Η κρίση περιορίζει την τεχνολογική εστίαση των ελληνικών ΜμΕ

Η τεχνολογική εστίαση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) είναι μία από τις …παράπλευρες απώλειες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Από την έναρξη της κρίσης μέχρι σήμερα, ο αριθμός των ΜμΕ μέσης - υψηλής τεχνολογίας μειώθηκε κατά 40%, μια μείωση, την οποία διαπιστώνει κοινή έκθεση των ΕΥ και ΣΕΒ, η οποία θα ήταν ίσως δικαιολογημένη, ενταγμένη σε ένα ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, ωστόσο, είναι δυσανάλογη σε σχέση, για παράδειγμα, με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στα χρόνια της κρίσης έχει μειωθεί κατά 40% το πλήθος των ΜμΕ μέσης και υψηλής τεχνολογίας. Η εξασθένηση της τεχνολογικής εστίασης των ελληνικών ΜμΕ και η μείωση του πλήθους των μέσης και υψηλής τεχνολογίας εταιρειών κάθε άλλο παρά στερείται σημασίας. Όπως, άλλωστε, παρατηρεί η μελέτη των δύο φορέων, “η ταχεία ανάκαμψή τους αποτελεί προϋπόθεση για να μη γίνει η Ελλάδα μια οικονομία χαμηλής προστιθέμενης αξίας”. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι παρά τη μείωση του αριθμού των εταιρειών μέσης και υψηλής τεχνολογίας, το αποτύπωμά τους στην απασχόληση ενισχύθηκε στη διάρκεια της κρίσης. Σύμφωνα με την έρευνα την περίοδο 2011-2014 στις επιχειρήσεις υψηλής έντασης τεχνολογίας καταγράφηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 20%. 

Την ίδια στιγμή και από τα στοιχεία της ίδιας έκθεσης, προκύπτει, ωστόσο, ένα σημαντικό θετικό ποιοτικό χαρακτηριστικό των ελληνικών ΜμΕ, το οποίο επίσης κάθε άλλο παρά μπορεί να αγνοηθεί, αφού συνδέεται με την καινοτομία. Μπορεί η Ελλάδα γενικά να υστερεί σημαντικά έναντι των περισσότερων Ευρωπαίων εταίρων στους δείκτες καινοτομίας (EIS - European Innovation Scoreboard), ωστόσο, οι επιδόσεις των ΜμΕ δεν διαφέρουν σημαντικά από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους σε καινοτόμα προϊόντα ή/και διαδικασίες. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές ΜμΕ βαθμολογούνται με 29,6, μια ανάσα από το μέσο ευρωπαϊκό όρο που είναι στο 30,6 στο σχετικό δείκτη του EIS. Συνεπώς, οι ελληνικές ΜμΕ καινοτομούν, αν μη τι άλλο σε αντίστοιχο βαθμό με τους εταίρους τους στην Ε.Ε., ωστόσο, αυτό το καινοτόμο DNA “παραμένει ένα ανεκμετάλλευτο χαρακτηριστικό”.

Το στοίχημα της καινοτομίας είναι μια εθνική επιχειρηματική ευκαιρία, η οποία, επίσης, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Ειδικά, εάν ληφθεί υπόψη ότι η καινοτομία είναι ένα από τα δομικά χαρακτηριστικά του επιχειρηματικού προφίλ των ΜμΕ, που αντέχουν στην κρίση.  

Η μελέτη των ΕΥ και ΣΕΒ διαπιστώνει ότι, μέσα στην κρίση, αναδεικνύεται ένα προφίλ ΜμΕ, που αντέχουν και ενισχύουν τις δυνατότητες ανάκαμψης και παραγωγικής μεγέθυνσης τους. Οι επιχειρήσεις αυτές παρουσιάζουν ένα ή και περισσότερα από εξής χαρακτηριστικά:

- Σχετικό μέγεθος, που δίνει ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα: Οι μεσαίες επιχειρήσεις αύξησαν τα περιθώρια κέρδους έως 35%, ενώ οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις είχαν πτώση 50%. Επίσης, αν και μειώθηκε ο συνολικός αριθμός των μεσαίων επιχειρήσεων, η μοναδιαία προστιθέμενη αξία παρέμεινε σταθερή, ενώ των πολύ μικρών και μικρών μειώθηκε σημαντικά (-12,5%).

- Εξωστρέφεια και εστίαση σε εμπορεύσιμα προϊόντα/υπηρεσίες: Οι ΜμΕ είναι κυρίως εισαγωγικές, όμως, ειδικά οι μεσαίες, πέτυχαν 40% αύξηση των εξαγωγών τους.

- Έργα σε δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας: Η “φαινόμενη παραγωγικότητα” (προστιθέμενη αξία ανά εργαζόμενο) στις μεσαίες επιχειρήσεις είναι περίπου 40% μεγαλύτερη από τις μικρές και περίπου 178% μεγαλύτερη από τις πολύ μικρές.

- Έμφαση στη Μεταποίηση, όπου εμφανίζεται τετραπλάσια προστιθέμενη αξία (ανά επιχείρηση) σε σχέση με τις υπηρεσίες.

- Καινοτομία, με τις επιδόσεις στο δείκτη καινοτομίας (European Innovation Scoreboard - EIS) στο 29,6, έναντι 30,6 κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.

- Συμμετοχή σε παραγωγικά (Β2Β) δίκτυα και συνεργασίες με μεγαλύτερες επιχειρήσεις: Ειδικά για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, αυτό αφορά στο 12,4%, έναντι 10,3% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. 

Το τοπίο σήμερα

Σήμερα, οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνολικού αριθμού των ελληνικών επιχειρήσεων, το 87% της απασχόλησης και το 19,3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, ο πολύ μεγάλος αριθμός των πολύ μικρών επιχειρήσεων (96,9% έναντι 93% στην Ε.Ε.) και ο συνακόλουθος παραγωγικός κατακερματισμός αποτελούν τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα τους.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η πολύ χαμηλή παραγωγικότητα των ΜμΕ στην Ελλάδα, η οποία κυμαίνεται στο 50% του ευρωπαϊκού μ.ο.). Ωστόσο, μεταξύ των ΜμΕ, οι μεσαίες επιχειρήσεις εμφανίζουν 178% μεγαλύτερη παραγωγικότητα από τις πολύ μικρές και 40% από τις μικρές.

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι η ευελιξία του πολύ μικρού μεγέθους, δεν μετασχηματίζεται σε απόδοση, με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (το 96,9% του συνόλου) να παράγουν περίπου το 9,3% του ΑΕΠ, ενώ οι μικρές και οι μεσαίες (το 3% του συνόλου) να παράγουν περίπου το 10% του ΑΕΠ. Τέλος, πλέον οι ΜμΕ έχουν εξελιχθεί σε “τροφοδότη” της ανεργίας (από 2,39 εκατ. εργαζόμενους το 2008, σε 1,79 εκατ. το 2014). 

Πηγή: Sepe.gr