Δήμος Ρεθύμνου: Πρόγραμμα τουριστικής προβολής για το 2018

Ο Δήμος Ρεθύμνου ενέκρινε το πρόγραμμα τουριστικής προβολής για το 2018.

Το πρόγραμμα, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τα εξής:

Αγορές προτεραιότητας:

Το Ρέθυμνο ως γνωστόν έχει καθιερωθεί στην τουριστική αγορά ως προορισμός για οργανωμένα πακέτα υψηλής τουριστικής περιόδου και απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα τουριστών με ποικίλα χαρακτηριστικά. Με εξαίρεση τα θεματικά προϊόντα που θα αναδειχθούν στο πλαίσιο των ενεργειών του CIVITAS και της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί με την επιτυχή διοργάνωση του Παγκοσμίου Ποδηλατικού Πρωταθλήματος Δημοσιογράφων, η διεθνής τάση που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η παρουσία ενός πιο νεανικού κοινού, των millennials, όπου με βάση πρόσφατες μελέτες αποτελούν μεγάλο ποσοστό της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς, και διαμορφώνουν τις ταξιδιωτικές προτιμήσεις και τάσεις. Αυτή η εξέλιξη κάνει αναγκαία την υιοθέτηση νέας καμπάνιας με έμφαση στη βιωματική διάσταση μιας επίσκεψης, που εκτός από τις ξενοδοχειακές ανέσεις και προσφορές, δίδει έμφαση και σε εμπειρίες που συνδυάζουν φυσιολατρικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, γαστρονομικά ή άλλα ενδιαφέροντα.

Λαμβάνοντας υπόψη τη μελέτη της Blueberry και του Πολυτεχνείου Κρήτης, το κριτήριο ιεράρχησης των αγορών προκύπτει από το συνδυασμό προτιμήσεων για την αγορά της Κρήτης αλλά και γενικότερα της πληθυσμιακής βάσης και της αγοραστικής δύναμης των χωρών προέλευσης των επισκεπτών. Βάσει αυτού του δεδομένου ξεχωρίζουν η Γερμανία, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία χωρίς να αγνοείται η δυναμική που υπάρχει σε αρκετές άλλες χώρες της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης καθώς και μεγάλες ανερχόμενες τουριστικές αγορές όπως Κίνα, Αμερική, Ινδία και χώρες από Μέση Ανατολή.

Έχοντας συμμετάσχει ο Δήμος σε έναν ικανοποιητικό αριθμό εκθέσεων τα προηγούμενα χρόνια, προκύπτει το συμπέρασμα ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αγορά της Βόρειας Αμερικής (ΗΠΑ, Καναδάς) όπως επίσης και της Κίνας, η οποία πληροί όλες τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη αύξηση επισκεπτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να αξιοποιηθεί η σύνδεση Ρεθύμνου με Σαντορίνη, προορισμός ιδιαίτερα δημοφιλής για τις προαναφερθείσες αγορές.

Προϊόντα τουριστικής ανάδειξης και προβολής - 

Οικισμοί

Οι παραδοσιακοί οικισμοί αποτελούν πρεσβευτές ανάδειξης της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς και από μόνοι τους γίνονται σημαντικοί πόλοι έλξης μεγάλου ποσοστού επισκεπτών. Όσον αφορά στις υποδομές σύγχρονου πολιτισμού, υπάρχει σημαντικός αριθμός από θεματικά μουσεία που εστιάζουν στην ιδιαίτερη παράδοση και ιστορία. Σημαντικό μέρος του τοπικού πολιτισμού έχει να κάνει με τα ήθη και τα έθιμά του τόπου, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλούν οι παραγωγικές δραστηριότητες και τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Φυσικά δεν μπορούν να λείπουν από τη λίστα οι φυσιολατρικές διαδρομές που μπορεί κανείς να απολαύσει είτε με ποδήλατο, είτε με πεζοπορία. Όλα τα παραπάνω αποτελούν έναν εναλλακτικό τύπο θεματικού τουρισμού ανερχόμενο στην Ελλάδα αλλά ήδη πολύ διαδεδομένο σε άλλες χώρες της Ευρώπης και κυρίως της Ιταλίας, σύμφωνα με στοιχεία από τις εκθέσεις.

Γαστρονομία

Η επικράτηση νέων διαδικασιών παραγωγής, η εγκατάλειψη πολλών παραδοσιακών καλλιεργειών και άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων, η εισαγωγή πολλών τυποποιημένων προϊόντων, αλλά και η αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, είχε ως αποτέλεσμα πολλά στοιχεία της τοπικής παραγωγής να έχουν εξαφανιστεί ή περιοριστεί σημαντικά. Η κρητική διατροφή διαθέτει έναν γαστρονομικό πλούτο που αν αξιοποιηθεί και προωθηθεί κατάλληλα μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για τον ταξιδιώτη που πέρα από τον κλασικό τύπο τουρισμού αναζητά τις ιδιαιτερότητες του τόπου τον οποίον επισκέπτεται, στις οποίες σαφώς συγκαταλέγεται και η τοπική κουζίνα.

Με τη συνεργασία του προγραμματιζόμενου DMOR, το Ρέθυμνο σκοπεύει στη δημιουργία της «ιδιαίτερης τουριστικής ταυτότητας» βασιζόμενη στην πρόσφατη μελέτη της Toposophy, αναδεικνύοντας το Ρέθυμνο ως Τουριστικό Προορισμό Δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας το Καρναβάλι, τη Γιορτή Κρητικής Διατροφής και όλες τις εκδηλώσεις που γίνονται μέσα και έξω από την πόλη κατά την διάρκεια όλου του χρόνο. Το Ρέθυμνο μπορεί να αναδειχθεί ως Τουριστικό & Πολιτιστικό Κέντρο της Κρήτης και αυτό να αποτελέσει μέρος της τουριστικής προβολής.

Η ανάδειξη της Κρητικής διατροφής, της τοπικής γαστρονομίας, του οινικού τουρισμού και η ενίσχυση και προβολή των τοπικών προϊόντων γίνεται μέσω της Γιορτής Κρητικής Διατροφής και με τη διοργάνωση παρουσιάσεων με τη συνέργεια επιχειρηματιών, παραγωγών και τουριστικών πρακτόρων. Τελικό στόχο αποτελεί η προβολή των οφελών που προσφέρει στην υγεία και την ευεξία η κρητική διατροφή, αλλά και η σύνδεση του πρωτογενή με τον τριτογενή τομέα.

Διαφημιστική προσέγγιση

Η σύγχρονη διαφημιστική προσέγγιση για την τουριστική προβολή του Ρεθύμνου βασίζεται στη δυνατότητα προσφοράς πολλαπλών επιλογών για κάθε επισκέπτη ως προς τη δημιουργία μοναδικών βιωματικών εμπειριών.

Το Ρέθυμνο προβάλλεται έντυπα και ηλεκτρονικά ως ιδανικός προορισμός που συνδυάζει ατέλειωτες δυνατότητες για 12 μήνες, στόχο, άλλωστε, που έχει θέσει ως προτεραιότητα η Επιτροπή Τουρισμού του Δήμου Ρεθύμνης και η Περιφέρεια Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό, πρώτα και κύρια το Ρέθυμνο προσφέρει:

-πολλές επιλογές διαμονής με σημαντικό αριθμό 5 & 4 αστέρων ξενοδοχειακών μονάδων και έναν αρκετά μεγάλο αριθμό σε boutique hotels μέσα στο ιστορικό κέντρο.

- επιλογές θεματικού τουρισμού, όπως πολιτιστικός, φυσιολατρικός, θαλάσσιος-καταδυτικός, θρησκευτικός, αθλητικός, χαλάρωσης, γαστρονομίας κλπ.

Η πλούσια χλωρίδα και η πανίδα καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη ενός ευρέως φάσματος εναλλακτικών μορφών τουρισμού, οι οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και όχι μόνο τους θερινούς μήνες αιχμής, προβάλλοντας έτσι το Ρέθυμνο ως πολυδιάστατο συναρπαστικό προορισμό, μοναδικό για κάθε εποχή του χρόνου.

Προωθητικές ενέργειες

Προσέγγιση με προγραμματισμένες ενέργειες όπως:

-διοργάνωση και φιλοξενία fam trips

-προωθητικές επαφές (πχ. Β2Β συναντήσεις και παρουσιάσεις σε τουριστικές εκθέσεις, συμφωνίες με τουριστικούς επαγγελματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό που οργανώνουν ταξίδια, όπως tour operators, τουριστικοί πράκτορες, εταιρίες κρουαζιέρας κλπ.)

-προβολή σε πόλεις από τις οποίες το Ρέθυμνο έχει συχνά επαναλαμβανόμενους επισκέπτες και που συνδέονται με απευθείας πτήσεις με τα αεροδρόμια Χανίων και Ηρακλείου

-συνεργασίες με αεροπορικές εταιρείες και μεγάλους tour operators που μπορούν να δημιουργήσουν και να προσφέρουν ελκυστικά πακέτα διακοπών για 12μήνες

-προσφορές μέσω τηλεοπτικών & Ραδιοφωνικών εκπομπών στο κοινό για χειμερινό τουρισμό

-ΕΟΤ εξωτερικού

-visit Greece

Συνέχιση στην αναβάθμιση τουριστικής ιστοσελίδας Rethymno.guide

Η νέα ιστοσελίδα έχει τα χαρακτηριστικά του responsive design ώστε να διαβάζεται σωστά από όλες τις συσκευές (Η/Υ, tablet, smartphone). Έχει ένα απλό στη χρήση CMS (content managemen’t system – σύστημα διαχείρισης περιεχομένου). Ο σχεδιασμός του είναι λιτός με έμφαση στην ανανέωση του στατικού περιεχομένου, δηλαδή περιγραφές όλων των σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος (πχ. μνημεία, μουσεία, παραλίες κλπ.) αλλά κυρίως στην ανανέωση και διαρκή ενημέρωση του δυναμικού περιεχομένου όπως η κατηγορία News & Events με την κάλυψη της τρέχουσας τουριστικής επικαιρότητας (πχ πολιτιστικές & αθλητικές εκδηλώσεις, γαστρονομικές προτάσεις, νέα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, απελευθερώσεις χελωνών caretta caretta, εκσκαφές φωλιών, δράσεις για βιωσιμότητα, βραβεύσεις κλπ.) Επίσης, πληρoί όλες τις προδιαγραφές του SEO (search engine optimization – βέλτιστη παρουσία στις μηχανές αναζήτησης) και διαθέτει εργαλείο για την αποδοχή φωτογραφιών & παρατηρήσεων με σύνδεση στα κοινωνικά δίκτυα ή απευθείας από τους επισκέπτες, καθώς και ομαδική αποστολή newsletter.

Το Rethymno.guide προσφέρει πληροφορίες σε εκατοντάδες χιλιάδες πιθανών πελατών σε απευθείας σύνδεση με πλατφόρμες κοινωνικών μέσων όπως στο Facebook, στο YouTube και στο Instagram # cityofRethymno, όπου αναρτώνται φωτογραφίες του Ρεθύμνου και ενθαρρύνει τους επισκέπτες να ανεβάσουν εικόνες εμπνευσμένες από το Ρέθυμνο και την Κρήτη με τη σειρά τους.

- Η διοργάνωση διαγωνισμών κατά τη διάρκεια συμμετοχής μας σε εκδηλώσεις ή εκθέσεις θα βοηθήσει στην προβολή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

image bank - Παραγωγή φωτογραφιών

Το πλούσιο και κατάλληλο φωτογραφικό υλικό είναι απαραίτητο για να καλύψει τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες, ιδιαίτερα μετά τη δημιουργία της ιστοσελίδας, αλλά και για το έντυπο υλικό, ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή προβολή του Ρεθύμνου. Λόγω της μεγάλης σημασίας του φωτογραφικού υλικού προτείνεται η απευθείας ανάθεση για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ώστε να καλυφθεί όλη η περιοχή του Ρεθύμνου σ’ όλες τις εποχές του χρόνου και όλη η απαιτούμενη θεματολογία, έχοντας μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση.

Παραγωγή περιεχομένου (content)

Θα αξιοποιηθεί όλο το υλικό που ήδη υπάρχει, αλλά είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί νέο με βιωματικό χαρακτήρα και αφηγηματική προσέγγιση (storytelling). Το περιεχόμενο των κειμένων θα σχετίζεται με ιστορικά γεγονότα, τα οποία συνέβαλαν στη δημιουργία της πολυπολιτισμικής ταυτότητας της πόλης, με τη μοναδική πολιτιστική κληρονομιά της αξιοποιώντας τοπικούς μύθους, ενώ ταυτόχρονα θα προβάλλεται η φιλοξενία και η ασφάλεια που προσφέρει το Ρέθυμνο και που αποτελούν εξαιρετικά στοιχεία προσέλκυσης επισκεπτών, ειδικά αυτή την εποχή της ανασφάλειας.

Τα κείμενα θα περιγράφουν κάθε τουριστική πλευρά του Ρεθύμνου, όπως και τις σημαντικότερες τουριστικές δραστηριότητες και εμπειρίες (πχ. δραστηριότητες στη φύση όπως πεζοπορία, δραστηριότητες γαστρονομικού ενδιαφέροντος, γαμήλια ταξίδια, οικογενειακές διακοπές κλπ).

Επίσης, για τις ανάγκες της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον φυσικό πλούτο, διαφοροποιώντας τη μονοδιάστατη εικόνα ( ήλιος και θάλασσα) που έχει επικρατήσει στην τουριστική αγορά. Για την παραγωγή κειμένων έχουν προβλεφθεί αμοιβές μεταφραστών ως εξωτερικών συνεργατών και προτείνεται να προβλεφθούν και για κειμενογράφους.

Παραγωγή βίντεο

Το Ρέθυμνο με την εκπομπή του Θεόφιλου Βαφίδη, chef τηλεοπτικού παραγωγού, έχει εμφανιστεί σε κάθε καμπάνια προβολής - με βίντεο, εκτύπωση και ψηφιακή διαφήμιση - σε ολόκληρη την αγορά της Πολωνίας και σε εκπομπές που έχουν προβληθεί στην Αμερική και το Ισραήλ.

Η δημιουργία μιας σειράς μικρών video clips αλλά και μιας ταινίας με σκοπό την ευρεία διάδοση του τουριστικού θεματικού προϊόντος μας στα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην ανάδειξη και προβολή του Ρεθύμνου με χαμηλό κόστος. Η επιλογή της κατάλληλης σεναριακής ιδέας η οποία να συνοδεύεται από μια άρτια παραγωγή είναι ουσιαστικής σημασίας για την παραγωγή βίντεο υψηλών προδιαγραφών και για την επιτυχία της καμπάνιας.

Ενέργειες διαδικτυακής προβολής

-Φιλοξενία δημοσιογράφων / bloggers μαζί με επαγγελματίες στον τομέα του τουρισμού καθώς και δημιουργία συστηματικού follow-up μετά τη συμμετοχή σε εκθέσεις, συνέδρια, ώστε να χτιστεί μια σχέση σταθερής συνεργασίας με τους τουριστικούς επαγγελματίες και τους δημοσιογράφους τους οποίους έχουμε φιλοξενήσει ή έχουμε συνεργαστεί μαζί τους.

-Η διοργάνωση ομαδικών press trips στο πλαίσιο των συνεργασιών με ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, όπως γίνονται με επιτυχία για το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι και για την Γιορτή Κρητικής Διατροφής, μπορεί να συνεχιστεί. Αυτό μπορεί να διευρυνθεί για να προβληθούν εκτός των προϊόντων πολιτιστικού τουρισμού και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ο φυσιολατρικός και ο αθλητικός. Η φιλοξενία του κατάλληλου δημοσιογράφου ή blogger μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την προβολή του Ρεθύμνου σε ένα πάρα πολύ ευρύ κοινό με πολύ μικρό κόστος.

-Η ανάδειξη νέων τουριστικών προϊόντων και εμπειριών, καθώς και η αξιοποίηση τους σε επαγγελματικές συναντήσεις των εκθέσεων που συμμετέχουμε, workshops και ημερίδες, με στόχο πάντα την προώθησή τους σε στοχευμένες αγορές.

-Δελτία τύπου. Η συχνή και έγκαιρη αποστολή δελτίων τύπου όχι μόνο στα ελληνικά αλλά κυρίως στα διεθνή μέσα ενημέρωσης προβάλλει το Ρέθυμνο, την Κρήτη και κατ’ επέκταση την Ελλάδα στο εξωτερικό. Το περιεχόμενο των δελτίων τύπου θα πρέπει να καλύπτει ποικίλα θέματα καθώς και θέματα της επικαιρότητας, όπως εκδηλώσεις, φεστιβάλ κα.

-Επιπλέον στόχος η συνέχιση της επαφή με τους Repeaters (επαναλαμβανόμενους επισκέπτες), με σκοπό την αξιοποίησή τους ως τουριστικούς πρεσβευτές, μέσω της προτροπής για ανάρτηση των εμπειριών τους στην ιστοσελίδα και της συμμετοχής τους με φωτογραφίες, βίντεο ή συνεντεύξεις στα e-newsletter.

Δημιουργία & εκτύπωση θεματικών διαφημιστικών εντύπων

Δημιουργικό – Εκδόσεις:

Τα έντυπα της Περιφέρειας που υπήρχαν μέχρι σήμερα από τη ΝΕΤΠ Ρεθύμνου και αξιοποιήθηκαν στις δράσεις προβολής, σχεδιάστηκαν και εκδόθηκαν πριν από αρκετά χρόνια και γι’ αυτό χρειάζεται ο εκ νέου σχεδιασμός τους. Επειδή όμως οι ανάγκες μας ενόψει των διεθνών εκθέσεων, αλλά και των εκδηλώσεων προβολής που σχεδιάζονται από τον Δήμο είναι ιδιαίτερα αυξημένες και επείγουσες, λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων σε ορισμένες γλώσσες, είναι απαραίτητη η επικαιροποιημένη επανεκτύπωση τους.

Κέντρα πληροφόρησης επισκεπτών

Τα Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών αποτελούν μία από τις πρώτες στάσεις που κάνουν πολλοί ταξιδιώτες όταν φτάνουν για πρώτη φορά στο Ρέθυμνο. Ως εκ τούτου είναι σημαντική η επικοινωνία με κατάλληλα ενημερωμένους εργαζόμενους. Τα Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών επανδρώθηκαν φέτος με εργαζόμενους από τα 8μηνα κοινωφελή προγράμματα του ΟΑΕΔ, οι οποίοι τη σεζόν που μας πέρασε διαχειρίστηκαν 8328 στο Ενετικό λιμάνι και 6770 επισκέπτες στο info point στους 4Μάρτυρες.

Η επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπινης αλληλεπίδρασης θα είναι πάντα μια πρόκληση για τα Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών, τα οποία εξακολουθούν να έχουν πολλά να προσφέρουν στην αυξανόμενη επιθυμία αλληλεπίδρασης των επισκεπτών με τους ντόπιους, και συχνά ενεργούν ως ένα σημαντικό ρεύμα ώθησης για τοπικές περιηγήσεις σε μουσεία και αξιοθέατα. Με τη σωστή οργάνωση τα Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών μπορούν να δημιουργήσουν επικερδείς δράσεις για να προβάλλουν καλύτερα τα τοπικά αξιοθέατα, αλλά και συγχρόνως να τονώσουν την τοπική οικονομία. Μπορούν να προβληθούν θεματικά μενού από εστιατόρια πχ. κατά τη διάρκεια της Γιορτής Κρητικής Διατροφής, θεματικές παρουσιάσεις από πολιτιστικούς συλλόγους κλπ.

Στην πραγματικότητα, η ζήτηση για φυλλάδια σε χαρτί είναι ίδια ή μεγαλύτερη σε ορισμένες περιπτώσεις από ό,τι ήταν πριν. Γι' αυτό κρίνεται πως η ανάγκη για την ύπαρξη έντυπου υλικού επίκαιρου, ολοκληρωμένου και καλαίσθητου είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία των Κέντρων Πληροφόρησης Επισκεπτών και πρέπει να ανταποκρίνεται και στις ανάγκες των επισκεπτών. Παρ' όλα αυτά με το Rethymno.guide οι επισκέπτες μπορούν να προμηθευτούν και να οργανώσουν τις δραστηριότητες τους πριν από τις επισκέψεις τους σ’ αυτά.

Πολλοί άνθρωποι κάνουν online εργασία και έρχονται σε ένα κέντρο ενημέρωσης για να πάρουν πληροφορίες προκειμένου να κάνουν το ταξίδι τους πιο αυθεντικό και μοναδικό. Σημαντικά λαογραφικά και θεματικά μουσεία, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις που οργανώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου έχουν την ευκαιρία να προβληθούν στο Rethymno.guide, αλλά και να προταθούν στους επισκέπτες στα Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών.

Επίσης, οι ταξιδιώτες μπορούν να περάσουν πληροφορίες απευθείας στα smartphones τους με τα QR που χρησιμοποιούμε.

Στα πλαίσια αυτά δύο πράγματα που θα αναβάθμιζαν σημαντικά τις υπηρεσίες παροχής πληροφοριών και ταυτόχρονα θα διαφήμιζαν τον προορισμό Ρέθυμνο είναι τα εξής:

-Ηλεκτρονικοί πίνακες με pop-up πληροφορίες σε διάφορα σημεία της πόλης

-Διαφημιστικά banners που θα παραπέμπουν στο Rethymno.guide καθώς και στα Κέντρα Πληροφόρησης του Δήμου.

Συμμετοχή σε διεθνείς ευρωπαϊκές τουριστικές εκθέσεις

Η επιλογή του τρόπου συμμετοχής – προβολής, όπως η διαμόρφωση του περιπτέρου και η επιλογή λοιπών προωθητικών ενεργειών (διάθεση εντύπων, διαφημιστικού υλικού, δημόσιες σχέσεις) γίνονται βάσει προϋπολογισμού και μετά από απόφαση της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης & Προβολής του Δήμου Ρεθύμνης. Στο τέλος κάθε έκθεσης πραγματοποιείται αξιολόγηση και καταγραφή των αποτελεσμάτων από τη συμμετοχή.

Παράλληλα σχεδιάζονται πρωτοβουλίες για:

-βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών

-την προσέλκυση περισσότερο ποιοτικών ομάδων τουρισμού

-την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους και των ποιοτικών και ποσοτικών ελλείψεων που παρατηρούνται στις ακτοπλοϊκές και αεροπορικές συγκοινωνίες, αφού ο Νομός Ρεθύμνου είναι απομονωμένος (λόγω έλλειψης πυλών εισόδου) και αποτελεί τροχοπέδη για την προσδοκώμενη αύξηση του ποιοτικού τουρισμού για 12μήνες.