπαϊκή διάσταση
Το SAFE-D Europe Initiative, που εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2025 με πρωτοβουλία της Τσεχίας, εστιάζει στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Σε μια ήπειρο που αντιμετωπίζει με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα ακραία φαινόμενα, γεωπολιτικές εντάσεις και προβλήματα στις υποδομές, η ενίσχυση της διακυβέρνησης κρίσεων στον τουρισμό είναι ζωτικής σημασίας.
Ο UN Tourism υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα συλλογικό σύστημα ετοιμότητας και συνεργασίας, ώστε ο τουριστικός τομέας να παραμείνει μοχλός ανάπτυξης, ασφάλειας και βιωσιμότητας στην Ευρώπη και παγκοσμίως.