Σχέδιο για έξυπνα νησιά στο Αιγαίο

Στον σχεδιασμό ενός οδικού χάρτη μετατροπής δέκα, κατ΄αρχήν, μικρών Μη-Διασυνδεδεμένων Νησιών της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων σε “Έξυπνα Νησιά”,  μέσα από μια σειρά δράσεων αναβάθμισης των τοπικών υποδομών στους τομείς της ενεργειακής αυτονομίας και ασφάλειας,  της διαχείρισης των υδατικών αποθεμάτων και της ηλεκτρονικής επικοινωνίας,  Μνημόνιο Αλληλοκατανόησης «Memorandum of Understanding»,ανάμεσα στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με το Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος και το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Πειραιά & Νήσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπέγραψε σήμερα ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος, με τον Διευθυντή του Κέντρου, Ιωάννη Καλδέλλη.  

Το Μνημόνιο, έχει ως κύριο στόχο, τη σύνθεση ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Ενίσχυσης Υποδομών, στα Μη-Διασυνδεδεμένα Νησιά με βάση τα διεθνή πρότυπα για βιώσιμες και έξυπνες κοινότητες, με αιχμή τις 5G ψηφιακές ανοιχτές υποδομές και υπηρεσίες στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης,  με την προοπτική να επεκταθεί στο άμεσο μέλλον στον Εθνικό και Ευρωπαϊκό χώρο.

Τα νησιά, τα οποία κατ΄αρχήν έχουν επιλεγεί  είναι: Καστελόριζο,  Αγαθονήσι, Χάλκη,  Λειψοί,  Σχοινούσα,  Δονούσα, Κουφονήσι,  Ηρακλειά,  Ανάφη και  Σίκινος, ως πρώτη φάση για να ακολουθήσει στη συνέχεια και η δεύτερη φάση σε μια περαιτέρω ιεράρχηση για τα άλλα. 

Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο πλαίσιο της υπογραφής του Μνημονίου, τον φιλόδοξο αυτό στόχο, ο οποίος είναι ενταγμένος στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας,  περιέγραψαν ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, ο Διευθυντής του Κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας Πειραιά, Ιωάννης Καλδέλλης και ο καθηγητής Παναγιώτης Κτενίδης,  Διδάσκων-Επιβλέπων Διπλωματικών Εργασιών του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας. 

Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής στα πλαίσια των ερευνητικών και επιστημονικών δραστηριοτήτων των Εργαστηρίων Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, σε συντονισμό από το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) Πειραιά & Νήσων, προτείνει την υλοποίηση μιας σειράς δράσεων «Αναβάθμισης των Τοπικών Υποδομών» στις οποίες περιλαμβάνονται:

α. Ενίσχυση της Ενεργειακής Αυτονομίας και Ασφάλειας με αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και κατάλληλων Συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας. Κάλυψη ενεργειακών αναγκών των κατοίκων με ταυτόχρονη δυνατότητα κάλυψης των τοπικών επιχειρήσεων αναπτυξιακού χαρακτήρα σε σημαντικό βαθμό.

β. Βελτίωση της Διαχείρισης των Υδάτινων Αποθεμάτων, κυρίως με μικρές μονάδες αφαλάτωσης, αλλά και με κατάλληλα έργα υποδομών.

γ. Ανάπτυξη έξυπνων και ενεργειακά βέλτιστων λύσεων για υποστήριξη του δημοτικού/δημόσιου φωτισμού με βελτίωση της ποιότητας και περιορισμό του ενεργειακού/περιβαλλοντικού κόστους.

δ. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των Αστικών Απορριμμάτων αλλά και των Υγρών Αποβλήτων με σεβασμό στο περιβάλλον και στην αειφόρο ανάπτυξη.

ε. Υποστήριξη της ανάπτυξης Ηλεκτροκίνησης με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και περιορισμό και ελαχιστοποίηση των εισαγωγών πετρελαίου. Για το σκοπό αυτό απαιτείται και η δημιουργία κατάλληλων Υποδομών στήριξης των καθαρών μεταφορών με σταθμούς φόρτισης και συστήματα διαχείρισης των τοπικών μεταφορών.

στ. Αναβάθμιση της πρόσβασης των κατοίκων σε υπηρεσίες ηλεκτρονικής επικοινωνίας με την εγκατάσταση ασφαλών και υψηλής ποιότητας δικτύων WiFi και αξιοποίηση των τεχνολογιών 5G και χρήση δορυφορικών υπηρεσιών.

ζ. Κάλυψη αναγκών ενεργειακών και τηλεπικοινωνιακών των αλιευτικών καταφυγίων των μικρών νησιών, με σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις, με σκοπό εξασφάλιση της βιωσιμότητάς τους.

Για την υλοποίηση του έργου προβλέπεται η συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιών, τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, φορείς αλλά και ημεδαπές ή αλλοδαπές εταιρείες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας.

Ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος, στην διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, δήλωσε: «Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Ενίσχυσης Υποδομών, αποσκοπεί σε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον, σε καλύτερες και φθηνότερες υπηρεσίες για τους πολίτες και σε σημαντικό δημοσιονομικό όφελος για την οικονομία της χώρας.

Στόχος του Προγράμματος είναι να καταστήσει τη λειτουργία όλων των δημόσιων υποδομών εξυπνότερη και ασφαλέστερη περιβαλλοντικά αλλά και δημοσιονομικά, με φθηνότερες και πιο αξιόπιστες υπηρεσίες προς τους κατοίκους των νησιών. Για μένα, αποτελεί μεγάλη τιμή η σημερινή υπογραφή του Μνημονίου συνεργασίας. Η επένδυση στην έρευνα είναι ύψιστης σημασίας για μια προηγμένη κοινωνία. Αποτελεί για μας πολιτική απόφαση να στηρίξουμε τους πυλώνες που μπορούν να μας σηκώσουν και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα είναι βασικός παράγων για την ανάταση που έχουμε ανάγκη ως χώρα». 

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση του φιλόδοξου και πρωτοποριακού αυτού εγχειρήματος, ο Περιφερειάρχης σημείωσε ότι θα εξαντληθούν όλες οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης, ωστόσο, είναι δεδομένη η πολιτική βούληση και δέσμευση, αν παραστεί ανάγκη, να χρηματοδοτηθεί από την Περιφέρεια. 

Ο Διευθυντής του Κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας Πειραιά, Ιωάννης Καλδέλλης δήλωσε: «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου ο οποίος βλέπει τις δυνατότητες που υπάρχουν από τις νέες τεχνολογίες και υποστηρίζει τις ερευνητικές προσπάθειες που οδηγούν σε τελικά αποτελέσματα τα οποία θα ενισχύσουν και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των τοπικών νησιωτικών κοινωνιών καθώς θα έχουμε αφενός καθαρές ενεργειακές λύσεις, σε βασμό στο περιβάλλον, όφελος για την εθνική οικονομία, αλλά και υποστήριξη των εθνικών στόχων που είναι η αναβάθμιση του ευαίσθητου νησιωτικού  χώρου, ώστε να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση και να δώσουμε στους κατοίκους του, ένα καλύτερο επίπεδο διαβίωσης». 

Ο Διδάσκων-Επιβλέπων Διπλωματικών Εργασιών του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας, καθηγητής Παναγιώτης Κτενίδης, δήλωσε: «Ευχαριστώ κι εγώ τον Περιφερειάρχη που μας κάλεσε εδώ σήμερα, για να συνεχίσουμε μια άξια προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει εδώ και καιρό. Είναι μια καλή συγκυρία αυτή, για να μεγαλώσουμε και να μεταφέρουμε το ερευνητικό παράδειγμα της Τήλου και σε άλλα νησιά στην περιοχή αυτή. Στα νησιά που ενώ είναι παράδεισοι, οι κάτοικοί τους αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω του στοιχείου της απομόνωσης. Είναι πολύ σημαντικό, οι νέες τεχνολογίες να δοθούν στους κατοίκους των νησιών και να αποτελέσουν ένα κίνητρο προσέλκυσης του κόσμου προς αυτά. Πιστεύουμε ότι το έργο μας με την σταθερή υποστήριξη της Περιφέρειας και των τοπικών κοινωνιών θα δώσει την ολοκληρωμένη λύση»

Σημειώνεται ότι το ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (Κ.Τ.Ε.) ΠΕΙΡΑΙΑ & ΝΗΣΩΝ ιδρύθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων το 2001, είναι συνδεδεμένο με το ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (Πρώην Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυμα (Α.Τ.Ε.Ι.) Πειραιά) και έχει ως σκοπό την προαγωγή της τεχνολογικής έρευνας και εκπαίδευσης και κυρίαρχα την εφαρμογή τεχνολογικών και επιστημονικών πορισμάτων για την επίλυση σύγχρονων προβλημάτων, με έμφαση στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας οικονομική ανάπτυξη και συνοχή.